Neal Stephenson ZAMIE� Neal Stephenson urodzi� si� 31 pa�- dziernika 1959 roku w Fort Meade w stanie Maryland. Studiowa� na uniwersytecie bo- sto�skim, najpierw na wydziale fizyki, po- tem geografii. Po uko�czeniu studi�w pra- cowa� naukowo, prowadzi� badania, a tak- �e ima� si� takich prac, jak naprawa samo- chod�w, uprawa ziemi czy pisanie ksi�- �ek. Debiutowa� w 1984 roku powie�ci� The Big U. Jego nast�pna ksi��ka Zodiac: The Eco-th�ller (1988) spotka�a si� z du- �ym zainteresowaniem m�odych ekolog�w. Powie�� Diamentowy wiek otrzyma�a na- grod� Hugo za najlepsz� powie�� roku oraz uznana zosta�a przez polskich czytelnik�w za powie�� roku (nagroda Sfinks 97). Wy- dana w 1991 roku Zamie� wzbudzi�a za- chwyt czytelnik�w i krytyki, nadaj�c nowy wymiar gatunkowi literackiemu cyberpunk. Powie�� � jak twierdzi sam autor � po- wsta�a w latach, gdy s�ucha� du�o g�o�nej, przygn�biaj�cej muzyki. Neal Stephenson opr�cz pisania, s�uchania speed metalu, je�d�enia na wrotkach i bawienia si� kom- puterami, zajmuje si� rodzin� i przebudo- w� domu. Zamie� zosta�a uznana przez krytyk�w i dziennikarzy za najbardziej wp�ywow� ksi��k� lat dziewi��dziesi�tych. Neal Stephenson ZAMIE� T�umaczy! J�drzej Polak 1 Dowozicielator to elita elit, �wi�ta subkategoria. Jest pe�en wigoru. W tej chwili przygotowuje si� do trzeciej tego wieczoru misji. Ma czarny jak w�giel, aktywowany uniform, poch�aniaj�cy ca�e �wiat�o z powietrza. Gdyby kto� w niego strzeli�, kula od- bi�aby si� od arachnow��knistej tkaniny jak strzy�yk od drzwi patio; inaczej ni� pot, kt�ry wydostaje si� na zewn�trz z lekko�- ci� wietrzyka przewietrzaj�cego �wie�o spalony napalmem las. W miejscach, gdzie ko�ciste wyrostki cia�a stykaj� si� z materi�, uniform wype�ni� si� tufem cerzo�elu: kaszkowatej mazi, chro- ni�cej jak ko�dra z ksi��ek telefonicznych. Gdy dosta� t� prac�, dali mu pistolet. Dowozicielator nie kasuje got�wki, ale zawsze kto� mo�e go zaczepi� � zapragn�� samochodu albo i �adunku. Pistolet jest male�ki, aerodynamiczny i lekki, s�owem taki, jaki m�g�by nale�e� do projektanta mody. Strzela mikroskopijnymi lotkami, podr�uj�cymi w powietrzu z szybko�ci� pi�ciokrotnie przewy�szaj�c� pr�dko�� samolotu szpiegowskiego SR-71. Gdy sko�czy si� amunicja, wystarczy pod��czy� go do samochodowego gniazda zapalniczki, bo �ywi si� elektryczno�ci�. Dowozicielator nigdy nie wyci�gn�� broni ze z�o�ci czy stra- chu. Pos�u�y� si� ni� tylko raz, na Wy�ynie Gila. Jakim� �miecia- rzom z Wy�yny, b�d�cej sk�din�d ca�kiem szykown� burbklaw�, zachcia�o si� z�o�y� zam�wienie, za kt�re nie mieli zamiaru zap�aci�. My�leli, �e zrobi� wra�enie na Dowozicielatorze, ma- chaj�c mu przed nosem kijem baseballowym. Dowozicielator wyci�gn�� pistolecik, wymierzy� laserowym celownikiem w do- moros�ego sportowca i wypali�. Odrzut by� pot�ny, jakby bro� wybuch�a mu w d�oni. Trzecia, �rodkowa cz�� kija baseballowe- go zamieni�a si� w kolumn� p�on�cych trocin, rozszerzaj�c� si� na wszystkie strony jak rodz�ca si� gwiazda. Smieciarzowi zosta- �a sama r�czka, z kt�rej s�czy� si� mleczny dym. Do tego g�upi wyraz twarzy. Je�li nie liczy� wstydu, Dowozicielator nie zosta- wi� mu niczego, p^ Od tamtej pory trzyma� pistolecik w schowku w aucie i polega� na parze idealnie dobranych d�ugo�ci� mieczy samurajskich, kt�- re zawsze by�y jego ulubion� broni�. �rnieciarze z Wy�yny Gila nie bali si� pistoletu, dlatego musia� go u�y�. Miecze natomiast nie wymagaj� dodatkowej prezentacji. Samoch�d Dowozicielatora kryje w akumulatorach taki po- tencja� energii, jaki wystarczy�by do wyekspediowania funta wie- przowiny w Pas Asteroid. W przeciwie�stwie do w�zk�w dla lalek i kr��ownik�w z burbi�w, auto Dowozicielatora pozbywa si� tej energii przez wyzieraj�ce od spodu, l�ni�ce, wypolerowane zwieracze. Kiedy Dowozicielator wciska gaz do dechy, w powie- trzu lataj� g�wna. Czy kto� chcia�by porozmawia� o przyczepno- �ci? Dobra. Hej, ty, sp�jrz na swoje gumy! Co widzisz? Nic, bo przylegaj� do asfaltu czterema latkami wielko�ci twojego j�zyka. A auto Dowozicielatora ma wielkie, lepkie opony, rozmawiaj�ce z drog� dupskami grubych bab. Dowozicielator dotyka asfaltu, startuje jak inflacja, staje na pesecie. Zapytacie, dlaczego Dowozicielator jest tak wyposa�ony? Bo ludzie polegaj� na nim. Bo stanowi model do na�ladowania. Tu jest Ameryka. Ludzie robi�, co im si�, kurwa, �ywnie podoba. A co? Co� nie tak? Maj� do tego prawo. No, i maj� bro�, i nikt im, kurwa, nie mo�e przeszkodzi�. W rezultacie gospodarka tego kraju nale�y do najgorszych. Chcecie wiedzie� dlaczego? Chcecie porozmawia� o bilansie handlowym? Dobra. No wi�c, kiedy� wym�d�yli�my si�, wyeksportowali�my ca�� nasz� technologi� do ciep�ych kraj�w, po czym okaza�o si�, �e w Boliwii robi� lepsze samochody, a w Tad�ykistanie lepsze kuchenki mikrofa- lowe i wszystko sprzedaj� tutaj. Do tego wysz�o na jaw, �e nasze zasoby surowcowe mo�emy wsadzi� sobie, sami wiecie gdzie, bo w Hongkongu buduj� takie statki i ster�wce, kt�re za pi�� cent�w przewioz� ca�� Dakot� P�nocn� do Nowej Zelandii i z powrotem. Jakby tego by�o ma�o, Niewidzialna R�ka Rynku wzi�a si� do tych wszystkich historycznych nier�wno�ci i rozsmarowa�a je po ca�ym globie grub� warstw� t�uszczyku, kt�ry przez pakista�- skich murarzy uznawany jest za luksus. Wi�c co nam zosta�o? Nic. S� tylko cztery rzeczy, kt�re robimy lepiej od innych: muzyka, filmy, mikrokody (oprogramowanie), b�yskawiczny dow�z pizzy. Dowozicielator robi� kiedy� programy. Wci�� robi, czasami. Ale gdyby �ycie by�o takie jak dawne szko�y powszechne, zarz�- dzane przez dobrodusznych doktor�w habilitowanych, na cenzur- ce Dowozicielatora widnia�aby nast�puj�ca uwaga: �Hiro jest uczniem bystrym i zdolnym, musi jednak popracowa� nad umie- j�tno�ci� wsp�dzia�ania w grupie". Tak wi�c, teraz ma inn� prac�. Nie trzeba w niej by� bystrym ani zdolnym, z drugiej strony, nie wsp�dzia�a si� w grupie. Obowi�zuje tylko jedna zasada: Dowozicielator ma honor, dowo- zi pizz� w trzydzie�ci minut. Je�li nie, mo�esz se wzi�� j� za darmo, zastrzeli� kierowc�, r�bn�� mu samoch�d, a opr�cz tego wytoczy� firmie proces. Dowozicielator wykonuje t� prac� ju� przez sze�� miesi�cy � d�ugo, bardzo d�ugo, jak na jego standar- dy � i nigdy nie zdarzy�o mu si�, by jecha� z pizz� d�u�ej ni� dwadzie�cia jeden minut. Och, kiedy� ludziska k��cili si� o czas, marnowa�o si� na to wiele korporacyjnych roboczogodzin. Sta� sobie taki jeden z dru- gim w progu, czerwony na ryju, spocony od w�asnych k�amstw, �mierdz�cy Old Spice'em i zwi�zanym z prac� stresem, i wymachi- wa� swoim Seiko, i kl��: �Ludzie, nie wieta, kt�ra jest godzina!" To ju� si� nie zdarza. Dow�z pizzy sta� si� jedn� z g��wnych ga��zi przemys�u. I zarz�dzania. Ludzie przez cztery lata studiuj� w CosaNostra Pizza University, �eby si� tego nauczy�. Zg�aszaj� si� na egzaminy, nie potrafi�c skleci� zdania po angielsku, wal� tu z Abchazji, Ruandy, Guanajuato i po�udnia Jersey, a po czte- rech latach wiedz� wi�cej o pizzy ni� Beduin o piachu. Pizza i jej dow�z sta�y si� problemem naukowym. Problemem, kt�ry zba- dano, kre�l�c wykresy cz�stotliwo�ci wyst�powania k��tni na schodach i po�wi�canego im czasu (pod��czaj�c pierwszych Do- wozicielator�w do aparatury pomiarowej, kt�ra nagrywa�a, a po- tem analizowa�a postaw� i taktyk� debatuj�cych stron: histo- gramy napi�cia wokalnego, specyficzne struktury gramatyczne stosowane przez przeci�tnego, bia�ego, �rednio zarabiaj�cego mieszka�ca burbklawy, kt�ry, wbrew wszelkiej logice, dochodzi� do wniosku, �e odbieraj�c pizz�, ma ostatni� szans�, by stan�� jak Savonarola i zgromi� wszystko, co zgni�e i zdegenerowane w ota- czaj�cej go rzeczywisto�ci). Wnioski p�yn�ce z bada� by�y przera�aj�ce: przeci�tny mie- szkaniec burbklawy by� got�w zrobi� wszystko, ale to wszystko, by dosta� pizz� za darmo. Byl got�w k�ama�, wmawia� sobie, �e nie zna si� na zegarku, ba, by� got�w przy�pieszy� czas, byle tylko dosta� mu si� darmowy produkt. Przeci�tny mieszkaniec burbkla- wy uwa�a�, �e darmowa pizza nale�y mu si� tak samo jak prawo do �ycia, wolno�ci i realizacji w�asnych, jebanych d��e�. Na nic zda�y si� hordy psycholog�w wysy�ane do domu przeci�tnego mieszka�ca, na nic telewizory w prezencie za wype�nienie ankie- ty, na nic wykrywacze k�amstw, EEG, przeprowadzane podczas wy�wietlania przeci�tnemu mieszka�cowi krwawych lub trud- nych do zrozumienia film�w, nagranych na wideo orgii, katastrof samochodowych i program�w z Sammym Davisem, Jr., na nic hipnoza w pachn�cym s�odko, ciep�ym, pomara�czowym gabine- cie, na nic pytania natury etycznej o tak pokr�tnym charakterze, �e nawet jezuita nie odpowiedzia�by na nie, nie pope�niaj�c grze- chu �miertelnego. Wszystko na nic. Przeci�tny, bia�y, �rednio zarabiaj�cy mieszkaniec burbklawy chcia� pizzy. Za darmo. Analitycy z CosaNostra Pizza University wywnioskowali za- tem, �e pragnienie pizzy za darmo le�y w ludzkiej naturze, kt�rej, jak wiadomo, nic nie jest w stanie zmieni�. Postarali si� zatem o ma�y, tani gad�et: sprytopude�ko. Obecnie pude�ko do pizzy ma plastykowy pancerzyk � pofa�dowany, by utrzyma� sztywno�� � a z boku ma�y wy�wietlacz ciek�okrystaliczny, informuj�cy Dowozicielatora, ile bezcennych, bo gro��cych za�amaniem ryn- ku, minut up�yn�o od chwili uzyskania przez klienta po��czenia z firm�. W �rodku pude�ka s� r�ne chipy i obwody. Pizze � niezbyt poka�ny zapas�spoczywaj� sobie w komorach za g�ow� Dowozicielatora. Wraz z uzyskaniem przez klienta po��czenia, pizza wsuwa si� do sprytopude�ka jak obw�d scalony w p�yt� komputera, uruchamiaj�c jednocze�nie interfejs wsp�dzia�aj�cy z systemem pok�adowym auta Dowozicielatora. Adres klienta � przechwycony z numeru telefonu � pakowany jest w pami�� operacyjn� pud�a. Stamt�d dostaje si� do samochodu, kt�ry obli- cza i wy�wietla optymaln� tras�. Trasa ukazuje si� na kolorowej mapce na przedniej szybie auta�Dowozicielator nie musi nawet pochyla� g�owy. Je�li po trzydziestu minutach pizza nie trafi do klienta, wiado- mo�� o katastrofie przekazywana jest do centrali Pizzy CosaNo- stra i dalej, do samego wujka Enzo � sycylijskiego pu�kowni- ka Sandersa, Carusa pizzor�bstwa, wyprostowanego jak struna, wymachuj�cego brzytw� bohatera koszmar�w niejednego Dowo- zicielatora, Capo i kluczowej postaci CosaNostra Pizza SA � kt�ry po pi�ciu minutach dzwoni do klienta i rozp�ywa si� w prze- prosinach. Nast�pnego dnia wujek Enzo l�duje na podw�rku klienta w odrzutowym helikopterze, przeprasza go jeszcze troch� i funduje mu darmow� podr� do W�och � wszystko, co facet musi zrobi�, to podpisa� stert� komunikat�w, kt�re zrobi� z niego osob� publiczn� i rzecznika Pizzy CosaNostra i generalnie zako�- cz� jego �ycie prywatne w dotychczasowej postaci. Go�� wyjdzie z tego, maj�c wra�enie, �e nie wiadomo dlaczego winny jest Mafii przys�ug�. Dowozicielator nie jest pewny, co dzieje si� w takiej sytuacji z kierowc�, ale s�ysza� plotki. Wi�kszo�� dostaw pizzy odbywa si� wieczorem, kt�ry wujek Enzo traktuje jako czas dla siebie. A jak mo�e czu� si� cz�owiek, kt�remu przerywaj� obiad z rodzi- n� po to, by zadzwoni� do jakiego� rozhisteryzowanego flimona z burbklawy i upadla� si� za sp�nion�, jeban� pizz�? Wujek Enzo nie po to od pi��dziesi�ciu lat s�u�y krajowi i rodzinie, by w wie- ku, kiedy wi�kszo�� grywa w golfa i ko�ysze wnuki, wyskakiwa�, ociekaj�c wod�, z wanny, pada� na ryj i ca�owa� stopy jakiego� szesnastoletniego �y�worolkarza, kt�rego pepperoni jecha�o trzy- dzie�ci jeden minut. Bo�e! Ju� sama my�l o tym przy�piesza oddech Dowozicielatora. Ale nie je�dzi�by dla Pizzy CosaNostra w �aden inny spos�b. Wiecie dlaczego? Bo jest co� w �yciu na kraw�dzi. Cz�owiek czuje si� jak kamikadze. Ma jasny umys�. Inni � sprzedawcy, kucharze, programi�ci, ca�a bezsensowna lista zawod�w sk�ada- j�ca si� na �ycie w Ameryce, s�owem: inni ludzie prowadz� zwyk�e, stare wsp�zawodnictwo. My�l� sobie: �Lepiej przerzuc� tego kotleta albo odwszawi� podprogramy szybciej i lepiej ni� m�j kole� z klasy, mieszkaj�cy dwie przecznice dalej, przerzuca i odwszawia, bo wsp�zawodniczymy ze sob�, a ludzie patrz�". Co za kurewski wy�cig szczur�w! Pizza CosaNostra nie ma konkurencji. Wsp�zawodnictwo jest wbrew mafijnej etyce. Nie pracuje si� lepiej tylko dlatego, �e trzeba wsp�zawodniczy� z jak�� pizzeri� z rogu. Pracuje si� lepiej, bo cz�owiek ryzykuje wszystkim: nazwiskiem, honorem, rodzin�, �yciem. Kucharze mo�e istotnie maj� wi�ksz� �redni� d�ugo�ci �ycia, ale co to w og�le jest za �ycie � trzeba siebie zapyta�. I w�a�nie dlatego nikt � nawet Nippo�czycy � nie przewozi pizzy szybciej ni� CosaNostra. Dowozicielator jest dumny z tego, �e nosi mundur, jest dumny, �e je�dzi autem, �e maszeruje chodniczkiem pod nie- zliczone drzwi domostw burbklawy niczym napawaj�ca strachem czarna wersja wojownika ninja z pizz� na ramieniu, z ciek�o- krystalicznymi cyferkami �wiec�cymi dumnie na czerwono w no- cy: 12:32 albo 15:15 lub czasami 20:43. Dowozicielator jest przypisany do Pizzy CosaNostra # 3569 w Dolinie. Po�udniowa Kalifornia nie wie obecnie, czy ma p�k- n��, czy udusi� si� sama na miejscu. Za ma�o dr�g dla tylu ludzi. Prostepasy SA przez ca�y czas buduje nowe. Musi zr�wnywa� z ziemi� wiele osiedli, ale te mie�ciny z lat siedemdziesi�tych i osiemdziesi�tych istniej� tylko po to, �eby je zr�wna�, co nie? �adnych chodnik�w, �adnych szk�, niczego! Nie maj� w�asnych si� policyjnych � �adnej kontroli imigracji � przez co jednostki niepo��dane mog� wej�� do �rodka bez najmniejszego problemu: nikt ich nie przeszukuje, nikt nawet nie powie im z�ego s�owa. W�a�ciwym miejscem do zamieszkania jest burbklawa: miasto- -pa�stwo z w�asn� konstytucj�, granicami, prawami, glinami, wszystkim. Dowozicielator by� kiedy� kapralem w Pa�stwowych Si�ach Bezpiecze�stwa Weso�ych Farm. Wylali go za to, �e wyci�gn�� miecz na znanego buz�. Przeci�� mieczem materi� jego koszuli, wsun�� ostrze na p�ask i przycisn�� je do karku, po czym przy- gwo�dzi� go do wypaczonej, pokrytej b�blami, winylowej �ciany domu, do kt�rego buza chcia� si� w�ama�. Wydawa�o mu si�, �e aresztowa� go ca�kiem s�usznie, ale wylali go, bo buza okaza� si� synem wicekanclerza Weso�ych Farm. Ech, spryciarze, znale�li pow�d: powiedzieli, �e trzydziestosze�ciocalowy miecz samuraj- ski nie nale�y do obowi�zuj�cego uzbrojenia. Powiedzieli, �e naruszy� PZPoP: Procedur� Zatrzymywania Podejrzanego o Prze- st�pstwo. Powiedzieli, �e buza prze�y� stres psychologiczny. Boi si� teraz no�y kuchennych; rozsmarowuje d�em �y�eczk� do herbaty. Powiedzieli, �e narazi� ich na odpowiedzialno�� proce- sow�. Dowozicielator musia� po�yczy� troch� pieni�dzy, �eby zap�a- ci� odszkodowanie. W istocie musia� po�yczy� je od Mafii. Figuruje teraz w mafijnej bazie danych: wz�r siatk�wki, DNA, graf wokalny, odciski palc�w, odciski st�p, odciski d�oni, odciski nadgarstka, ka�dej jebanej cz�ci cia�a, na kt�rej s� fa�dki � no, prawie ka�dej � sukinsyny tarza�y go w atramencie i robi�y odciski, kt�re zapisywano cyfrowo w komputerze. Ale to ich forsa � maj� prawo wiedzie�, komu j� po�yczaj�. Wi�c kiedy zg�osi� si� na Dowozicielatora, przyj�li go z otwartymi ramionami, bo go znali. Gdy za�atwia� po�yczk�, mia� osobi�cie do czynienia z asy- stentem wicecapo Doliny, kt�ry p�niej zarekomendowa� go do pracy. Wszystko jakby zosta�o w rodzinie. Pokr�conej, strasznej, zniewalaj�cej rodzinie. Pizza CosaNostra # 3569 mie�ci si� przy Drodze AVista, nie- daleko centrum handlowego Park Kr�l�w. Droga AYista nale�a�a kiedy� do stanu Kalifornia, ale teraz nazywa si� Prostepasy SA Drga CSV-5. Kiedy� wsp�zawodniczy�a z ni� ameryka�ska au- tostrada mi�dzystanowa, kt�ra teraz nazywa si� BezKolein SA Drga Cal-12. Nieco dalej, w Dolinie, dwie wsp�zawodnicz�ce drogi nawet si� przecinaj�, co wcze�niej prowadzi�o do ostrych konflikt�w, w kt�rych skrzy�owanie by�o scen� wymiany ognia snajperskiego. W ko�cu ca�� krzy��wk� kupi� wielki przedsi�- biorca budowlany, kt�ry wybudowa� na niej centrum handlowe dla kierowc�w. Teraz drogi prowadz� do systemu parkingowego � nie placu, nie podziemia, ale systemu � i trac� swoj� to�sa- mo��. �eby przejecha� przez skrzy�owanie, trzeba odnale�� dro- g� w systemie, kt�rego spl�tane w��kna i kierunki s� jak szlak Ho Chi Mina. CSV-5 ma wi�ksz� przelotowo��, za to Cal-12 ma lepsz� nawierzchni�. To typowe: drogi nale��ce do Prostychpa- s�w budowano z my�l� o tym, by dojecha� do celu, co interesuje kierowc�w Kategorii A; drogi BezKolein z kolei buduje si� dla przyjemno�ci jazdy, co interesuje kierowc�w Kategorii B. Dowozicielator nale�y do kierowc�w Kategorii A i to w do- datku takich, kt�rzy cierpi� na w�cieklizn�. Zbli�a si� do bazy Pizzy CosaNostra # 3569, pruj�c lewym pasem CSV-5 z szybko- �ci� stu dwudziestu kilometr�w na godzin�. Jego samoch�d jest niewidzialnym, czarnym rombem, ciemnym miejscem w prze- strzeni, odbijaj�cym tunel znak�w sieci�logio. Z przodu�tam, gdzie powinna by� ch�odnica, gdyby auto oddycha�o powietrzem � p�onie i kipi rz�d pomara�czowych �wiate�. Pomara�czowe lampy wygl�daj� jak �wie�o zapalona benzyna. Ich �wiat�o wpada przez tylne szyby zwyk�ych aut, odbija si� od lusterek, rzuca ognisty blask w oczy, przedostaje si� do pod�wiadomo�ci kierow- c�w, z kt�rej wydobywa przera�liwy strach przed zgnieceniem, przed straszn�, bo �wiadom�, �mierci� w p�omieniach wybucha- j�cego zbiornika z paliwem. Widz�c to, chc� natychmiast zjecha� na pobocze, marz� tylko o tym, by przepu�ci� czarny, ognisty rydwan pepperoni Dowozicielatora. Logio u g�ry � oznaczaj�ce dwoma smugami bieg CSV-5 � jest organizmem elektrycznego �wiat�a, sk�adaj�cym si� z niezli- czonej liczby kom�rek. Ka�da kom�rka projektowana jest przez ima�yst�w z Manhattanu, kt�rzy za wymy�lenie jednego logo bior� wi�cej, ni� Dowozicielator zarobi przez ca�e �ycie. Mimo wysi�k�w, w�o�onych w to, by kom�rki si� wyr�nia�y, wszystkie zlewaj� si� w jedn� ca�o��; szczeg�lnie je�li podr�uje si� sto dwadzie�cia na godzin�. Trudno jednak nie zauwa�y� Pizzy Co- saNostra # 3569, a to przez tablic� reklamow� � szerok� i wyso- k�, nawet wed�ug dzisiejszych bombastycznych standard�w. Sara przysadzisty budynek pizzerii przypomina zaledwie niski funda- ment pod olbrzymie, arachnow��kniste kolumny, podtrzymuj�ce tablic� na handlowym firmamencie. Marca Registrada, kochanie. Tablica to klasyk, to d�b, nie �aden duperel z okresowych kampanii promocyjnych Mafii. Jest jak deklaracja, jak pomnik, postawiony po to, by trwa�. Prosty i wznios�y. Wida� na niej wujka Enzo w pysznym, w�oskim garniturze, na kt�rym paski pr꿹 si� jak t�tnice. Ja�nieje