Recenzje

• Joanna Hilińska

  2018-03-20

  Co łączy ze sobą himalaistkę, "Piwnicę pod Baranami", braci bliźniaków, chłopca brzydkiej urody, ojca Mateusza z każdym z nas? Odpowiedzi na to zapytanie udziela Wojciech Tochman w zbiorze reportaży "Schodów się nie pali".Reportaże Wojciecha Tochmana zostały znowu wydane po nad 15 latach. Debiut pisarski w 2000 roku uplasował go na jednym z najwyższych stopni autorów tego gatunku. Wszystko za sprawą opowieści i sposobu ich przekazu. Czytając reportaże Tochmana, ma się wrażenie jakby stało się za plecami bohatera danej historii i szło się z nim przez wybrane momenty życia. Dzięki takiemu spojrzeniu możemy emocjonalnie zaangażować się w daną opowiadanie i zrozumieć z czym borykali się ci ludzie.Dostajemy znaną już, lecz zupełnie inaczej opowiedzianą historię Wandy Rutkiewicz, wielkiej polskiej himalaistki, tragicznie zmarłej podczas wyprawy w ukochane góry. Tutaj dotykamy jej życia codziennego. Możemy zobaczyć ją oczami matki i codzienności, a także zobaczyć w wyjątkowym człowieku, ponieważ ilu z nas było w Himalajach,?, zwykłe życie i problemy. To opowiadanie o ogromnej sile wiary w marzenia, dążeniu do celu i przezwyciężaniu granic tych zewnętrznych i tych wewnątrz psychiki.Drugim reportażem, który zapamiętam na długo, jest historia chłopca, który rodzi się ogromnie okaleczony. Jak stwierdza położna będąca przy porodzie, nie jest podobny do człowieka. W dzisiejszych czasach tak uszkodzony płód chyba zostałby usunięty zanim zdążyłby się urodzić, lecz kiedyś nie było badań, ani nawet wiedzy na temat wad genetycznych. Jest to smutna opowiadanie o wykluczeniu, o stereotypowym myśleniu, o zaklinaniu rzeczywistości przez inność, o ludzkim strachu przed tym co nie słynne i tłumaczeniu sobie zjawisk przez dziwacznego człowieka. Lecz jednoczenie jest to również opowiadanie o ogromnej wierze w t, że jeśli się czegoś bardzo chce to można.Opowieści w zbiorze reportaży jest 11. Lecz jak to zwykle bywa po przeczytaniu pozostają w nas te najbardziej emocjonalne opowieści. Trzecią historią na jaką chcę zwrócić uwagę jest opowiadanie o rodzeństwie bliźniaków, najpierw okazuje się, że zostają rozdzieleni, potem jedno żyje w przeświadczeniu, że drugie nie żyje, mamy tutaj do czynienia z zamianą płci. Okazuje się, że szukany od 30 lat brat jest siostrą. Dochodzi też do wątku miłości nie tylko braterskiej. Wszystko jest owiane dramatem tęsknoty za rodziną i zwyczajnym życiem wśród bliskich, ponieważ bliskość to podstawowa potrzeba każdego człowieka.Reportaże Wojciecha Tochmana to też opowiadanie o słynnych postaciach. Opowiada tutaj o Piotrze Skrzyneckim, czy Grzegorzu Przemyku. Odczarowuje mity, obala utarte i powtarzające się wątki, skupia się na człowieku, a za nim stoi jego historia. Zdecydowanie warto poznać, ponieważ to kawałek polski w ciekawej książce. Też z uwagi na fakt, że jako debiut, została nominowana do Nagrody Literackiej NIKE 2001 roku, co dla reportażu było olbrzymim wyróżnieniem. POLECAM każdemu, kto ma w sobie odrobinę empatii i chęci poznawania innych ludzi.Całą recenzja dostępna na blogu subiektywnikliteracki.blogspot.com