Ryszard Ciemi�ski K�Y TYGRYSA Rzecz o Dariuszu Michalczewskim 2 Tower Press 2000 Copyright by Tower Press, Gda�sk 2000 3 Zamiast wst�pu Czytelnicz� �wiadomo�� dziecka na tematy bokserskie rozbudzi�y �Pami�tniki� Feliksa Stamma. Czyta�o si� je r�wnie zach�annie, jak powie�ci Karola Maya czy �Krzy�ak�w�. Zatem bardzo wcze�nie. Gdzie� w wieku 12-13 lat. Wci�ga�y barwno�ci� opis�w, dramaturgi� kolejnych, �ci�le po sobie nast�puj�cych, zdarze�. Ca�� zas�ug� przypisywa�o si� w�wczas �Papie� Stammowi. W ko�cu to by�a �Jego� ksi��ka. I cho� brakowa�o w tych dwu tomach - jednym traktuj�cym o czasach dowojennych, drugim powojennym - barwnych fotografii, ewokowa�y �wiat wyrazisty, nieomal telewizyjnie wierny. Dopiero po latach przekona�em si�, jak wielka w tym by�a zas�uga tego, kt�ry s�u�y� geniuszowi trenerskiemu Stamma za swoiste medium. By� mu, jak by�my to dzi� powiedzieli, ghost writerem. Redaktora Kazimierza Gry�ewskiego. A po latach wielu mieli�my by� z Panem Kazimierzem redakcyjnymi kolegami. W tygodniku �Kulisy� przez pewien czas to ja by�em od sportu, w tym w du�ej cz�ci od boksu, on za� redagowa�, ju� na emeryturze, k�cik filatelistyczny. Jako� nie skojarzy�em pod�wczas tamtego redaktora z owym faktycznym autorem Pana Stammowych pami�tnik�w. Pozna�em niezmiernie kulturalnego eleganckiego pana, o manierach z ca�kiem innego, ni� ten dookolny - by� prze�om lat 60. i 70. - �wiata. Ujmuj�cego w ka�dym ge�cie. Do tenisa r�wnie� mnie Pan Kazimierz mia� zreszt� wprowadzi�. Poprzez swoj� ksi��k�, spisan� przeze� autobiografi� Jadzi J�drzejowskiej. Bo by� tak�e Aleksander Reksza. On zn�w ukocha� �wiat boksu zawodowego. Pisywa� o nim z niema�ym znawstwem, niejako po drodze otwieraj�c czytelnikom jego opowiada� czy, jak kto woli, reporta�y ringowych, �wiat niejako zawarowany. Przez to ma�o rozpoznany, nieomal ca�kowicie obcy. Otwiera� furtk�, przez kt�r� zagl�da�o si�, jak do �wiata, o kt�rego istnieniu nam w PRL-u kazano zapomnie�. Od roku 1986 Polski Zwi�zek Bokserski przyznaje sw� doroczn� nagrod� im. Aleksandra Rekszy. Kolejnymi jej laureatami zostali: Zbigniew Pietrzykowski (1986), Henryk Chmielewski i Witold Majchrzycki (1987), Antoni Czortek (1988), Aleksy Antkiewicz (1989), Kazimierz Pa�dzior (1990), J�zef Grudzie� (1991), Leszek Drogosz (1992), Stanis�aw Cendrowski, wybitny dzia�acz bokserski (1993), po�miertnie Antoni Kolczy�ski (1994), Jerzy Kulej (1995), Tadeusz Walasek (1996), Stanis�aw Zalewski, bliski wsp�pracownik Feliksa Stamma, trener-masa�ysta (1997), Janusz Kasperczak (1998), Marian Kasprzyk (1999). Jak�e upartym autorem, bo od lat pisz�cym ksi��ki o boksie zawodowym, jest dr Jan Skotnicki. Z tej swojej rodzinnej �odzi wypuszcza na rynek ksi�garski tom za tomem. Ko�ca ich nie wida�. Ostatni - ju� 9-10 z kolei - nosi tytu�: �Mike Tyson. Czarna bestia i jego ringowi rywale�, za� cz�� druga �Olbrzymi, si�acze, herosi�. J�zef Hen. Prozaik. Znakomity nowelista. Pasj� dla spraw sportu objawi� bardzo wcze�nie. Do problematyki bokserskiej si�gn�� raz jeden. W opowiadaniu �Bokser i �mier�. Pos�uguj�c si� prawdziw� okupacyjn� histori� boksera (Antoniego Czortka), kt�ry w O�wi�cimiu toczy� walk� na �mier� i �ycie z esesmanem, wykreowa� rzeczywisto�� �atwo przek�adaln� na obraz filmowy. Tote� pod�ug tego opowiadania zosta� zrealizowany film. Cieszy� si� nawet w swoim czasie sporym kinowym powodzeniem. 4 Histori� rywalizacji Mariana Kasprzyka i Leszka Drogosza o prawo startu w olimpiadzie sfilmowa� re�yser Julian Dziedzina. W filmie �Bokser� Kasprzyka - owo kinowe wcielenie z�a - zagra� Daniel Olbrychski, za� Drogosza on sam, s�awny �Czarodziej ringu�. Tak si� w swoim filmowym aktorstwie Pan Leszek zapami�ta�, i� zagra� - a jak�e, ministranta w �Krajobrazie po bitwie� Andrzeja Wajdy i bodaj jeszcze w kilku innych filmach. To o Leszku powsta�a po latach - czy� nie pierwsza w j�zyku polskim? - biografia ksi��kowa o bokserze. Tyle �e jest niedost�pna w Polsce, jako �e ukaza�a si�, co niedawno ujawni� Jan Frandofert, w... USA. (Historia podobna do tej Ireny Szewi�skiej, o kt�rej istnieje ksi��ka, pi�ra Bohdana Tomaszewskiego wydana w... Japonii). Nie maj� swoich biografii Henryk Chmielewski, Antoni Kolczy�ski, Antoni Czortek. Z grona pi�ciarzy powojennych nie doczekali si� ich Zygmunt Chych�a, Aleksy Antkiewicz, Zbigniew Pietrzykowski. Owszem, powsta�a praca o Jerzym Kuleju, jedynym polskim dwukrotnym z�otym medali�cie igrzysk olimpijskich (Tokio, 1964 i Meksyk 1968). Na tyle jednak okaza�a si� niekompletna, i� co chwila rozmaite �yciowe i ringowe szczeg�y z biografii pana Jurka podnosz� w prasowych wywiadach kolejni reporterzy. Korzystaj� z okoliczno�ci, i� w �wiecie bez cenzury mo�na powiedzie� o wiele wi�cej ani�eli uprzednio bywa�o. Marek Piwowski, ju� po swoim kultowym �Rejsie�, nakr�ci� film fabularny, w kt�rym role dw�ch milicjant�w zagrali w�a�nie Kulej oraz z�oty medalista igrzysk w Monachium (1972) Jan Szczepa�ski. Na planie zagrali, wcale udatnie, scen� walki bokserskiej. Rozegrana zosta�a, ni mniej ni wi�cej, na komendzie milicji. Z bokserskiej m�odzie�y wyst�p�w za kamer� pr�buje z niejakim skutkiem by�y kickboxer Przemys�aw Saleta. Na r�wni w telewizyjnym studio, jak r�wnie� w cyrkowych show w rodzaju �Arty�ci dzieciom� w roli...poskromiciela tygrys�w. Gwiazda filmowa naszych lat Bogus�aw Linda nie kryje, i� za m�odu boksowa� w Pomorzaninie Toru�. W tym samym klubie notabene, w kt�rym biegi �rednie trenowa� kilkana�cie lat wcze�niej... Leszek Balcerowicz. Linda poprzez judo dotar�, jak wyzna� niedawno w wywiadzie dla miesi�cznika �Bokser�, do I Kroku Bokserskiego i dopiero p�niej wci�gn�y go inne sprawy. Wyrazi� te� sw� opini� na temat Darka Michalczewskiego; �Uwa�am, �e Michalczewski jest klasowym bokserem, rewelacyjnym�. Sam za� Michalczewski... R�wnie� wyda� sw� autobiografi�, r�wnocze�nie w Niemczech oraz w Polsce. Tylko o rok wyprzedzi� �Tygrysa� swoj� autoryzowan� biografi� Andrzej Go�ota. A p�ki co �Tygrys� z niema�ymi sukcesami porusza si� w �wiecie piosenki - nagranie kasety wideo z Marky Markiem, piosenki z zespo�em Lady Pank - w telewizyjnym studio - w programie z okazji rocznicy Wrze�nia - jak r�wnie�, ca�kiem ostatnio, w programie cyrkowym �Arty�ci dzieciom�, gdzie na spos�b klauna zagra� z wdzi�kiem... worek do bicia dla Cezarego �aka. By� w tej roli przekonywaj�cy. Bywa nim tak�e, gdy pozuje do zdj�� rozmaitym paparazzim. Cho�by, jak ca�kiem niedawno, gdy dawa� si� trafi�, na r�wni eksprezydentowi Lechowi Wa��sie, jak i niebotycznej (215 cm wzrostu) koszykarce Ma�gorzacie Dydek. 