chusteczka w kieszonce; idealna fryzura: w�osy przyczesane do ty�u przy pomocy czego�, co nigdy nie pu�ci, ka�de pasemko obci�te prosto i r�wno na ko�cu przez kuzyna wujka Enzo, Arta Fryzjera, kt�ry prowadzi drug� co do wielko�ci �wiatow� sie� tanich zak�ad�w fryzjerskich. Wujek Enzo stoi wyprostowany. Trudno powiedzie�, czy si� u�miecha, cho� w jego oku wida� dobrotliwy b�ysk. Nie pozuje jak model, tylko stoi; stoi tak, jak sta�by ka�dy wujek. Napis g�osi: �Mafia Masz przyjaciela w Rodzinie! Op�acone przez Fundacj� Naszej Rzeczy". Tablica jest jak gwiazda polarna Dowozicielatora. Wie, �e gdy na CSV-5 znajdzie si� w miejscu, w kt�rym dolny r�g tablicy zaczyna przes�ania� pseudogotycki, witra�owy �uk miejscowego przedstawicielstwa sieci Per�owych Wr�t Wielebnego Wayne'a, czas zjecha� na prawy pas, po kt�rym wlok� si� niedorozwoje w w�zkach dla lalek; przypadkowi, niezdecydowani, wbijaj�cy ga�y w ka�dy mijany podjazd sieci, jakby nie mieli poj�cia, co si� za nim kryje: obietnica czy gro�ba. Pakuje si� przed jeden z takich w�zk�w � rodzinny minivan � mknie obok Kup & Siup mieszcz�cego si� po s�siedzku i skr�- ca ku Pizzy CosaNostra # 3569. Wielkie, grube, kontaktowe �aty skar�� si� i popiskuj�, ale trzymaj� mocno patentow�, ci�- kobie�n� nawierzchni� Prostychpas� w SA i wiod� go ku zsypowi. W zsypie nie ma innych Dowozicielator�w. To dobrze, to ozna- cza wysokie zarobki, szybk� akcj�, kolejn� pizz� do przewiezie- nia. Gdy staje z chrz�stem, elektromechaniczny w�az z boku auta ju� si� otwiera, ukazuj�c puste przedzia�y pizzowe, kt�rych wloty sk�adaj� si� z klikni�ciem jak skrzyde�ka �uka. Przedzia�y czeka- j�, czekaj� na gor�c� pizz�. 1 czekaj�. Dowozicielator tr�bi. Tak nie wygl�da nominalna wydajno��. Odsuwa si� okienko. Co� takiego nigdy nie powinno si� zdarzy�. Mo�na to sprawdzi� w spi�tym trzema pier�cieniami podr�czniku z CosaNostra Pizza University � wystarczy zajrze� pod has�a �okienko", �zsyp", �dyspozytor". S� tam opisane wszyst- kie procedury zwi�zane z okienkiem i �adna z nich nie zezwala na jego otwarcie. Chyba �e co� jest nie tak. Odsuwa si� okienko i... � siedzicie wygodnie?�wydobywa si� z niego dym. Ponad huraganem metalu dudni�cego w syste- mie d�wi�kowym Dowozicielatora s�ycha� jakie� bzyczenie i po chwili kierowca zdaje sobie spraw�, �e to alarm po�arowy dzwo- ni�cy w pizzerii. Guzik natychmiastowego �ciszania sprz�tu. Straszliwa cisza � b�benki w jego uszach wracaj� do normalnych rozmiar�w � okienko zanosi si� od p�aczu alarmu. Silnik obraca si� naja�owym biegu, auto czeka. W�az jest otwarty za d�ugo, zanieczyszczenia atmosferyczne osadzaj� si� na elektrycznych czujnikach konta- ktowych z ty�u przedzia��w � trzeba je b�dzie oczy�ci� przed wyznaczonym terminem � wszystko idzie akurat tak, jak nie powinno, przynajmniej wed�ug spi�tego trzema pier�cieniami podr�cznika, kt�ry dok�adnie wyznacza wszystkie rytmy pizzo- wego wszech�wiata. W �rodku biega przypominaj�cy pi�k� do rugby Abchaz z otwar- tym podr�cznikiem w r�ku; porusza si� krokiem cz�owieka nio- s�cego jajko na �y�ce. Wrzeszczy co� po abchasku; w tej cz�ci Doliny wszyscy przedstawiciele sieci Pizzy CosaNostra to abcha- scy emigranci. Po�ar nie wygl�da gro�nie. Dowozicielator widzia� raz pra- wdziwy po�ar na Weso�ych Farmach i wtedy dymu by�o tyle, �e zas�ania� ca�y widok � nic wi�cej, tylko dym wydobywaj�cy si� znik�d i od czasu do czasu b�yski pomara�czowego �wiat�a na dole, jak b�yskawice w chmurach. Ten po�ar jest zupe�nie inny. Ten po�ar podymi� tylko po to, �eby w��czy� alarm. A on traci czas przez to g�wno. Dowozicielator naciska sygna�. Abchaski kierownik podcho- dzi do okienka. Rozmawiaj�c z kierowcami, powinien u�ywa� interkomu � mo�e m�wi�, co mu si� �ywnie podoba, i wszystko s�ycha� w aucie Dowozicielatora � ale nie, ten widocznie woli gada� twarz� w twarz, jakby Dowozicielator podjecha� tu z za- prz�giem pierdolonych wo��w. Jest czerwony na ryju, poci si� i przewraca oczami, pr�buj�c znale�� angielskie s�owa. � Ogie�, ma�y � m�wi. Dowozicielator nie odpowiada. Wie, �e wszystko nagrywa si� na ta�m�. Tak si� sk�ada, �e ta�m� ogl�daj� potem na CosaNostra Pizza University, analizuj� j� w laboratorium zarz�dzania. B�d� j� pokazywa� studentom uczelni � mo�e nawet tym, kt�rzy zast�pi� Abchaza, gdy ten zostanie wywalony �jako ksi��kowy przyk�ad tego, jak spieprzy� sobie �ycie. � Nowy pracownik... k�adzie obiad do mikrofal�wki... z folio... bum! � m�wi kierownik. Abchazja by�a kiedy� cz�ci� Zwi�zku jebanych Sowiet�w. Nowo przyby�y emigrant z Abchazji, operuj�cy kuchenk� mikro- falow�, jest jak tubifex zabieraj�cy si� za operacj� m�zgu. Sk�d oni si�, kurwa, bior�? Czy nie ma ju� Amerykan�w do pieczenia pieprzonej pizzy? � Wrzu� mi co� na ruszt � m�wi Dowozicielator. Uwaga ta przywraca Abchaza wsp�czesno�ci. Bierze si� w gar��. Zatrzaskuje okienko, odcinaj�c od uszu Dowozicielatora uporczywy pisk alarmu. Rami� nippo�skiego robota wsuwa pizz� do g�rnego prze- dzia�u. W�az zamyka si�, by j� chroni�. Dowozicielator wyje�d�a z zsypu, nabiera szybko�ci, spraw- dza adres, kt�ry pojawi� si� na przedniej szybie, zastanawia si�, czy skr�ci� w prawo czy w lewo, i w�a�nie wtedy to si� staje. Sprz�t nag�a�niaj�cy wy��cza si� samoczynnie na rozkaz systemu pok�adowego. �wiat�a w kabinie zmieniaj� kolor na czerwony. Czerwony. Odzywa si� brz�czyk. Ciek�okrystaliczny odczyt na przedniej szybie � identyczny z tym z pude�ka � informuje go: 20:00. W�a�nie dali mu pizz�, kt�ra ma ju� dwadzie�cia minut. Sprawdza adres. Ma do przejechania dwana�cie mil. 2 Dowozicielator wydaje z siebie ryk � wbrew w�asnej woli � i wciska gaz do dechy. Uczucia podpowiadaj� mu, �e powinien wr�ci� i zabi� kierownika: wystarczy wyci�gn�� miecze z baga�- nika, wskoczy� do �rodka jak ninja przez ma�e odsuwane okienko, odszuka� Abchaza w roboczym chaosie zmikrofalowanej pizzerii i urz�dzi� mu b�yskawiczn�, spieczon� apokalips�. Jednak podo- bne my�li przychodz� mu do g�owy, gdy kto� zaje�d�a mu drog� na autostradzie, i nic z nich nie wynika � na razie. Da sobie rad�. To jest wykonalne. Podkr�ca jasno�� po- mara�czowych �wiate� ostrzegawczych do maksimum, w��cza automigacze przednich