Recenzje

• Wasio

  2018-03-20

  Hej, tam gdzieś z ponad czarnej wody. Siada na koń Kozak młody. Czule żegna się z dziewczyną. Jeszcze czulej z Ukrainą. „Ogniem i mieczem” to pierwsza element sienkiewiczowskiej trylogii. Henryk Sienkiewicz herbu Oszyk narodził się 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej. Naukę rozpoczął w warszawskim gimnazjum. Świadectwo dojrzałości otrzymał w 1866 i za namową rodziców rozpoczął studia lekarskie w Szkole Głównej w Warszawie, które porzucił i przeniósł się na wydział Filologiczno-Historyczny. Studiów jednak nie ukończył. W latach 70 ukazuje się w prasie jego opowieść „Na marne”, z powodzeniem pisuje również felietony. Po ukazaniu się nowel „Hania” i „Stary sługa” Sienkiewicz udaje się w podróż po Ameryce Północnej. Kolejne lata okazują się przełomowe w życiu i twórczości Sienkiewicza, ukazuje się Trylogia, czyli „Ogniem i mieczem”, „Potop” i „Pan Wołodyjowski”. Powieści te przyniosły Sienkiewiczowi sławę i uznanie. Dzieła Sienkiewicza cieszą się sporą popularnością nie tylko w Polsce, lecz i na świecie, tłumaczone są one na dużo języków. W 1905 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla za całokształt twórczości (a nie – jak się powszechnie sądzi – za opowieść „Quo Vadis”). Zmarł 15 listopada 1916 w Szwajcarii i został tam pochowany. W 1924 roku prochy pisarza uroczyście sprowadzono do Polski. Wybucha powstanie Kozaków pod wodzą Chmielnickiego. Butny przywódca odnosi kolejne zwycięstwa. Jan Skrzetuski z niepokojem śledzi rozwój wypadków. Bardzo niepokoi się losem Heleny Kurcewiczówny, własnej ukochanej, lecz przedkłada patriotyczny obowiązek ponad szczęście osobiste. Ma jednak wiernych przyjaciół – Zagłoba, Wołodyjowski i Rzędzian będą się starali wyrwać Helenę z rąk groźnego Bohuna. „Ogniem i mieczem”, mimo że nie jest tak bardzo porywającą lekturą jak „Potop”, to jest to bardzo niezła książka. W okresie czytania możemy zarówno wybuchnąć głośnym śmiechem, jak i bardzo się wzruszyć w momencie śmierci jednego z głównych bohaterów. Jak cała sienkiewiczowska trylogia, to i ta opowieść jest trochę przekłamana pod wobec historycznym, za to autorowi udało się w idealny sposób połączyć fikcję z wydarzeniami, które miały miejsce w rzeczywistości. Dodatkowo niewątpliwym plusem tej książki są zawarte w niej opisy. Sienkiewicz doskonale maluje słowem. Bardzo realistyczne opisy przyrody, potyczek czy obrony Zbaraża sprawiają, że mimowolnie stajemy się jednym z żołnierzy na polu walki, lub jednym z głodujących obrońców zamku. Jeżeli chodzi o głównych bohaterów, to w „Ogniem i mieczem” mamy dwie skrajności. Z jednej strony Jan Skrzetuski. Jest to zdecydowanie najmniej lubiana przeze mnie postać z całej trylogii. Bardzo mnie drażni jego doskonałość. Chodzący ideał, bez żadnych wad. Przez kilkaset stron lektury, nie znalazłem żadnej rysy na jego krystalicznym charakterze. Jako czytelnik, zdecydowanie bardziej identyfikuję się „niegrzecznymi” bohaterami, lub takimi jak Kmicic, w których przechodzi wewnętrzna przemiana. I takim czarnym charakterem w tej powieści jest Jurko Bohun, który obok głównego bohatera „Potopu”, należy do moich ulubieńców. Szaleńczo zakochany w Helenie Kurczewiczównie, przy której z groźnego watażki, niepanującego ponad własnymi nerwami, stawał się potulny jak baranek. Równocześnie nie mógł zrozumieć, dlaczego wybranka jego serca go nie kocha. „Żeby ja ciebie nie pokochał, byłby ja wolny jak wiatr w polu i na sercu swobodny, i na duszy swobodny, a sławny jak sam Konasewicz Sahajdaczny. Twoje to liczko mnie nieszczęście, twoje to oczy mnie nieszczęście; ni mnie wola miła, ni popularność kozacza!” Jeżeli mam być szczery, to ja także nie jestem w stanie zrozumieć, dlaczego Helena wybrała drętwego Skrzetuskiego. Mogę jedynie podejrzewać, że stało się to, dlatego, że jej ukochany był równie nijaki jak ona sama, co niestety jest charakterystyczne dla wszystkich dziewczyn w trylogii. Sienkiewiczowi w żadnej części nie udało się stworzyć kobiecej postaci, która skradłaby moje serce. Na podstawie powieści został nakręcony bardzo niezły film w reżyserii Jerzego Hoffmana, w którym główne role zagrał kwiat polskiego aktorstwa z Michałem Żebrowski, Krzysztofem Kowalewskim, Wiktorem Zborowskim, Andrzejem Sewerynem i Danielem Olbrychskim na czele. Tak jak wspominałem wcześniej, „Ogniem i mieczem” nie jest najlepszą częścią trylogii. Lecz mimo to, jest to obowiązkowa lektura każdego Polaka. Szczególnie powinna się spodobać wszystkim fanom powieści historycznych a także przygodowych. Ja ze własnej strony szczerze zalecam tę powieść. Warto i trzeba przeczytać. Chłopczykowi pochodzi z mojego bloga: www.oczytany.eu