5 RODZINNE KORZENIE Baranowscy Boksuj�ce rodziny. By� taki czas, �e medale olimpijskie dla Polski zdobywali bracia bli�niacy - Zbigniew i Artur Olechowie z Wroc�awia. Kociewski Pelplin wyda� rodzinne trio Kosedowskich - Leszka, br�zowego medalist� igrzysk olimpijskich, Krzysztofa, do dzi� trenera tego sportu, oraz Dariusza. Warszawa - braci Paw�a, br�zowego medalist� olimpijskiego, wicemistrza �wiata oraz Grzegorza Skrzecz�w. Stolica mo�e nadto si� pochwali� tradycj�, z ojca na syna, Wiktora oraz Tomasza Nowak�w. Tylko w gda�skim boksie zaznaczyli sw�j udzia� bracia Ponantowie, Knutowie, Wielgoszowie, Skierkowie. Trudno jednak, doprawdy, znale�� famili� Baranowskim podobn�. Pomorski Grudzi�dz. W swoim czasie, jeszcze gdy to nadwi�la�skie miasto nazywa�o si� - za czas�w zabor�w - Graudenz, sport, g��wnie za spraw� stacjonuj�cej tu jednostki wojskowej, w mi�dzywojniu za� szko�y podchor��ych, kwit� sobie w najlepsze. Po�r�d za� innych dyscyplin sportu, w najwi�kszym stopniu w�a�nie pi�ciarstwo. Kr�tko po wojnie w spos�b wielce aktywny w nurt �ycia sportowego w tym mie�cie w��czy�a si� familia Baranowskich. Na ring bokserski wkroczy�a w�wczas, jako pierwsza, generacja tych, kt�rym wojna zabra�a najlepsze lata �ycia. Ich, bowiem tak� mia�a by�, bujn� m�odo��. W tym gronie znalaz� si� wujek przysz�ego mistrza �wiata, tak naprawd� prawujek, prastryj - Niemcy maj� na ten stopie� pokrewie�stwa odpowiednie s�owo: Grossonkel - Eugeniusz Baranowski. W sierpniu 1945 roku podczas turnieju w Bydgoszczy polskie pi�ciarstwo dopiero si� rozpoznawa�o. Salki treningowe szturmowa�a m�odzie�. Eugeniusz Baranowski stoczy� wtedy zaci�t� walk� w wadze papierowej z Edwardem Gumowskim. S�dziowie, nie chc�c krzywdzi� �adnego z tych ch�opc�w, orzekli w�wczas, chyba sprawiedliwy, remis. Ten Gumowski, wywodz�cy si� z nieodleg�ego od Grudzi�dza Torunia, zosta� w roku 1947 mistrzem Polski senior�w w wadze muszej. Co za� dzia�o si� z prawujkiem, prastryjkiem przysz�ego mistrza? Boksowa� w klubie Zjednoczeni Bydgoszcz. Wywalczy� tytu� mistrza Polski junior�w w wadze muszej. Zachwycony postaw� m�odziutkiego mistrza �Kurier Sportowy� pisa�, �e oto pojawi� si� �sobowt�r Czortka�. Kim za� by� Czortek? Jednym z najlepszych technik�w mi�dzwojnia. Z�otym medalist� mistrzostw Europy. Po latach odwiedzi�em go w jego radomskim mieszkaniu. Doprawdy, niewiele si� zmieni�. Tryska� humorem, sypa� anegdotami niczym z r�kawa. �Kajtek�, bo tak� ksywk� nosi� Czortek, uosabia� wszystko, co by�o najlepsze w polskim boksie tamtych przedwojennych lat. Skoro wi�c Eugeniusz Baranowski, prawuj Darka, zosta� do �Kajtka� por�wnany, co� w tym musia�o by�. Faktycznie, by� ambitny i bojowy. Ceniony bywa� za technik�. Szczeg�lnie za uniki oraz umiej�tno�� walki w zwarciu. Nie zrobi� jednak w boksie b�yskotliwej kariery. Stoczy� w ringu 170 walk, z kt�rych tylko 21 przegra�. Awansowa� wagowo a� po kategori� �redni�. 6 Podczas mistrzostw Polski w roku 1947 w ringu pojawi� si� drugi z rodu Baranowskich - Czes�aw. Rodzony brat Eugeniusza, stoczy� w finale wagi lekkiej porywaj�c� walk� z Witoldem Ka�mierczakiem. Przegra�, ale da� si� pozna� z jak najlepszej strony. Trzecim z rodu pi�ciarskiego Baranowskich by� osobisty trener tamtych poprzednich, Eugeniusza oraz Czes�awa - Alfons. Najpierw bokser, p�niej za� trener Stali i Unii Grudzi�dz, a tak�e elbl�skich klub�w Turbina oraz Start. Na Wybrze�u, konkretnie w Gda�sku, pojawi� si� tu� po wojnie czwarty z braci Baranowskich - Edward. Sam nie by� nigdy bokserem. Zosta� jednak dzia�aczem bokserskim Gedanii. W �rodowisko ludzi sportu, w �wiat wybrze�owego boksu wprowadzi� go kumpel z Grudzi�dza Czes�aw Rekowski. Niegdy� czo�owy polski pi�ciarz, z czasem zas�u�ony szkoleniowiec gda�skich klub�w. Decyzja o przenosinach Edwarda Baranowskiego do Gda�ska zosta�a podj�ta w okoliczno�ciach typowych dla lat tu� powojennych. Wiadomo by�o, �e w Gda�sku powstaje polskie �ycie, w tym i to sportowe. I �e w tym mie�cie, z kt�rego ca�kiem niedawno dokona� si� eksodus jego poprzednich mieszka�c�w, �atwiej, na r�wni, o prac�, jak i o mieszkanie. Edward Baranowski, przysz�y dziadek mistrza �wiata, postanowi� z tej okoliczno�ci skorzysta�. Wybra� si� nad polski brzeg Ba�tyku i nad nim mia� ju� pozosta� a� do ko�ca swoich dni. Znalaz� zatrudnienie na kolei. Od gda�skiego wojewody dosta� mieszkanie w jednym z ocala�ych z sowieckiego podpalenia dom�w. To on wprowadzi� do �wiata boksu swego syna J�zefa. Z boksem zetkn�� go w r.1966 w Gedanii. W trzy lata p�niej J�zef - na �wiecie by� ju� od roku syn jego siostry Maryli o imieniu Darek - zosta� mistrzem I Og�lnopolskiej Spartakiady M�odzie�y we Wroc�awiu w wadze lekkiej. Po rozwi�zaniu si� sekcji bokserskiej Gedanii, przeszed� do o�ciennego Stoczniowca. Boksowa� w nim przez d�ugie lata. Walczy� najpierw w II lidze, potem za� w ekstraklasie. Karier� pi�ciarsk� zako�czy� w roku 1975 z dorobkiem 195 walk, z kt�rych przegra� 59. �wczesny trener I zespo�u tego klubu, Kaszuba rodem z podkartuskiego Przodkowa - jego rodzice mieli w tej wsi przydro�nej na trasie Kartuzy-Gda�sk, masarni� - Hubert Okr�j, zaproponowa� temu cz�onkowi klanu pi�ciarskiego Baranowskich, przedstawicielowi drugiej ju� pi�ciarskiej generacji, prac� z klubow� m�odzie��. (Darek po latach, niepomny jakby zas�ug Okroja dla krzewienia si� tradycji bokserskiej rodu, przejedzie si� po Hubercie srodze. Zauwa�y w swoim �Alfabecie�:�Kiedy� trener w gda�skim Stoczniowcu. Nie mia�em z tym panem wiele do czynienia, ale zapami�ta�em go �le. Faworyzowa� Rych�owskich, Szampa, a mnie traktowa� ch�odno. Pewnie dlatego, �e s�ucha�em go w spos�b umiarkowany i krytycznie. Okr�j nie zawsze mia� czas na trening. Gdy przyje�d�ali�my do hali, a pod ni� widzieli�my eleganckie samochody - ju� wiedzieli�my, �e pogramy w koszyk�wk�, bez udzia�u pana