lamp. Kasuj�c alarmowy brz�czyk, nasta- wia radio na Taxiscan przeczesuj�cy cz�stotliwo�ci taks�wkarzy w poszukiwaniu wiadomo�ci o ruchu. Ni chuja z tego nie rozumie. W zasadzie m�g�by kupi� sobie kasety z serii: �Ucz si� za kie- rownic�" i zaznajomi� si� z taxilinga. Znajomo�� tego j�zyka jest podstaw�, gdy chce si� zosta� dryndziarzem. M�wi si�, �e taxi- linga oparty jest na angielskim, ale nawet jedno s�owo na sto nie daje si� zrozumie�. Mimo to, s�uchaj�c taks�wkarzy, cz�owiek mo�e wyrobi� sobie og�lne poj�cie o tym, co si� dzieje. W ra- zie k�opot�w na drodze dryndziarze k�api� dziobami jak w�ciekli, co ju� samo w sobie jest ostrze�eniem, pozwala wybra� inn� drog�. Chwyta mocniej kierownic� stoi w korku, ma oczy jak m�y�skie ko�a, odrzut wpycha je w g��b czaszki � wystarczy, �e wpakuje si� na dom na k�kach ma pe�en p�cherz, i dostarczy pizz�. Bo�e, Bo�e! za p�no. Na przedniej szybie wisi 22:06; przed oczami ma tylko 30:01. Dryndziarze zaczynaj� bucze�. Taxilinga jest miodop�ynn� paplanin� z kilkoma ostro brzmi�cymi, obcymi d�wi�kami, co przypomina mas�o posypane szk�em. Powtarzaj�: �taksa". Za- wsze pieprz� o swoich taksach. Co za sprawa? Co si� dzieje, jak zmieni� taks�? Za p�no? Nie dostaj� napiwku? Cholera z nim. Na skrzy�owaniu CSV-5 i Drogi Oahu ruch zwalnia � jak zwykle. Jedyny spos�b, �eby omin�� korek, to skorzysta� ze skr�tu przez Stadnin� Na G�rce Windsor. Wszystkie Stadniny Na G�rce Windsor s� tak samo rozpla- nowane. Zak�adaj�c now� burbklaw�, Korporacja Budowlana SNGW rozkopie ka�d� g�r�, odwr�ci bieg najpot�niejszej rzeki, byle tylko zachowa� wytyczony plan ulic � zaprojektowany ergonomicznie dla bezpiecze�stwa kierowc�w. Dowozicielator mo�e wjecha� do Stadniny Na G�rce Windsor w Fairbanks albo w Jaros�awiu czy zgo�a w specjalnej strefie ekonomicznej Szen- zen, a i tak znajdzie drog�. A gdy cz�owiek dostarczy� ciasto parokrotnie do ka�dego domu SNGW, zna wszystkie ma�e sekrety burbklawy. Dowozi- cielator jest takim cz�owiekiem. Wie, �e w standardowej SNGW jest tylko jedno podw�rko � jedno podw�rko! � kt�re nie pozwala na to, by wjecha� do burbklawy z jednej strony i wyje- cha� z drugiej po linii prostej. Je�li kto� boi si� je�dzi� po trawie, objazd przez SNGW mo�e zaj�� mu dziesi�� minut. Lecz je�li ma dosy� odwagi, by przeora� ten jeden dziedziniec, mknie jak strza�a przez centrum. Dowozicielator zna to podw�rko. Dostarcza� tam pizz�. Obej- rza� je sobie, obw�cha�, zapami�ta� umiejscowienie szopy na narz�dzia i ogrodowego sto�u, umia�by powiedzie�, gdzie s�, nawet po ciemku. Wiedzia�, �e jakby co � jakby przysz�o mu dostarczy� dwudziestotrzyminutow� pizz� na drugi koniec miasta przy korku na CSV-5 i Oahu � to wjedzie do Stadniny Na G�rce Windsor (elektroniczna wiza dostarczyciela automatycz- nie otwiera bram�), przemknie przez Bulwar Dziedzictwa, zetnie zakr�t do Zau�ka S�omianego Mostka (nie zwracaj�c uwagi na znak: �DROGA BEZ WYLOTU", ograniczenie szybko�ci i ideo- gramy: �UWAGA NA DZIECI", rozmieszczone w nadmiarze w ca�ej SNGW), zgniecie szykany pot�nymi radialami, wpadnie z rykiem na podjazd Ronda S�omianego Mostka Numer 15, skr�ci ostro w lewo, omijaj�c szop� na narz�dzia, w�aduje si� z przechy- �em na tylne podw�rko Zau�ka Majowych Jab�uszek Numer 84, ominie ogrodowy st� (co nie b�dzie �atwe), przedostanie si� na podjazd, a z niego do Zau�ka, kt�ry prowadzi do Drogi Cienistej Doliny, kt�ra z kolei wiedzie prosto do wyjazdu z burbklawy. Niewykluczone, �e u wylotu b�d� czeka� na niego si�y policyjne SNGW, ale ich UNO (Urz�dzenia Niszcz�ce Opony) maj� ostrza skierowane tylko w jedn� stron� � mog� powstrzyma� ludzi od wjazdu, ale nie mog� im zabroni� wyjecha�. To auto je�dzi tak, kurwa, szybko, �e gdyby gliniarz ugryz� p�czka w chwili, gdy Dowozicielator wpada na Bulwar Dzie- dzictwa, nie zd��y�by nawet po�kn��, a pizza jecha�aby ju� po Oahu. Pac. Na przedniej szybie zapalaj� si� kolejne czerwone �wiat- �a. Kto� przekroczy� granic� bezpiecze�stwa wok� pojazdu Dowozicielatora. Nie. To niemo�liwe. Kto� si� za nim ci�gnie. Tu� za autem, z lewej strony. Kto� na deskorolce p�dzi� autostrad� tu� za jego plecami w chwili, gdy planowa� wektory zbli�ania do Bulwaru Dziedzictwa. Dowozicielator�w tym rozkojarzonym stanie umys�u�da� si� spuni�, to znaczy z�apa� na harpun � wielki, okr�g�y, wy�cie- �any elektromagnes znajduj�cy si� na ko�cu arachnow��knistego kabla. To w�a�nie on pacn�� w ty� auta Dowozicielatora; pacn�� i zosta�. Dziesi�� st�p za jego plecami surfuje w�a�ciciel tego przekl�tego urz�dzenia, ci�gnie si� za nim, jedzie na desce jak narciarz za �odzi�. W lusterku pomara�czowe i niebieskie b�yski. A wi�c paso�yt nie jest zwyk�ym �mieciem, kt�ry chce si� zabawi�. To cz�owiek interesu robi�cy pieni�dze. Pomara�czowo-niebieski kombinezon, wypchany spieczonymi warstwami cerzo�elu, stanowi umundu- rowanie Kuriera. Kuriera z Radiksu (Radykalnych Kurierskich System�w). S� jak pos�a�cy na rowerach, cho� oczywi�cie sto pi��dziesi�t razy bardziej denerwuj�cy, bo nie peda�uj� w�asnymi nogami, tylko ci�gn� si� za cz�owiekiem, zwalniaj�c szybko�� auta. Naturalnie. Dowozicielatorowi bardzo si� �pieszy, mruga �wiat�ami, piszczy kontaktowymi �atami. Jedzie najszybsz� rze- cz� na tej drodze. Naturalnie Kurier wybierze Dowozicielatora, �eby si� poci�gn��. Nie ma co wpada� w panik�. Dzi�ki skr�towi przez SNGW czasu b�dzie a� nadto. Wyprzedza wolniejsze auto na �rodkowym pasie, a potem zaje�d�a mu drog�. Kurier musi si� odpuni�, je�li nie chce wpa�� pod tamtego. Zrobione. Kurier nie ci�gnie si� ju� dziesi�� st�p za jego plecami � jest tu� za nimi, zagl�da przez tyln� szyb�. Spodzie- waj�c si� tego manewru, zwin�� kabel przymocowany do uchwytu z automatycznym ko�owrotkiem. Stoi teraz nad samym pojazdem z pizz�, przednie k�ka jego deski s� zapewne pod tylnym zderza- kiem Dowozicielatora. Z boku wida� pomara�czowo-niebiesk�, ur�kawicznion� d�o� z prostok�tem przezroczystego plastiku. D�o� uderza w boczn� szyb�. Dowozicielatorowi przylepiono nalepk�. Nalepka ma sto- p� przek�tnej i s� na niej wielkie, pomara�czowe litery wydruko- wane na lustro, tak �eby m�g� je przeczyta�: �TO BY�O �WI�STWO!" Ma�o brakowa�o, a