Huberta. Fachowiec od pokerka i w�deczki�). Stryj Darka J�zef Baranowski by� cz�owiekiem ambitnym. Najpierw uko�czy� kurs instruktorski, potem studium trenerskie przy wroc�awskiej AWF. Mia� wi�c ju� papiery na...boksowanie. Na trenowanie bokser�w. �wiatowemu boksowi przys�u�y� si� niew�tpliwie, bowiem to on przyprowadzi� pewnego dnia 12-letniego Darka Michalczewskiego, swego siostrze�ca, przed oblicze trenera m�odzie�y w Stoczniowcu Ryszarda Bronisia. A poza tym, ju� w Niemczech, by� jego pierwszym trenerem w klubie Bayer Leverkusen. Nadto za�, bagatela, prowadzi� Darka przez sze�� pierwszych walk jego profesjonalnej kariery. Dorobek wcale niew�ski... Ringowy debiut Darka mia� wedle skrz�tnego kronikarza rodu Baranowskich - Alfreda Pali�skiego z pisma �Bokser� - wypa�� w...Grudzi�dzu. W tej Mekce klanu Baranowskich. �Pami�tam - napisa� po latach - walk� Darka w debiucie, jako 14-letniego dzieciaka, w Grudzi�dzu, gdzie akurat odbywa�y si� zawody juniorskie, a na jak�� uroczysto�� rodzinn� zjechali si� r�ni Baranowscy. Publiczno�ci bardzo przypad� do gustu styl walki nieopierzonego ch�opca. 7 Pami�tam te�, jak dumny ze swego wnuka by� dziadek, Edward Baranowski. D�ugo musia� przekonywa� sw� c�rk�, ju� owdowia�� pani� Michalczewsk�, by pozwoli�a trenowa� boks Darkowi, a potem i drugiemu synowi, m�odszemu Tomkowi, kt�ry tak�e zapowiada� si� na zdolnego zawodnika�. A gdy Darek podj�� po latach heroiczn� decyzj� o wyje�dzie - w�wczas powiada�o si� �ucieczce� - z Polski na zach�d do Niemiec, do RFN, co rychlej sprowadzi� w �lad za sob� swego stryja. Zosta� on jego pierwszym zawodowym - na ca�ych sze�� walk - sekundantem. Rozmaite bywa�y p�niej relacje wzajemne stryja i siostrze�ca. Jedno jest pewne: bez znakomitych bokserskich gen�w rodu Baranowskich - po��czonych z genami pi�ciarskimi Michalczewskich - fenomen zawodowego mistrza �wiata rodem z Polski, z Gda�ska, nie by�by mo�liwy. Lata min�y od tej pory. J�zek wraz ze swoim synem zjechali do Gda�ska na moment otwarcia przy ul. Rajskiej �Tiger Pubu�. Wcale ch�tnie zwierza� si� stryj Darkowy z wzajemnych relacji z siostrze�cem. Temat�w dra�liwych przy tym - cho�by tego, z czego si� aktualnie utrzymuje - stara� si� nie porusza�. Wida� jednak by�o go�ym okiem, i� obie strony pragn�y nade wszystko wzajemnej zgody. Tego, by dziel�ce obie strony lody sp�yn�y do morza. Dziadek Baranowski... Od lat przebywa na kolejarskiej emeryturze. Dobrze si� miewa. Jest sta�ym go�ciem imprez bokserskich w mie�cie nad Mot�aw�. Bywa� te� na rozmaitych walkach zawodowych swego ukochanego wnuka. W tym i na tej o tytu� mistrza �wiata z Barberem. Asystowa� Darkowi, z nar�czem kwiat�w, gdy ten ze swad� w g�osie, z wysoko�ci gda�skiego ringu - por� meczu Polska-Niemcy - opowiada� o swoich zawodowych awansach. W chwil� p�niej wbieg� na ring i siarczy�cie si� z wnukiem, na oczach ca�ej gda�skiej widowni, wyca�owa�. By� taki czas, �e to do gda�skiego domu dziadka Baranowskiego jego wnuk zje�d�a� wraz z ca�� sw� rodzin�. Pokoi w nim nie brakuje. Dorota, �ona Darka, wraz z dzie�mi lubi�a w tym mieszkaniu sp�dza� letnie wakacje. Ca�kiem za� niedawno, ujrza�em dziadka, jak reperowa� metalowe ogrodzenie pubu od jego podw�rkowej strony. Stara si� by� swoim wnukom u�yteczny, jak tylko potrafi. Babcia Michalczewska Mieszka w Ko�cierzynie. W tej, od dawna zabiegaj�cej bezskutecznie o miano kaszubskiej stolicy, metropolii po�udniowych Kaszub. Osoba Haliny Michalczewskiej, rodzonej babci Darka, jest w og�le nieznana. Nie odwiedzaj� jej media. Przez swego wnuka, s�awnego boksera, tak�e troch� zaniedbana. Jest za� matk� ojca zawodowego mistrza �wiata Bogdana. By�a �on� - bowiem od 1961 r. jest wdow� - Darkowego dziadka Stanis�awa Michalczewskiego. - Nie jest prawd�, �e nigdy mnie Daru� nie odwiedza� - �ywo zaprzecza w rozmowie. Kiedy�, jako ma�y ch�opiec, wraz z o rok od siebie m�odszym Tomkiem, cz�sto bywali ze swoim ojcem oraz mam� w tych ko�cierskich stronach - zwierza si� pani Halina, obecnie mieszkanka ko�cierskiego Osiedla Tysi�clecia. Gdy ju� wyr�s� na m�odzie�ca, inne sprawy wci�gn�y go na tyle, �e ju� o swojej babci jako� nie pomy�la�. R�ne mog�y by� tego przyczyny. Jedna by�a najwa�niejsza: wczesna �mier� - z powodu raka w�z��w ch�onnych - ojca Darka. Nie by�o wtedy jako� nastroju na obchodzenie rodzinnych uroczysto�ci. Mama Darka, z pomoc� swojej rodziny, Baranowskich, robi�a wszystko, �eby tr�jce dzieci - Darkowi, Tomkowi oraz Dagmarze - zapewni�, cho�by tylko zno�ne, warunki �ycia. 8 Babcia Darka nie ukrywa, �e najbli�szy jej z trojga wnucz�t jest �redni, Tomasz. Mo�e dlatego, �e wydaje si� najbardziej wymagaj�cy babcinej opieki. Nierzadko babcia podje�d�a do Gda�ska, do pubu, z wa��wk�, to z klopsikami, to z marynatami, to zn�w z wypiekami. �Oni tam w Gda�sku byle co jedz��, utrzymuje babcia Michalczewska. W�a�nie powr�ci�y wraz z kole�ank� z Ko�cierzyny, pani� Helen� Kosater, z wczas�w w niemieckim Wiesbaden. �By�y�my tam przez trzy tygodnie. Ja jako opiekunka� - zwierza si� babcia zawodowego mistrza �wiata. �Jak tam jest pi�knie - zapewnia w rozmowie. - Jak ka�dy zwyczajny domek potrafili doprowadzi� do cudnego wygl�du� - zachwyca si� tym, co podczas wczas�w w kurorcie Wiesbaden - a tak�e przez okna wycieczkowego autokaru - ujrza�a. �U nas jeszcze d�ugo tak nie b�dzie...