przejecha�by zjazd do Stadniny na G�rce Windsor. Wciska hamulec, przepuszcza ruch i przecina pas z szy- kan�, prowadz�cy do burbklawy. Posterunek graniczny jest do- brze o�wietlony, celnicy gotowi do przeszukania wje�d�aj�cych � zajrz� cz�owiekowi w ka�dy otw�r, je�li im si� nie spodoba � ale system bezpiecze�stwa, wyczuwaj�c zbli�aj�cy si� pojazd Pizzy CosaNostra, otwiera bram� jak za dotkni�ciem czarodziej- skiej r�d�ki: dostawa, prosz� pana. Gdy Dowozicielator przekra- cza granic�, Kurier � ten kleszcz na jego dupie � macha do po- licjant�w! Co za kutas! Jakby codziennie przyje�d�a� tu na kaw�. Prawdopodobnie przyje�d�a tu codziennie. Odbiera wa�ne przesy�ki od wa�niak�w z SNGW i dostarcza je do innych Jepa- rananabees�w (Jednostek Paranarodowych na Bazie Sieci), prze- wozi je przez c�o. To w�a�nie robi� Kurierzy. Jeszcze. Jedzie za wolno, straci� rozp�d, a czas mija. A gdzie Kurier? Aha, popu�ci� troch� kabla, zn�w ci�gnie si� z ty�u. Do wozicie- lator wie, �e tego gnoja czeka wielka niespodzianka. Ciekawe, czy ustoi na desce, jad�c setk� przez sp�aszczone resztki plastikowego trycykla jakiego� dzieciaka? Dowiemy si�. Kurier odchyla si� � Dowozicielator zerka na niego w luster- ku � odchyla si� jak narciarz wodny, skr�ca desk� i podje�d�a do boku auta; p�dzi teraz r�wno z Dowozicielatorem po Bulwarze Dziedzictwa i pac! � kolejna nalepka, tym razem na przedni� szyb�: �PROWAD� TAK DALEJ T� FUR�!" Dowozicielator s�ysza� o tych nalepkach. Pozbycie si� ich zajmuje godziny. Trzeba pojecha� do myjni, zap�aci� tryliony dolar�w. Dowozicielator my�li teraz wy��cznie o dw�ch rze- czach: jak pozby� si� tego pacana na k�kach i jak dostarczy� pizz� w ci�gu � 24:23 � nast�pnych pi�ciu minut i trzydziestu siedmiu sekund. W�a�nie o to chodzi � musi skoncentrowa� si� na drodze. Bez ostrze�enia skr�ca w boczn� uliczk� z zamiarem wpakowania Kuriera na znak drogowy na rogu. Nic z tego. Sprytniejsi z nich obserwuj� przednie ko�a, wiedz�, kiedy skr�casz, nie mo�na ich zaskoczy�. Zau�ek S�omianego Mostka! Wydaje si� taki d�ugi, d�u�szy ni� pami�ta� � to normalne, kiedy cz�owiek si� �pieszy. Z przodu b�ysk samochod�w, samochod�w zaparkowanych bo- kiem do drogi � musz� sta� przy rondzie. A oto i dom. Jasno- b��kitny jednopi�trowiec z winylowych desek, z parterowym ga- ra�em z boku. Podjazd stanowi teraz centrum jego wszech�wiata, zapomina o Kurierze, stara si� nie my�le� o wujku Enzo i o tym, co Capo robi w tej chwili � czy siedzi w wannie, czy mo�e w sraczu, czy kocha si� z jak�� aktoreczk�, czy mo�e wreszcie uczy sycylijskich piosenek jedno z dwudziestu sze�ciu wnucz�t. Wzniesienie podjazdu wbija przednie zawieszenie do komory silnika, ale na tym polega praca zawieszenia. Omija samoch�d na podje�dzie � mamy dzisiaj go�ci, bo zdaje si� nikt z tutejszych nie je�dzi� Lexusem � przecina �ywop�ot, wje�d�a na boczne podw�rko. Gdzie ta szopa? Szopa, na kt�r� za �adne skarby nie mo�e wjecha�. Nie ma jej, rozebrali j�. Nast�pny problem � st� ogrodowy na drugim podw�rku. Trzymaj si�! Ogrodzenie! Kiedy postawili to ogrodzenie? Nie ma czasu, �eby wyhamowa�. Przeciwnie, trzeba przy�pie- szy�, rozpieprzy� je, nie trac�c rozp�du. To tylko p�otek wysoki na cztery stopy. Ogrodzenie pada z �atwo�ci�. Auto traci nie wi�cej ni� dziesi�� procent szybko�ci. Dziwne, p�ot wygl�da� na stary... Musia� gdzie� �le skr�ci�... My�li o tym wszystkim, wpadaj�c do pustego basenu. Gdyby w basenie by�a woda, nie by�oby tak �le � da�oby si� uratowa� samoch�d, nie wisia�by Mafii nowego auta. Nic z tego. Wali jak str�cony Stukas w tyln� �cian� basenu; d�wi�k przypo- mina eksplozj�, a nie zderzenie. Poduszka powietrzna wype�nia si�, po sekundzie opada jak kurtyna, za kt�r� kryje si� jego nowe �ycie: siedzi w rozbitym aucie w pustym basenie k�pielowym SNGW, s�ycha� zbli�aj�ce si� syreny policji burbklawy, za g�ow� ma piz- z�, kt�ra, niczym ostrze gilotyny, wskazuje nieodwo�alnie 25:17. � Dok�d? � pyta kobiecy g�os. Spogl�da przez powyginan� ram� okna i fraktalny wz�r skry- stalizowanej szyby. M�wi do niego Kurier. Kurier nie jest face- tem, jest dziewczyn�. Jeban� nastolatk�. Jest �wie�utka, nic si� jej nie sta�o. Zjecha�a na desce do basenu i teraz �lizga si� w g�r� i w d� z jednej strony na drug�, a potem w poprzek � ze �ciany na �cian� � niemal do samej kraw�dzi. W prawej d�oni trzyma harpun, elektromagnes przylega do uchwytu, wygl�da jak jakie� dziwne, intergalaktyczne, szerokok�tne narz�dzie �mierci. Jej pier� l�ni jak pier� genera�a od setek wst��eczek i medali�rzecz jasna, nie s� to odznaczenia; ka�dy prostok�cik jest kodem kres- kowym, kodem z numerem identyfikatora, kt�ry pozwala jej wjecha� do ka�dego interesu, na ka�d� autostrad� i do ka�dego Jeparananabeesu. � Ty! � wo�a � Dok�d jedzie ta pizza? Dowozicielator umrze, a ona robi sobie jaja. � Bia�e Kolumny. Wistarii 5 � rzuca. � Za�atwi� to. Otw�rz w�az. Serce Dowozicielatora powi�ksza si� dwukrotnie. Do oczu nap�ywaj� mu �zy. By� mo�e b�dzie �y�. Naciska guzik otwiera- j�cy w�az. Przy kolejnej orbicie w pobli�u auta Kurierka wyci�ga pizz� z przedzia�u. Dowozicielator krzywi si�, wyobra�aj�c sobie czosn- kow� polew� rozlewaj�c� si� po ca�ym pudle. Dziewczyna wpy- cha pizz� pod pach�. To ju� za du�o jak dla niego. Ale dowiezie j�. Wujek Enzo nie przeprasza za zimne, rozbe- beszone pizze, tylko za te, kt�re si� sp�ni�y. � Hej! � wo�a do niej. � We� to! Dowozicielator wyci�ga obleczone na czarno rami� przez rozbite okno. W p�mroku podw�rka ja�nieje bia�y prostok�cik: wizyt�wka. Kurierka odbieraj� podczas nast�pnej orbity. Czyta: HIRO PROTAGONISTA Ostatni / wolnych haker�w Najlepszy szermierz na �wiecie Wsp�pracownik Centralnej Korporacji Wywiadowczej Specjalno��: wywiad programowy (muzyka, filmy & mikrokody) Z ty�u jest napisane, jak mo�na si� z nim skontaktowa�: nu- mer telefonu, globalny kod odszukiwacza wokofonowego, numer skrzynki pocztowej, adresy z kilku sieci komunikacji elektronicz- nej i adres w Metawersie. � G�upie nazwisko � m�wi Kurierka, chowaj�c wizyt�wk� do jednej z setki ma�ych kieszonek kombinezonu. � Ale nigdy go nie zapomnisz � odpowiada Hiro. � Je�li jeste� hakerem.... � To dlaczego wo�� pizz�? � No. � Bo jestem hakerem z doskoku. S�uchaj, jak ci tam... jestem ci winny przys�ug�. � Nazywam si� D.U. � rzuca Kurierka, odpychaj�c si� nog� od dna basenu i nabieraj�c szybko�ci. Wyskakuje na podw�rko jak wyrzucona z katapulty i znika. Sprytorolki przy desce � wiele, wiele male�kich szprych wyd�u�aj�cych si� b�d� skraca- j�cych w zale�no�ci od ukszta�towania terenu � wioz� j� przez trawnik niczym kostk� mas�a na rozgrzanym teflonie. Hiro, kt�ry od trzydziestu sekund nie jest ju� Dowozicielato- rem, wysiada z auta, wyjmuje miecze z baga�nika, przypina je pasami na plecach i przygotowuje si� do zapieraj�cej dech w pier- siach nocnej ucieczki z terytorium SNGW. Do granicy z Rezy- dencjami Pod D�bem jest tylko kilka minut drogi; pami�ta plan (tak przynajmniej wydawa�o mu si� do tej pory), a poza tym wie, jak dzia�aj� gliniarze z burbklawy, bo sam by� jednym z nich. Ma du�e szans� powodzenia, cho� rzecz zapowiada si� ciekawie. Nad jego g�ow�, w domu, do kt�rego nale�y basen, zapali�o si� �wiat�o. Z okien sypialni patrz� na niego dzieci otulone cie- p�ymi pi�amkami wojownik�w ninja i misi�w uszatk�w � ubran- kami, kt�re s� albo ognioodporne, albo niekarcynogenne, ale nigdy i to, i to. Z ty�u domu wychodzi tatu�, nak�adaj�c po drodze kurtk�. Mi�a rodzina, bezpieczna rodzina w domu pe�nym �wiat�a. Zupe�nie taka jak ta, do kt�rej nale�a� jeszcze trzydzie�ci sekund temu. 3 Hiro Protagonista i Witalij Czernobyl � wsp�mieszka�cy � ch�odz� si� u siebie w domu: przestronnym, bo mierz�cym 20 na 30 st�p kontenerze, stoj�cym w Maga-Zyn-Uj w Inglewood w Kalifornii. Pok�j ma cementow� pod�og�, �ciany z blachy falistej, oddzielaj�ce mieszkanie od s�siedniego i � co jest ozna- k� dobrobytu i luksusu�podnoszone, stalowe drzwi, wychodz�- ce na p�nocny-zach�d; drzwi, kt�re w chwilach takich jak ta � gdy s�o�ce zachodzi nad lotniskiem w LA � daj� im kilka czerwonawych promieni �wiat�a. Od czasu do czasu jaki� 777 albo Nadd� wiekowy Transportowiec Suchoj/Kawasaki wzlatuje przed s�o�ce i zas�ania je ogonem albo zniekszta�ca czerwone �wiat�o tym, co wylatuje mu z rury, a co na tylnej �cianie splata si� w r�wnoleg�e warkocze odrzutu. Mieszkanie nie jest wcale takie z�e. Ludzie mieszkaj� w zna- cznie gorszych warunkach, nawet tutaj w Maga-Zyn-Uj. Tylko du�e kontenery, takie jak ten, maj� w�asne drzwi. Inne, w zasadzie wi�kszo��, dost�pne s� przez komunaln� ramp� za�adowcz�, pro- wadz�c� do labiryntu korytarzy z blachy falistej i wind towaro- wych. To w�a�nie s� prawdziwe slumsy, kom�rki o wymiarach 5 na 10 albo 10 na 10, gdzie ludzie z plemienia Yanoama gotuj� fasol� i podgrzewaj� li�cie koki nad ogniskiem z kupon�w lote- ryjnych. M�wi si� tu i �wdzie, �e w dawnych czasach, kiedy kompleks Maga-Zyn-Uj wykorzystywany by� zgodnie ze swoim pierwot- nym przeznaczeniem (czyli do przechowywania za niewielk� op�at� nadmiaru d�br materialnych nale��cych do mieszka�c�w Kalifornii), do biura zg�osi� si� pewien przedsi�biorca i przy pomocy sfa�szowanego dowodu to�samo�ci wynaj�� kontener 10 na 10, a nast�pnie zape�ni� go stalowymi beczkami wype�nionymi toksycznymi odpadami chemicznymi. P�niej, rzecz jasna, znik- n��, zostawiaj�c problem na g�owie Korporacji. Firma, g�osi dalej plotka, zamkn�a po prostu kontener na k��dk� i spisa�a go na straty. Teraz, jak m�wi� emigranci, w niekt�rych kontenerach pojawia si� chemiczna zjawa. Opowiadaj� t� bajk� dzieciom, kt�re uwielbiaj� w�amywa� si� do zamkni�tych na k��dki konte- ner�w. Nikt nigdy nie pr�bowa� w�ama� si� do kontenera Hiro i Wi- talija z tej prostej przyczyny, �e nie ma w nim nic, co warto by�oby ukra��; co wi�cej, obaj panowie znale�li si� na takim etapie �ycia, �e nikt nie ma zamiaru ich porwa�, zabi� czy cho�by przes�ucha�. Do Hiro nale�y �adna para nippo�skich mieczy, ale te Protagonista zawsze nosi ze sob� i w og�le sam pomys� kradzie�y fantastycznie niebezpiecznej broni stawia przed domniemanym przest�pc� nie byle jaki dylemat, bo w walce o miecze zawsze wygrywa ten, kt�ry dzier�y r�koje��. Hiro ma tak�e ca�kiem niez�y komputer, kt�ry r�wnie� zabiera ze sob�, gdy gdzie� wychodzi. Do Witalija natomiast nale�y p� kartonu Lucky Strike'�w, elektryczna gitara i kac. W tej chwili Witalij Czernobyl le�y wyci�gni�ty na pryczy i odpoczywa, a Hiro siedzi po turecku przed niskim stoliczkiem w stylu nippo�skim, zbudowanym z palety transportowej i cegie�. Po zachodzie s�o�ca, zamiast czerwonych promieni w konte- nerze wida� neonowe logo getta-sieci, stanowi�cych naturalne �rodowisko Maga-Zyn-Uj. �wiat�o to, nazywane powszechnie logo, wype�nia mroczne k�ty kontenera dusznymi, przebarwiony- mi kolorami. Hiro ma sk�r� koloru kawy cappuccino, a na g�owie ostre, przyci�te dreadlocki. W�osy nie zajmuj� mu ju� tyle miejsca, co kiedy�, wci�� jednak jest m�odym cz�owiekiem � wcale nie �ysym, nawet nie �ysiej�cym; cofni�ta linia w�os�w podkre�la zarys jego wysokich ko�ci policzkowych. Na oczach ma l�ni�ce gogle, zapi�te z ty�u g�owy. Z nausznik�w gogli wychodz� ma�e s�uchawki, kt�re wk�ada si� do uszu. W s�uchawki wbudowany jest system redukcji ha�asu. System ten dzia�a najlepiej przy ha�asie o sta�ym nat�eniu. Gdy, na przyk�ad, po drugiej stronie ulicy startuje jumbo jet, jego ryk brzmi w s�uchawkach jak niski, basowy poszum. Je�li natomiast Witalij Czernobyl gra na gitarze eksperymentalne solo, d�wi�k instrumentu rani uszy Hiro. Z gogli wydobywa si� �wiat�o, mglista po�wiata padaj�ca na oczy Protagonisty, w kt�rych odbija si� niewyra�ny, szerokok�t- ny obraz jaskrawo o�wietlonego bulwaru, prowadz�cego ku nie- sko�czonej czerni. Bulwar ten nie istnieje naprawd�; zosta� stwo- rzony przez komputer. Oczy Hiro, na kt�re pada obraz, s� azjatyckie. Odziedziczy� je po matce, Koreance z Nipponu. Reszta jego postaci przypomina ojca � Afryka�czyka z Teksasu i armii (gdy ta jeszcze istnia�a, bo teraz podzielono j� na kilka wsp�zawodnicz�cych organizacji, takich jak System Obrony Genera�a Jima czy Narodowe Si�y Zbrojne Admira�a Boba). Na palecie transportowej stoj� cztery rzeczy: butelka drogiego piwa znad cie�niny Puget, na kt�re Hiro tak naprawd� nie stad; d�ugi miecz znany w Nipponie jako katana i kr�tki miecz nazy- wany wakizashi � bro� t� przyw�aszczy� sobie w Japonii ojciec Hiro po zatomizowaniu drugiej wojny �wiatowej � wreszcie komputer. Komputer jest pozbawionym cech szczeg�lnych czarnym kli- nem. Nie ma kabla zasilaj�cego; z ty�u obudowy wychodzi jedy- nie w�ska, p�prze�roczysta, plastikowa rurka, wij�ca si� po palecie transportowej i pod�odze i pod��czona do niezbyt staran- nie zainstalowanego, �wiat�owodowego gniazda, znajduj�cego si� nad g�ow� drzemi�cego Witalija. �rodkiem rurki biegnie cienki jak w�os �wiat�ow�d. Kabel s�u�y do przesy�ania informa- cji mi�dzy komputerem Hiro a reszt� �wiata i na odwr�t. Gdyby chcie� przes�a� t� sam� ilo�� informacji na papierze, w kontenerze musia�by l�dowa� co kilka minut samolot transportowy 747 pe�en ksi��ek telefonicznych i encyklopedii. Trwa�oby to ca�� wiecz- no��. Tak naprawd� Hiro nie sta� r�wnie� na komputer. Ale musi go mie�. Komputer jest narz�dziem jego fachu. W og�lno�wiato- wej spo�eczno�ci haker�w Hiro nale�y do najbardziej utalento- wanych w��cz�g�w. Jeszcze przed pi�ciu laty styl �ycia hakera wydawa� mu si� nad wyraz romantyczny. Ale w pe�nym �wietle doros�o�ci, kt�ra dla dwudziestoparoletniego cz�owieka jest tym, czym niedzielny ranek dla sobotniej nocy, Hiro poj��, do czego sprowadza si� hakerstwo: do bycia ci�gle bez forsy i ci�gle bezrobotnym. Kilka kr�tkich tygodni temu dobieg�a ko�ca jego kadencja dostarczyciela pizzy�jedyna bezsensowna, pozbawio- na perspektyw posada, kt�ra naprawd� mu si� podoba�a. Od tamtej pory, z konieczno�ci, po�wi�ci� si� kryzysowej pracy do- datkowej: nieetatowej wsp�pracy z CKW (Centraln� Korporacj� Wywiadowcz� z Langley w Wirginii). Robota jest prosta. Hiro zbiera informacje: plotki, ta�my wi- deo, ta�my audio, fragmenty dysk�w komputerowych, kopie do- kument�w, nawet �arty oparte na najnowszych, szeroko nag�o�- nionych katastrofach. �aduje to wszystko do bazy danych CKW � Biblioteki, dawnej Biblioteki Kongresu, kt�rej teraz nikt ju� tak nie nazywa. Wi�kszo�� ludzi nie wie do ko�ca, co znaczy s�owo: �kongres". Pojawiaj� si� nawet k�opoty z terminem: �biblioteka". Kiedy� by�o to miejsce pe�ne ksi��ek, g��wnie starych. P�niej do ksi��ek do��czy�y ta�my, p�yty i pisma. Jeszcze p�niej wszystkie zbiory skonwertowano na zera i jedynki � form�, kt�r� czytaj� maszy- ny. Wraz z rozwojem medi�w materia� by� co chwil� uaktualnia- ny, a metody przeszukiwania Biblioteki stawa�y si� coraz bardziej skomplikowane. W pewnym momencie zatar�a si� r�nica mi�- dzy Bibliotek� Kongresu a Centraln� Agencj� Wywiadowcz�. Na szcz�cie sta�o si� to wtedy, gdy rozpada� si� rz�d Stan�w Zjed- noczonych. Jedn� ze swych ostatnich uchwa� rz�d po��czy� obie instytucje i sprzeda� je na gie�dzie. W tej chwili miliony innych wsp�pracownik�w CKW �aduj� do Biblioteki tony informacji. Klienci CKW, g��wnie du�e kor- poracje i suwerenowie, przetrz�saj� Bibliotek�, poszukuj�c cze- go�, co mo�e im si� przyda�. Je�li znajd� i je�li informacj� t� dostarczy� akurat Hiro, Hiro dostaje wyp�at�. Przed rokiem za�adowa� do Biblioteki ca�y pierwszy szkic scenariusza filmowego, kt�ry ukrad� z kosza na �mieci pewnego agenta z Burbank. Scenariusz przeczyta�o z p� tuzina wytw�rni. Jad� i odpoczywa� za to przez p� roku. Od tamtej pory wiedzie mu si� znacznie gorzej. Przekona� si� na w�asnej sk�rze, �e 99 procent informacji znajduj�cych si� w Bibliotece nigdy nie jest wykorzystywane. Przyk�ad? Niedawno pewien Kurier da� mu cynk o istnieniu Witalija Czernobyla. Hiro sp�dzi� kilka tygodni na intensywnych badaniach nowego fenomenu muzycznego w LA: ukrai�skich sp�dzielni nuklearnego fuzz-grunge'u. Za�adowa� do Biblioteki wyczerpuj�ce notatki o tym trendzie, w tym nagrania wideo i audio. Do tej pory nie skorzysta� z nich ani jeden agent, ani jedna wytw�rnia p�ytowa czy cho�by rockowy krytyk. G�rna powierzchnia komputera jest g�adka; wystaje z niej tylko szerokok�tna soczewka � wypolerowana, szklana kopu�a pokryta fioletowym barwnikiem optycznym. Gdy Hiro korzysta z maszyny, soczewka wy�ania si� z g��bi i wskakuje z klikni�ciem na miejsce; jej podstawa znajduje si� w�wczas na r�wni z po- wierzchni� komputera. Logio z s�siedztwa za�amuj� si� i zakrzy- wiaj� na wypuk�o�ci sztucznego oka. Ca�o�� wygl�da niezwykle seksownie. Hiro uwa�a tak po cz�ci dlatego, �e od kilku tygodni nie mia� �adnej kobiety. Jest w tym jednak co� jeszcze. Ojciec Hiro, stacjonuj�cy przez wiele lat w Japonii, mia� bzika na punkcie aparat�w fotograficznych. Bez przerwy przywozi� je z podr�y po Dalekim Wschodzie, zapakowane w ochronne warstwy papieru i nie tylko. Gdy wyj- mowa� aparat, chc�c pokaza� zdobycz synowi, Hiro czu� si� tak, jakby ogl�da� striptiz... opadaj�ce czarne sk�ry, nylony, paski i zamki. A gdy wreszcie ukazywa�a si� soczewka�urzeczywist- nione, najczystsze r�wnanie geometryczne � tak pot�na i tak krucha zarazem, Hiro my�la� jedynie o przekopywaniu si� przez sp�dnice i bielizn� do zewn�trznych warg, wewn�trznych warg... Czu� si� nagi, s�aby, ale i odwa�ny. Soczewka widzi po�ow� wszech�wiata � t� po�ow�, kt�ra znajduje si� nad komputerem i obejmuje wi�ksz� cz�� Hiro. Dzi�ki temu komputer wie, gdzie, najog�lniej rzecz bior�c, jest jego w�a�ciciel i w kt�r� patrzy stron�. W �rodku komputera zamkni�te s� trzy lasery: czerwony, zielony i niebieski. S� na tyle mocne, by �wieci� jasnym �wiat�em, i na tyle s�abe, by nie przepali� oka i nie ugotowa� m�zgu, wysma�aj�c kor� i obie p�kule na wi�r. Jak ka�dy wie ze szko�y podstawowej, te trzy kolory �wiat�a mo�na ��czy� z r�n� inten- sywno�ci� i tworzy� ka�d� barw�, jak� jest w stanie odr�ni� oko Hiro. W ten spos�b z wn�trzno�ci komputera mo�na wystrzeli� przez szerokok�tn� soczewk� w�ski promie� �wiat�a dowolnego koloru i w dowolnym kierunku. Znajduj�ce si� w komputerze elektroniczne lustra kieruj� promie� wprost na soczewki gogli, kt�re ma na g�owie Hiro; podobnie dzia�a telewizor, w kt�rym strumie� elektron�w maluje obrazy na wewn�trznej powierzchni kineskopu. Tutaj obraz wisi w powietrzu tu� przed �renicami Hiro, przesy�aj�cymi do m�zgu ogl�d rzeczywisto�ci. Przed ka�d� �renic� laser maluje nieco inny obraz, co nadaje polu widzenia pozory tr�jwymiarowo�ci. Co wi�cej, obraz zmie- ni