�. To mo�e nie po Baranowskich, a po Michalczewskich, pomy�la�em napr�dce, w Darku, w Dagmarze, a tak�e w Tomku, tkwi po dzi� dzie� �w gen wiecznego w�drowania? - M�j m��, a Darka dziadek, pochodzi� z Bydgoszczy. By� wi�c Pomorzakiem - opowiada Halina Michalczewska de domo Zawadzka. - Zanim si� poznali�my, s�u�y� w wojsku, by� oficerem. Gdy wybuch�a wojna, walczy� na froncie. P�niej nale�a� do Armii Krajowej. Gdy weszli na te tereny wschodnie Rosjanie, z miejsca wyaresztowali ca�� rodzin� m�a. Jego ojca, Piotra Michalczewskiego, nadle�niczego w okolicach Hajn�wki, jego rodze�stwo. Za�adowali ich do transportu na Sybir. Przysz�y m�j m��, jako jedyny, z niego zbieg�. Ukrywa� si� na Polesiu, na granicy pomi�dzy obecn� Bia�orusi� a Ukrain�, niedaleko od Nowogr�dka. Po pozosta�ym jego rodze�stwie s�uch wszelki zagin��. Wiadomo, �e na Sybir nie dojechali. Zostali gdzie� po drodze rozstrzelani. Ja za� wtedy we wsi S�omin mieszka�am. Tam te� si� poznali�my. Gdy weszli na te tereny Niemcy, wysiedlili nas. Najpierw do Olsztyna. W roku 1943, kiedy urodzi� si� ojciec Darka, to miasto nazywa�o si� Allenstein. W rok p�niej, te� w Olsztynie, na �wiat przysz�a c�rka. I z dw�jk�, ma�ych dzieci zostali�my wysiedleni na roboty do Niemiec. Do Kreis Demin w p�niejszej NRD. Tam si� pracowa�o u Bauera. Tak opowiada, w wielkim zg�szczeniu, w nagromadzeniu zdarze�, w kondensacji fakt�w, sag� swojej oraz swego m�a, a dziadka Darka, rodziny. Czyni to swoje wyznanie beznami�tnie, po kronikarsku, jako �e ogromny dystans czasowy dzieli te wydarzenia od momentu ich wspominania. - M�� dosta� zaraz po wojnie prac� w G�rsku. Pomi�dzy Dar�owem a Ustk� w gminie Na�mierz by� kierownikiem konserwacji wybrze�a morskiego - wspomina Halina Michalczewska. - Pod sob� mia� 32 ludzi. Dom prowadzili�my otwarty. Znaczni go�cie u nas wtedy bywali. A� 14 lutego 1950 roku, jako element politycznie niepewny, z donosu miejscowego UB, m�� zosta� z tej pracy wyrzucony. Mia� to szcz�cie, �e przedtem, podczas jednego z przyj�� w G�rsku, pozna� ks. Likierskiego. A dzi�ki niemu, z jego oraz jego rodziny pomoc�, udali�my si� do Ko�cierzyny. Przez dwa miesi�ce, do kwietnia, m�� by� bezrobotny, na zasi�ku. Zamieszkali�my na �wczesnej Bieruta, obecnej D�ugiej u pp. Polak�w. 10 kwietnia 1950 roku m�� dosta� prac� w PZGS jako kierownik bazy transportowej. Nied�ugo dziadek Darka Michalczewskiego wytrwa� w tej pracy. Jeden z kierowc�w - Kuchta si� nazywa�, za pomoc� �wiecy zap�onowej, dokona�, i to w dniu 1 Maja, spalenia zak�adu. Przymkni�to za� w areszcie i trzymano w nim przez rok, pr�cz Kuchty, tak�e i kierownika transportu. PP. Halinie oraz Stanis�awowi Michalczewskim urodzi�a si� - w latach 1954-56 - dw�jka dzieci. Najpierw Zbigniew, po nim Jolanta. Razem wi�c pp. Michalczewscy mieli czw�rk� dzieci. - M�� znalaz� prac� w �wirowni w Lubianie. Ja za�, jednak dopiero po �mierci m�a, posz�am do pracy - przyznaje babcia przysz�ego �Tigera�. - Najpierw do przychodni chor�b wenerycznych - akcja �W� by�a wtedy bardzo popularna w ca�ym kraju - jako piel�gniarka. Troch� pracowa�am w Wojew�dzkim Przedsi�biorstwie Surowc�w W��kienniczych. Na koniec za�, na 9 wiele lat, bo a� do emerytury, w ko�cierskich zak�adach mi�snych. Od tej pory bieda naszej rodzinie ju� nie doskwiera�a. Z mieszkania prawie 100-metrowego, takiego z piecami, zamieni�am si�, po wyprowadzce z Ko�cierzyny dw�ch syn�w - jeden z nich, Zbigniew, zamieszka� w Niemczech, drugi Bogdan osiad� na sta�e w Gda�sku - na mniejsze 55-metrowe. Dziadek przysz�ego �Tygrysa�, Stanis�aw Michalczewski, zmar� - na raka �o��dka - w roku 1961. Owdowi� Darkow� babci�, osieroci� czworo dzieci. W tym Darkowego ojca Bogdana. - Bogdan mia� tylu w Ko�cierzynie koleg�w - wzdycha babcia Michalczewska. - I Andrzeja Masowa, i jego brata, ju� nie�yj�cego, Ryszarda, i Edka Libana. Dla niego Ko�cierzyna by�a miastem, w kt�rym si� wychowa�, gdzie mia� najwi�ksz� liczb� koleg�w. To z Ko�cierzyny Bogdan Michalczewski wyje�d�a�, najpierw do Gdyni dla studi�w w Wy�szej Szkole Morskiej. Potem do Jeleniej G�ry do Wy�szej Szko�y Oficerskiej. - Chcieli �eby studiowa� kierunek �ci�le tajny - powiada jego matka. - Nie zgodzi� si�, to go ze studi�w wyrzucili. Zapisa� si� na kolejne, tym razem radiotechniczne. Te� w Jeleniej G�rze i te� wojskowe. Ale i tych nie sko�czy�. Przyjecha� do Gda�ska, gdzie dosta�, w blokach kolejowych, bo ju� rozpocz�� prac�, mieszkanie na Jana z Kolna, i gdzie si� o�eni�. Troch� boksowa� w Gedanii. Mia� 24 lata, jak si� o�eni�. 37, gdy, w roku 1980, zmar�. Daru� mia� wtedy 12 lat, Tomek o rok mniej. Cz�sto, jako ch�opc�w, go�ci�am ich u siebie - wspomina babcia Michalczewska. - Chcia�am �eby po �mierci ojca przyszli na inne my�li. Zabiera�am ich z sob� na wakacje do Szarloty, gdzie si� znajduje o�rodek wczasowy ko�cierskich zak�ad�w mi�snych. Dobrze im w nim by�o. K�pali si�, w�dkowali, �obuzowali. Babcia Michalczewska jest osob� nad wyraz zapobiegliw�. Kryje w sobie swoiste ciep�o i znaczny, pomimo trudnych �yciowych do�wiadcze�, optymizm. - Owszem, je�d�� po dzi� dzie� z jedzeniem do pubu. Z pustymi r�kami nigdy do Gda�ska, do wnuka, nie wyjad�. To galaretk� uszykuj�, to kurk�, to klopsiki. Tomkowi smakuje, a ja si� wtedy bardzo z tego ciesz�. Raz jeden specjalnie wybra�a si� do Gda�ska, by zobaczy� na w�asne oczy Darkowe dzieci - Micha�a oraz Miko�aja. - Przecie� musia�am uca�owa� moje prawnuki - powiada z u�miechem na twarzy babcia Michalczewska. 10 POLSKIE WZRASTANIE By� nieopierzonym m�okosem Pierwszy w karierze pi�ciarskiej trener przysz�ego �Tygrysa�, Ryszard Broni�, mieszka - wraz z �on� - w niedu�ym M4 przy ul. Kraszewskiego na sopockim Brodwinie. Tak naprawd� jest to pogranicze Kamiennego Potoku i tej, po�o�onej w bezpo�rednim s�siedztwie Lasu Sopockiego, dzielnicy o nazwie Brodwino. Po sekcji bokserskiej gda�skiego Stoczniowca �lad �aden nie pozosta�. Gdzie� w stoczniowych pakamerach, porzucony, niechciany spoczywa ring bokserski klubu - wielokrotnego medalisty dru�ynowych mistrzostw Polski. Jednak klubu tego boksersk� reszt�wk�, jest w�a�nie Dariusz �Tiger� Michalczewski. - Gdy go dosta�em w swoje r�ce - opowiada trener-wychowawca �Tygrysa� - by� 12-letnim nieopierzonym m�okosem. Przyprowadzi� go do mnie jego wujek, �wczesny II trener zespo�u senior�w Stoczniowca, J�zef Baranowski. �Zobacz, co z niego da si� wykrzesa�. Mo�e b�dzie z niego jaki� bokser�. Trener Broni� odpowiada� wtedy w klubie za szkolenie pi�ciarskiego narybku. To do jego obowi�zk�w nale�a�o uczenie w�a�ciwej postawy w ringu, u�o�enie sylwetki, wyprowadzanie pierwszych cios�w. Zadbanie o to, by ruchy kandydata na boksera by�y mo�liwie jak najbardziej harmonijne. S�owem, by w niczym nie kolidowa�y one z tzw. polsk�, t� Stammowsk�, szko�� boksu. A by� to czas po najwi�kszych triumfach polskiego pi�ciarstwa. Po br�zowym medalu igrzysk olimpijskich w Londynie (1948) Aleksego Antkiewicza, boksera gda�skiej Gwardii. Po z�otym medalu mistrzostw Europy w Oslo (1949) Henryka Kasperczaka, po z�ocie gda�skiego gedanisty Zygmunta Chych�y w Mediolanie (1951), po z�ocie i srebrze Chych�y oraz Antkiewicza na igrzyskach w Helsinkach (1952), po s�awnym benefisie polskiego boksu w mistrzostwach Europy w Hali Mirowskiej w Warszawie (1953), gdy szarfy za zwyci�stwa otrzymali: Henryk Kukier, Zenon Stefaniuk, J�zef Kru�a, Leszek Drogosz oraz Chych�a, srebrny medal wywalczy� Bogdan Wawrzyniak, br�z Antkiewicz i s�awa przysz�ych lat polskiego pi�ciarstwa Zbigniew Pietrzykowski. Z�ote medale kolejnych igrzysk olimpijskich wywalcz�: Kazimierz Pa�dzior (Rzym 1960), Jerzy Kulej, J�zef Grudzie� i Marian Kasprzyk (Tokio 1964), Kulej ponownie w Meksyku w 1968 r., Jan Szczepa�ski w Monachium (1972), Jerzy Rybicki w Montrealu w 1976 r.. By� te� tytu� mistrza �wiata Henryka �rednickiego. Seria z�otych medalowych laur�w w mistrzostwach Europy Pietrzykowskiego, srebro Tadeusza Walaska na igrzyskach w Rzymie, srebro Pietrzykowskiego - po walce z Casiusem Clayem (Muhammadem Alim) - na igrzyskach w Rzymie, kilka innych z�otych medali mistrzostw Europy. P�niejszymi czasy co� si� - po �mierci s�upszczanina Paw�a Szyd�y i, zw�aszcza, Feliksa Stamma, prawdziwego ojca tych wszystkich sukces�w polskiego boksu - w procesie szkolenia pi�ciarzy w Polsce w spos�b definitywny za�ama�o. Nic wi�c dziwnego, �e gdy w roku 1980 po raz pierwszy sal� boksersk� Stoczniowca odwiedzi� szczup�y m�odzian z gda�skiego Przymorza rodem, jego �wiadomo�� niegdysiejszych laur�w polskiego boksu zbyt wielka nie by�a. 11 Si�ga�a co najwy�ej lat ostatnich. Te za� by�y du�o cz�ciej chude ani�eli t�uste dla boksu w kraju nad Wis��. W Gda�sku dzia�a�y wprawdzie sekcje pi�ciarskie stale ze sob� rywalizuj�cych klub�w Stoczniowca (Polonii) i Wybrze�a (Gwardii), ju� jednak w spos�b definitywny znik�a z mapy bokserskiej kraju sekcja pi�ciarska Gedanii. Klubu o najwi�kszych, bo jeszcze przedwojennych (Jan Bianga), tradycjach. Zosta�a zlikwidowana w 1979 r., a wi�c na rok przed pojawieniem si� Michalczewskiego przed obliczem jego pierwszego w karierze trenera. Wujek, mama, on sam wiedzia� co nieco o ojcowym - Bogdana Michalczewskiego - boksowaniu w tej�e Gedanii. Mama opowiada�a m�okosowi, jak to podje�d�a�a z niemowl�ciem w dziecinnym w�zeczku pod rozgrzan� kolejnym meczem ligowym hal� Zak�ad�w Naprawczych Taboru Kolejowego (ZNTK) na gda�skiej Przer�bce. Nie wiedz�c o tym, Darek wch�ania� w niemowl�ce nozdrza swoisty zapach tej hali. Rozespanym, ma�lanym wzrokiem wodzi� po rozwrzeszczanych, przeto niedaj�cych mu spa�, trybunach tych kolejarskich zak�ad�w. To jednak by�a Darkowa bokserska inicjacja. Trwa�a niezbyt d�ugo. Raptownie si� urwa�a wraz z post�puj�c�, mia�o si� okaza� niezwykle gro�n�, wr�cz �mierteln�, chorob� jego ojca. Moment wyboru - dokona� go w jego imieniu wujek J�zef - �yciowej drogi, gdy mia� zaledwie 12 lat, w�a�nie w 1980 r., gdy ju� od roku na bokserskiej mapie Gda�ska nie by�o klubu o nazwie Gedania - przypad� na rok �mierci Bogdana Michalczewskiego. Pustk�, jaka powsta�a po utracie ukochanego rodzica, dramat p�sieroctwa, jego najbli�si - mama, wujek, dziadek Edward Baranowski - postanowili zast�pi� ruchem, sportow� rywalizacj�. Tego samego rodzaju, w jakiej niegdy� uczestniczy� z niejakim powodzeniem - nale�a� do I-ligowych bokser�w - jego ojciec. I w takim to momencie Darek stan�� przed obliczem swego pierwszego trenera. Ujrza� twarz dobrodusznie wygl�daj�cego, u�miechaj�cego si� z lekka do niego, szkoleniowca. Pierwsze wra�enie z tego spotkania odnie�li wi�c obaj sympatyczne... - By� czupurny - wspomina Ryszard Broni� po 19 latach, kt�re min�y od tamtej pory. - Jeszcze nie mia�em wtedy zbyt wielkich osi�gni�� jako trener. Za sob� mia�em jednak, wcale bogat�, przesz�o�� zawodnicz�. Bywa�em na obozach kadry, powo�ywany na nie przez samego �Pap� Stamma. W Cetniewie w 1953 r. trenowa�em u boku takich, ju� niebawem, s�aw polskiego boksu, jak Kukier, Stefaniuk, Drogosz, Pietrzykowski. Ju� wtedy Stamm uczy� nasz�, wcale spor�, grupk�, �e pewne elementy techniczne na treningu stale trzeba powtarza�. �e potrzebny jest pewien automatyzm dzia�a� zar�wno w salce treningowej, jak i p�niej w ringu podczas walki. Uczy� nas w�a�ciwej postawy w ringu. M�wi� nam:�Kto nie b�dzie pewnych rzeczy powtarza�, ten nigdy nie zostanie zawodnikiem�. Broni� stale ociera� si� o tych najwi�kszych polskiego boksu. S�awy, jako bokser, nie uzyska� - mia�a mu przypa�� w udziale dopiero jako trenerowi Michalczewskiego - wci�� jednak rywalizowa� w lidze z tymi najwi�kszymi. Z Grudniem, ze Szczepa�skim, z Kasprzykiem. - Z Grudniem - opowiada - wywalczy�em remis, ze Szczepa�skim, i to na jego ringu w Warszawie w meczu Legia-Polonia Gda�sk, wygra�em. Polonia w�wczas pod wodz� trenera Brunona Karnatha wygra�a 11:9, co by�o wielk� sensacj�. Z Kasprzykiem r�wnie� zanotowa�em jeden remis. By�, raz jeden, br�zowym medalist� mistrzostw Polski. Na swoich �mieciach w Gda�sku w 1956 r., w hali Stoczniowca, przegra� dopiero w p�finale. W sezonie 1959-1960, kt�ry by� dla Bronisia ostatnim w karierze zawodniczej, nie przegra� w lidze ani jednej walki. A w pokonanym polu zostawi� nie byle jakich pi�ciarzy, bo Czapk�, Szczepa�skiego, Kasprzyka, Dudczaka. W plebiscycie �Dziennika Ba�tyckiego� wygra� w swojej wadze klasyfikacj� wybrze�owych bokser�w przed Wielgoszem. W Polsce - wedle notowa� �Przegl�du Sportowego� - by� drugi, jedynie za Pa�dziorem. Broni� stoczy� w karierze 248 pojedynk�w, z czego 200 wy- 12 gra�, 6 zremisowa� i 42 przegra�. Walczy� te�, raz jeden, w meczu mi�dzypa�stwowym. W spotkaniu W�gry-Polska junior�w w Budapeszcie w 1955 r. Wygra� w�wczas swoj� walk�. Poniewa� jednak arcytalent�w by�o tamt� por� akurat w jego wadze, lekkiej, co niemiara, na tym reprezentacyjny rozdzia� jego kariery mia� si� zako�czy�. Polska w og�le w dekadzie lat 50. by�a pot�g� boksu amatorskiego w �wiecie. Wr�cz prawdziwym zag��biem pi�ciarstwa. Po latach kilkunastu, kt�re min�y od czasu zako�czenia kariery pi�ciarskiej, dosta� Ryszard Broni� do obciosania, do heblunku tego m�okosa z gda�skiego Przymorza. Jego oraz jego rodzonego brata, o rok m�odszego Tomka. - By� takim chucherkiem... - wspomina pan Ryszard Darka 12-latka. - Zaczyna� u mnie od wagi papierowej. Gdy mia� 13 lat, awansowa� do muszej. W rok p�niej przeszed� do koguciej. W wieku 15 lat do pi�rkowej. W 16 roku �ycia osi�gn�� limit wagi lekkop�redniej. Ju� w wieku 17 lat mog�em go pos�a� - w wadze p�redniej - w szranki m�odzie�owych mistrzostw Europy w Kopenhadze, sk�d przywie�� mia�, ostatni w dziejach Stoczniowca, medal z zawod�w tej rangi. By� szybki. Mia� �wietny refleks. Posiada� dobr� prac� n�g. �wietne nogi popiera� lewym prostym. Ciosy te wyprowadza� z ca�ego korpusu. Zwi�ksza� tym samym moc, si�� oraz dynamik� swoich uderze�. W zaciszu swego sopockiego mieszkanka pan Ryszard demonstruje, na czym ta prawid�owa sylwetka oraz wyprowadzenie ciosu prostego winny polega�. Jak powinny zachowywa� si� nogi, ca�y tu��w. Pierwszy medal pod trenersk� kuratel� Ryszarda Bronisia ten �ch�opiec z gda�skiego Przymorza� przywi�z� - a by� to medal br�zowy - w roku 1984. Mia� w�wczas zaledwie 16 lat i w p�finale XII Og�lnopolskiej Spartakiady M�odzie�y przegra� w wadze pi�rkowej (57 kg) stosunkiem g�os�w 1:4 z Dariuszem Gumowskim z Koszalina. Asem atutowym w talii kart trenera Bronisia by� wtedy Krzysztof �mijan, kt�ry przywi�z� z Poznania z�oty medal w wadze p�redniej. Rok 1985. Darek ma 17 lat. W finale mistrzostw Polski junior�w w Dzier�oniowie zwyci�a swego przeciwnika na punkty jednog�o�nie 5:0. Z�oty medal wywalczy� nadto �mijan... - To by� wi�kszy talent bokserski od Michalczewskiego - m�wi Broni�. - By� ma�kutem. Szkoda, �e zmarnowa� sw�j talent. Wyjecha� do Niemiec, gdzie ju� nie boksowa�. Darek wspomni osob� �mijana w swoim �Alfabecie�... �Napisa� do mnie po walce z Barberem list, w kt�rym skrytykowa�... moj� prac� n�g. Chyba ch�opakowi odbi�o. Kiedy� naprawd� zdolny, utalentowany junior, m�j r�wie�nik�. A mo�e mia� odrobin� racji? Skoro Broni� po latach widzi w �mijanie talent wi�kszy od Michalczewskiego, mo�e, patrz�c z boku, co� istotnego zauwa�y�? Nikt w ko�cu nie jest tak genialny, by nie m�g�by by� jeszcze odrobin� lepszy. Mo�e wi�c nale�a�o si� ze swym koleg� sprzed lat spotka� i wymieni� kilka uwag ku obop�lnej korzy�ci? - Tam w Dzier�oniowie - wspomina pierwszy trener przysz�ego �Tygrysa� - pr�cz �mijana i Darka, srebro w wadze �redniej wywalczy� Edward Ejsmont, br�z w p�redniej Tomasz Michalczewski, w lekkiej Jacek Kamrowski oraz w papierowej Leszczy�ski. W podsumowaniu roku 1985 na �amach �Przegl�du Sportowego� (13.01.86) ceniony ekspert boksu red. Jan Wojdyga zauwa�y�:�Mam nadziej�, �e nie b�d� si� na nim [Andrzeju Ogonowskim, pi�ciarzu warszawskiej Gwardii - R.C.] wzorowali wicemistrz �wiata junior�w Andrzej Go�ota i br�zowy medalista tych mistrzostw Henryk Zatyka oraz dwaj inni wielce uzdolnieni zawodnicy kadry m�odzie�owej - Dariusz Michalczewski i Krzysztof �mijan, maj�cy du�e szanse znalezienia si� na przysz�orocznej li�cie kwalifikacyjnej (senior�w). Wszyscy oni powinni raczej wzi�� przyk�ad z Klisia i Jab�o�skiego, kt�rzy w naszej klasyfikacji od razu awansowali na pozycje lider�w�. 13 Trener wie o p�niejszych losach swoich wychowank�w. O tym, �e Kamrowski wyjecha� z Tr�jmiasta, �e Leszczy�ski mieszka w Bia�ymstoku (ju� jednak imi� tego boksera ulecia�o trenerowi z pami�ci). Rok 1986. Michalczewski cz�sto pojawia si� w ringu. W pocz�tkach marca tego roku startuje w bydgoskiej hali �Astoria� w XIV Turnieju o Puchar �Gazety Pomorskiej�. W jego finale pokona� dobrego Rumuna Mihai Leu stosunkiem g�os�w 4:1. Wyst�pi� w tradycyjnym mi�dzynarodowym turnieju junior�w w NRD-owskim Schwerinie. W pierwszym pojedynku Darek pokona� Kuba�czyka Jorge Hernandeza 3:0. Cho� w 1. starciu tego pojedynku Gda�szczanin by� liczony. P�niej znalaz� w�a�ciwy rytm walki i zanotowa� cenny mi�dzynarodowy sukces. Kolega klubowy Darka - Krzysiek �mijan pokona� w pojedynku ma�kut�w Andy Lieblinga (NRD). W p�finale tego turnieju Michalczewski uleg� innemu bokserowi z dawnej NRD Cornelowi Ladewigowi jednog�o�nie na punkty. �Wynik ten nie oddaje przebiegu tej walki�, pisa� �Przegl�d Sportowy�. Mo�na przeto domniemywa�, �e by� on gestem arbitr�w wobec organizator�w turnieju... Z rozegranych w tym roku mistrzostw �wiata senior�w w ameryka�skim Reno Polacy przywie�li dwa medale br�zowe - Henryka Petricha i Tomasza Nowaka. Natomiast podczas mistrzostw Polski junior�w w Kluczborku Tomasz Michalczewski wywalczy� z�oty medal w wadze lekko�redniej. Jego starszy o rok brat Dariusz zosta� w tym samym roku m�odzie�owym mistrzem Polski we W�oc�awku. �Doskonale zaprezentowa� si� tak�e inny nasz kadrowicz Dariusz Michalczewski - pisa� w swojej relacji �Przegl�d Sportowy� - zwyci�aj�c w wadze lekko�redniej Krzysztofa Szczyg�a (Mazur E�k) 5:0�. W p�finale tego turnieju Michalczewski zwyci�y� stosunkiem g�os�w 4:1 Piotra Dorsza (Bro� Radom). Jeszcze raz jeden, ju� jako seniorzy, skrzy�uj� ze sob� w swojej karierze r�kawice ci dwaj pi�ciarze... No, a w finale tego turnieju reprezentant gda�skiego Stoczniowca, podopieczny trenera Ryszarda Bronisia pokona� Piotra Gazarkiewicza z Gwardii Warszawa. Ogl�da� go tam w akcji prezes pewnego klubu z p�nocnej Polski, co mie� b�dzie niebagatelny wp�yw na przebieg jego dalszej kariery... Z�oto w wadze �redniej wywalczy� tak�e �mijan. Na m�odzie�owe mistrzostwa Europy w Kopenhadze w 1987 r. Darek pojecha� jeszcze jako reprezentant Stoczniowca, podopieczny trenera Ryszarda Bronisia. Mog�y to by� najbardziej w dziejach polskiego boksu juniorskiego udane mistrzostwa. Andrzej Go�ota wywalczy� w nich z�oty medal w wadze ci�kiej. Tak�e pozostali nasi reprezentanci - w�r�d nich Dariusz Michalczewski - szli w nich z pocz�tku jak burza. W walce o �wier�fina� gda�szczanin pokona� Szweda Cennetha Pettersona. �Pokaza� boks skuteczny i dojrza�y - pisa� w swojej korespondencji do �Przegl�du Sportowego� wys�annik Polskiego Radia red. Marek Rudzi�ski. - Zaraz po gongu Polak ruszy� ostro, spychaj�c rywala do defensywy. Na pocz�tku 2. starcia Szwed, po zainkasowaniu kilku serii silnych cios�w, by� zamroczony i arbiter p. Uotinen z Finlandii przerwa� walk�, odsy�aj�c oszo�omionego Pettersona do naro�nika. W walce o p�fina� przeciwnikiem Michalczewskiego b�dzie znakomity Francuz Fabrizio Tiozzo, triumfator tegorocznego turnieju �Gazety Pomorskiej� w Bydgoszczy�. No i Darek w pojedynku, kt�rego stawk� by� medal, zdo�a� Francuza pokona�, po czym, niestety, uleg� Bu�garowi Soko�owowi. �Niestety - skomentowa� to wydarzenie trener Czes�aw Ptak - po zdobyciu br�zowych medali - w tym i przez Piotra Treczy�skiego, Jacka Gmi�skiego, Cezarego Banasiaka - moi podopieczni wydawali si� w pe�ni usatysfakcjonowani br�zowymi medalami�. Wt�rowa� mu II trener Leszek Drogosz... �Spodziewa�em si�, �e Darek Michalczewski zako�czy pojedynek z Bu�garem Soko�owem efektownym zwyci�stwem. Jednak wbrew przewidywaniom w pojedynku p�fina�owym boksowa� poni�ej swoich mo�liwo�ci�. 14 A mimo to, w�a�nie po przyje�dzie stamt�d z medalem, Darek nieomal wprost z trapu samolotu, zosta� zdj�ty przez dzia�aczy s�upskich Czarnych. - W Cetniewie - przypomina Broni� - na obozie w Cetniewie trenowa� go Andrzej Gmitruk. Tomek natomiast, m�odszy brat Darka, zdo�a� jeszcze w Kielcach w1988 r., wywalczy�, jako jedyny z gda�szczan, z�oty medal. Ostatnim aktem istnienia sekcji pi�ciarskiej Stoczniowca by� fina� mistrzostw okr�gu gda�skiego w Tczewie w 1988 r., podczas kt�rego Stoczniowiec wywalczy� 5 tytu��w mistrzowskich. Po roku sekcja pi�ciarska w klubie uleg�a rozwi�zaniu, za� pojedynczy jej bokserzy - Cichocki, Rych�owski - zostali przeniesieni do Startu Elbl�g, kt�ry ju� wtedy zacz�� zyskiwa� na znaczeniu na krajowej bokserskiej mapie. - Czemu jednak nie trenowa� Pan klubowych senior�w? - spyta�em w rozmowie wychowawc� przysz�ego zawodowego mistrza �wiata. - Nigdy nie mia�em aspiracji do prowadzenia dru�yny. Moj� pasj� by�o szkolenie narybku. Poza tym... Stale pracowa�em w stoczni. Jako traser na wydziale S-4. W galerii stoczniowego boksu - obok nazwisk Brunona Karnatha, Jana Biangi, Henryka Czarneckiego, Brunona Skierki, a tak�e J�zefa Baranowskiego, rodzonego stryja Darka Michalczewskiego - znajduje si� tak�e po wsze czasy nazwisko Ryszarda Bronisia... A po latach odszed� na, na r�wni stoczniow�, jak i trenersk�, emerytur�. Na t� drug� wszelako nie ca�kiem. Poniewa� natura ci�gnie wilka do lasu - czytaj: w okolice ringu - zaj�� si� Broni� niezmiernie utalentowanym... Arme�czykiem. Od pewnego czasu zamieszka�ym w Gda�sku Paw�em Mie�komjanem. Ten syn biznesmena - od kilku lat zakotwiczonego w Gda�sku ze wzgl�du na liczne interesy w Tr�jmie�cie - najpierw, boksuj�c jako niestowarzyszony, wygra� Puchar Polski, p�niej za�, za porad� Darka Michalczewskiego, przeni�s� si� do stajni Klausa- Petera Kohla w Hamburgu. Kilka miesi�cy trwa�y przygotowania tego talentu do debiutu w ringu zawodowym. I wreszcie �Universum Box Promotion� pos�a� Paw�a na jego pierwsz� zawodow� walk�. - Pan wie, w�a�nie wczoraj [11 grudnia 1999 roku - R.C.] Pawe� zadebiutowa� w zawodowym ringu. Po, jak stwierdzi� jego ojciec w telefonicznej ze mn� rozmowie, bardzo �adnej walce, Pawe� zwyci�y� w 4-rundowej walce S�owe�ca... � m�wi Ryszard Broni�. Podczas gali boksu zawodowego w Gda�sku ju� Paw�owi tak dobrze nie posz�o. �Mimo to b�d� z niego ludzie, wierz� w niego � powiedzia� niedawno Darek w trakcie konferencji prasowej, jaka odby�a si� w Gda�sku po jego walce z �Rockym�. Ucieczka do S�upska Co wiedzia� przysz�y �Tygrys�, tamt� por� co najwy�ej niespore �Tygrysi�tko�, o mie�cie, z kt�rym los kaza� mu si� zwi�za� na czas jaki�? Co wiedzia� o mie�cie do 1945 roku zw�cym si� Stolp. O jego wybrze�owym zwie�czeniu, powojennej Ustce? O mie�cie niegdy� w posiadaniu ksi���t... gda�skich, w XIV stuleciu o�rodku odr�bnego ksi�stwa, p�niej inkorporowanego w sk�ad Ksi�stwa Zachodniopomorskiego. C� wiedzia� o Pras�owianach - S�owincach - z okolic G�ubczyc, Kluk, Smo�dzina, Izbicy. Zdo�a� odwiedzi� te miejscowo�ci cho� raz jeden w okresie niespe�na roku, gdy boksowa� w mie�cie nad S�upi�? Czy cho� raz w�dkowa� nad t� rw�c� rzek� na �mig�e pstr�gi? Znajdowa� czas na tego rodzaju przyjemno�� pomi�dzy jednym a drugim treningiem, pomi�dzy jedn� a drug� walk� w ringu? Zapewne nie te wszystkie okoliczno�ci przywabi�y go do, ju� w�wczas od 11 lat stolicy wojew�dztwa, kt�ra za wszelk� cen� pragn�a zaznaczy� si� na mapie kraju. Udowodni�, �e pr�cz 15 administracyjnych spe�nie�, doros�a tak�e i pod innymi wzgl�dami - cho�by sportowymi - do owych wojew�dzkich aspiracji. W pracy Andrzeja Szyma�skiego �Sport s�upski 1954-1995� ani s�owa, rzecz jasna, o sporcie dawnymi, cho�by tylko przedwojennymi, laty. Wszystko zacz�o si� w tym mie�cie wraz z pojawieniem si� w S�upsku wyzwolicieli - toponoma�ci z Uniwersytetu Pozna�skiego pod��ali w �lad za nimi, nadaj�c na nowo nazwy miastom, miasteczkom, sio�om, ulicom, placom � Armii Czerwonej i jej sojusznika - Ludowego Wojska Polskiego. Ten absolwent wydzia�u historii Uniwersytetu Gda�skiego odnosi si� w swej pracy do czas�w jedynie uznanych za historycznie �s�uszne�. Spisuje dzieje sportu S�upska oraz jego okolic, nie zajmuj�c si� wcale tym, co tu by�o przedtem. Na szcz�cie dla niego, w powojennym sporcie S�upska dzia�o si� ca�kiem niema�o. Prowadzi dzieje s�upskiego sportu poprzez tu� powojenne i te nieco p�niejsze w�tki. Dzieli go na poszczeg�lne dyscypliny. Szatkuje go, t� metod� �badawcz�� zapewne �atwiejszy znajduj�c klucz. Otwiera mu on drzwi do pomieszcze� co najwy�ej zewn�trznych. Do statystyk. Do fotografii. Do fakt�w. Znajduje tak�e kolorowe zdj�cie owego u�miechni�tego 18-latka w dresie z napisem Czarni. Wiadomo, i� jego autorem by�, dzi� przebywaj�cy na emeryturze, wieloletni fotoreporter s�upskiego oddzia�u �G�osu Pomorza�, skrz�tny kronikarz spraw s�upskich, Jan Maziejuk. Chwa�a mu za to, i� dostrzeg� owego, dopiero co przeflancowanego z Gda�ska, m�odzie�ca i go sfotografowa�. Dzi�ki temu �lad jaki�, przynajmniej od tej, oficjalnej, strony pozosta�. (Pozosta�y i inne, o wiele bardziej zakulisowe, ale o tych za chwil�). Dziejopis s�upskiego sportu ma na temat Darka do powiedzenia tyle tylko... �Warto r�wnie� kilka s��w po�wi�ci� Dariuszowi Michalczewskiemu. By� r�wie�nikiem Dydaka i Gmi�skiego. Mieszka� w S�upsku w latach 1986-1988. Walczy� w klubie Czarni i reprezentacji Polski. W 1987 r. w Krakowie zdoby� tytu� mistrza Polski. P�niej wyjecha� do Niemiec. Dzi� jest mistrzem �wiata w boksie zawodowym w wersji WBO. Ten wielce utalentowany i pracowity zawodnik jest bardzo popularny w�r�d kibic�w boksu Polski i Niemiec�. I to wszystko. A jak by�o naprawd�? Pos�uchajmy Mariana Boraty�skiego. Tamt� por� prezesa klubu Czarni S�upsk. Cz�owieka, kt�ry by� w latach 80. alf� i omeg� tego, milicyjnego w herbie, klubu. G��wnego autora sportowego boomu w mie�cie nad S�upi�. W tym tak�e si�y sprawczej przenosin Dariusza Michalczewskiego do tego miasta. - Nie da�em Ma�kowi Biedze ze �Sportowca� Darka, gdy przyjecha� do S�upska z misj� opisania Jego oraz Dydaka. Stale pijany, jednak na swoim fachu znaj�cy si� w spos�b wy�mienity, �atwo przysta� na wyt�umaczenie, �e Darka akurat nie ma w S�upsku. Przyj�� to moje obja�nienie do wiadomo�ci i ju� wi�cej, rozmi�kczony gorza��, nie nalega�. Powsta� tekst o Janku pt.�Czarno na bia�ym�, zaczynaj�cy si� od s��w: �Odnios�em niew�tpliwy sukces. Uda�o mi si� spotka� z Janem Dydakiem. I oto siedzi naprzeciwko mnie m�odzian o sympatycznej, szczerej twarzy. Mog� z nim porozmawia�. Czyli mam wi�cej szcz�cia ni� kilku prezes�w klubu GKS Jastrz�bie, szef polskiego boksu Jacek Wasilewski i trener kadry Andrzej Gmitruk�. By�a w tych zdaniach zawarta aluzja do aspiracji Jastrz�bian, kt�re zawczasu poskromi�em. Jak te� do niech�ci Dydaka do reprezentowania barw Polski i do stawiania przez niego klubowych cel�w nad te reprezentacyjne. Bo co tym ch�opakom dawa�a reprezentacja, co za� oferowa� im klub? Kalkulacja by�a jednoznaczna; szala w spos�b zdecydowany przechyla�a si� w jedn�, t� klubow�, stron�. Jak ich jednak dla Czarnych pozyska�em? Wszyscy byli reprezentantami Polski junior�w. Podopiecznymi w kadrze by�ego trenera Czarnych, Cze�ka Ptaka. Udali si� w kwartecie do Kopenhagi na m�odzie�owe mistrzostwa Europy. Wszyscy, w�r�d nich tak�e Darek, przywie�li z nich br�zowe medale. Darek wywalczy� go w wadze 67 kg. Wcze�niej jednak obserwowa�em 16 wyst�py Darka w mistrzostwach Polski junior�w we W�oc�awku i podczas Og�lnopolskiej Spartakiady M�odzie�y w Ole�nicy. Wygra� w cuglach oba te zawody. Spotkali�my si� w hotelu �Brda�. Towarzyszy� mi w rozmowach Miros�aw Siewiencow. To wtedy wst�pnie um�wili�my si� na moment przyjazdu do S�upska po mistrzostwach Europy w Danii. Na lotnisku Ok�cie nie by�em. Pos�a�em do Warszawy moich ludzi, Krzy�ka Deg�rskiego oraz Krzysztofa Ignaczaka. [Pierwszego z nich Darek sportretowa� po latach na �amach �Przegl�du Sportowego� w swoim �Alfabecie� jako �kolejnego kumpla ze S�upska. Praw� r�czk� prezesa Boraty�skiego�. Jako cz�owieka, kt�remu powiod�o si� w bran�y telewizyjnej. W klubie, jako cz�owieka do zada� specjalnych, czyli do kontakt�w z oficerami �wczesnej milicji, gdy przysz�o wyci�gn�� z izby wytrze�wie� lub tymczasowego aresztowania kt�rego� z bokser�w. M�wi� wprost: �Krzy� mia� swoje uk�ady, idealnie si� do tego nadawa�. By� te� �wietnym dyplomat� i psychologiem, gdy pijany zawodnik ko�czy� rozbijanie fortepianu lub innego instrumentu w knajpie. Wiedzia�, kogo i jak prosi�, by zapobiec awanturze, a komu po prostu przy�o�y�. Uczciwie przyznam, �e mnie te� raz zdarzy�o si� kr�tkie �tymczasowe aresztowanie �, ale w�wczas wyci�gn�� mnie prezes Boraty�ski. W�a�nie przed pami�tnymi mistrzostwami Polski w Krakowie zatankowa�em jak autobus. Na ulicy - by�em chyba w�wczas z Jackiem Gmi�skim - natkn�li�my si� na jakie� milicyjne wojsko czy wojskow� milicj�, w ka�dym razie mieli karabiny. My�my im lufy karabin�w troch� przekr�cili i zostali�my aresztowani. Ja - dok�adnie na pi�� minut, Jacek na troch� d�u�ej. Nast�pnego dnia rano trenowa�em ju� z Andrzejem Gmitrukiem. Na bezdechu �eby nie poczu� gorza�y. Jednak naprawd� nie nale�a�em do �bandyt�w� z kt�rymi Deg�rski i Boraty�ski mieliby szczeg�lne k�opoty. S�awkowi Forsztkowi i Stasiowi Szeszce z pewno�ci� nie dor�wnywa�em fantazj��]. I oto Krzysiek przywi�z� mi ich do S�upska pi�ciu. Po drodze prze�yli jednak przyg�d co niemiara. Najpierw Darek powiedzia� oczekuj�cej go w Warszawie mamie - wszystko by�o zawczasu w szczeg�ach przygotowane - �e ma do za�atwienia piln� spraw� w PZB i �e niech mama wraca do Gda�ska, on do niej wkr�tce dojedzie. Tymczasem wzi�li taks�wk� i zamiast na Wiejsk�, udali si�, na ogonie innego auta, na Plac Powsta�c�w pod hotel �Warszawa�, gdzie ju� na nich czeka� mikrobus ze s�upsk� rejestracj�. Powracaj�c jednak my�l� do tekstu w tygodniku �Sportowiec�... O Michalczewskim Maciek Biega jednak co nieco w swoim tek�cie si� wyrazi�. Jednak mocno zdawkowo. Sk�d m�g� w�wczas przypuszcza�, jaki te� z Darka wyro�nie za lat par� asior. Zdawa� si� na mnie, ja za� poi�em go ile wlezie, tote� osobny tekst o Michalczewskim na �amach �Sportowca� w�wczas powsta� nie mia� prawa. Jedynie w reporta�u o Dydaku zawarte by�o to oto zdanie:�Swego czasu Stoczniowiec, pokazuj�c plany domku-bli�niaka, u�miechn�� si� do Sienkiewicza, notabene Henryka. �w Henryk pochodzi z olszty�skiego i od paru lat boksuje w S�upsku. Stoczniowiec otrzyma� wi�c kresk�, co okaza�o si� bardzo istotne, kiedy Dariusz Michalczewski, r�wnie m�ody i zdolny jak Dydak, wyrazi� ochot� doskonalenia si� na innym terenie. Trafi� do Czarnych, przywi�za� si� do S�upska i te� zniech�ci� do kadry. W podaniu, jakie przys�a� do centrali powo�ywa� si� na sytuacje rodzinn�. �ona spodziewa si� dziecka. Wprawdzie ustalono, �e �ona zgodnie ze zdrowym rozs�dkiem przebywa w Gda�sku u matki, bowiem rodzenie dzieci i opieka nad niemowl�ciem to sprawa kobieca. No c�, i tak nie mo�na odm�wi� cz�owiekowi prawa do ojcowskich rozterek. Mo�e wi�c problem Michalczewskiego jest troch� inny, ale tak si� dziwnie sk�ada, �e drugi cz�owiek z tej samej firmy wykazuje niewiele entuzjazmu do zawodowego awansowania�. Ponios�o Bieg� w stron� relacji klub-zawodnicy-kadra. Poczu�, jak dobry pies �owczy, ko�� wcale sporych rozmiar�w i dawaj ni� szarpa�. W ko�cu by� rasowym reporterem. Darka mu jednak nie da�em. Wola�em oszcz�dzi� ch�opakowi zetkni�cia z wytrawnym dziennikarskim lisem. Jeszcze by mi go zawczasu poharata�. Odkry�by, �e dopiero co po�lubiona �ona wcale 17 nie przebywa u swej matki w Gda�sku, tylko czuwa nad, ale to nie jest do pisania, momentami szalonym Darkiem. Bo gdy ja go do siebie do S�upska bra�em we wrze�niu 1986 roku, to jeszcze z pocz�tku sam dobrze nie wiedzia�em, co z tego dobr