A. Cole i C. Bunch Zamorskie krolestwa tom. 2 Druga Podr� Morska ROZDZIA� TRZYNASTY Bohaterowie i k�amcy Dwa miesi�ce p�niej, o poranku, maj�c rze�ki wicher w �aglach wp�yn�li�my do portu w Orissie. Mimo �e s�o�ce ju� dawno rozja�ni�o niebo nad miastem, port �wieci� pustkami i nie mia� kto podziwia� umiej�tno�ci L�ura, kt�ry po mistrzowsku wprowadza� �Now� Kittiwake� do przystani. Powiod�em wzrokiem po nabrze�u poszukuj�c znajomych twarzy, lecz jedynie par� opuszczonych wrak�w odwzajemni�o moje spojrzenie, no i jaki� stary rybak naprawiaj�cy sieci. - Widz�, �e tylko nieznacznie przesadzi�e� m�wi�c o �wietno�ci Orissy, m�j kochany Almaryku - skomentowa�a oschle Deoce. - Port, w kt�rym a� roi si� od statk�w, �odzi i �eglarzy, rozleg�e aleje, kipi�ce �yciem targowiska. - Ponownie rozejrza�a si� po pustym nabrze�u, po czym zwr�ci�a si� do Janosza: - Powiedz mi, prosz�, czy zawsze jest tu tak t�oczno, czy przybyli�my akurat w szczeg�lnie pracowitym dniu? - Janosz pokr�ci� g�ow�, r�wnie zdezorientowany jak ja. - Nic z tego nie rozumiem - przyzna�. - Normalnie harmider nie pozwala us�ysze�, co do siebie m�wimy. Deoce roze�mia�a si�. - A ten znowu to samo. Ci�g�e pr�by, by zam�ci� w g�owie barbarzy�skiej dziewczynie. - Przem�wi�a g��bokim, niskim g�osem parodiuj�c m�czyzn�: - Tak, moja kochana. Jestem bardzo znacz�cym cz�owiekiem w mym kraju. Bogatym cz�owiekiem. Mam wspania�y dom i liczn� s�u�b�. A teraz prosz� ci�, by� jeszcze chwil� zabawi�a w moim namiocie... - Uszczypn�a mnie mocno, widz�c �e marszcz� brwi. - No, spokojnie, spokojnie. Nawet je�li jeste� biedny, i tak nie ma to wp�ywu na uczucie, jakim ci� darz�. - Uwierz mi, Deoce - odezwa� si� Janosz wyra�nie rozbawiony jej �artami - nasz przyjaciel wcale nie jest biedny. Daj� s�owo. - Oj, wierz� ci, wierz�, Janoszu - odpar�a Deoce. - Ale na przysz�o��, prosz� oszcz�d�cie mi opis�w... - powiod�a r�k� wzd�u� pustego nabrze�a - ... kipi�cych �yciem port�w. Zeskoczy�em z trapu i podszed�em do starego rybaka. - Gdzie si� wszyscy podziali, dziadku? - zapyta�em. Podni�s� kaprawe oczy i nie przestaj�c jednocze�nie zwi�zywa� w�z��w s�katymi palcami, przyjrza� si� dok�adnie mojej osobie, ubraniu oraz mym dwojgu kompanom. - Macie t�giego pecha, panie, jak chcecie teraz zrzuci� �adunek - powiedzia� wskazuj�c g�ow� na �Now� Kittiwake.� - Po prawdzie, mieliby�cie pecha wczoraj, i dwa dni nazad te�. - Pokr�ci� g�ow�, jakby rozkoszowa� si� ka�d� chwil� naszego niepowodzenia. - Rozwa�cie moje s�owa, jutro b�dzie nie inaczej, jeno tak samo. Mo�e kiedy� wszytko b�dzie po staremu, nie wiem. Cho� ca�a kupa ludzisk�w czeka na swoj� kolej. Kupa ludzisk�w. - Poradzimy sobie, dziadku - odpowiedzia�em - ale dzi�ki ci za to, �e si� tak przejmujesz. Chc� si� tylko dowiedzie�, co si� sta�o. Dok�d wszyscy poszli? - Ty� Orissanin - oceni� starzec - i miarkuj�, �e musia�o ci� tu nie by� sporo czasu. - Zerkn�� na Deoce, zatrzymuj�c na niej wzrok d�u�sz� chwil�. - Niewiasta nietutejsza - odezwa� si�. Odwr�ci� po�piesznie wzrok widz�c, �e Deoce zaczyna traci� cierpliwo�� i spojrza� na le��c� na mej d�oni monet�. Zdj�� j� b�yskawicznym, wprawnym ruchem i powr�ci� do wi�zania sieci. - Dzi�ki, panie - powiedzia�. - Z�era mnie parszywe pragnienie i trzeba na to zaradzi�. A teraz, co do tego pytania, panie. Zaraz wam odpowiem. Mamy tu wielgachn� uroczysto��. Ju� ze cztery, mo�e pi�� dni. Ludziom a� �by p�kaj� od tego �wi�towania. Mnie �eb nie p�ka jeno dlatego, �e grosiwa brakuje. Trzosik mam pusty jak beczka po piwie. - A c� to za uroczysto�ci, przyjacielu? - zapyta� Janosz. - Musieli�cie szmat czasu sp�dzi� z dala od Orissy, panie - odpar� starzec. - To nie wiecie, �e nasi odkryli Odleg�e Kr�lestwa? Wymienili�my spojrzenia z Deoce i Janoszem. - To nies�ychane wiadomo�ci - stwierdzi�em spokojnie. Starzec roze�mia� si�. - A ju�ci - rzek�. - Teraz, my, Orissanie, jeste�my g�r�. A Likantyjczycy wnet rusz� w �lad za nami. Bo tak po prawdzie nasza noga jeszcze tam nie posta�a, ale ju� blisko jak diabli, m�wi� wam. Blisko jak diabli. - A kim jest �w bohater, kt�ry zaszed� a� tak daleko? - spyta�em staraj�c si� nie pokazywa� sarkazmu w g�osie. - Jaki� tam m�ody mag - odpowiedzia� starzec. - Ludziska powiadaj�, �e wcze�niej nie by� wart funta k�ak�w. Ale teraz wa�ny jest, powiadam wam, panie. Zowie si� Cassini. S�yszeli�cie o nim, panie? - Istotnie, s�ysza�em - odpar�em kr�tko. - No, no, Cassini to teraz bohater, najlepszy jakiego sp�odzi�a Orissa - ci�gn�� starzec. - Wr�ci� kilka miesi�cy temu nazad. W�adze trzyma�y na tym pokryw� przez jaki� czas, ale na nic si� to zda�o. Ca�e miasto hucza�o. Rozumiesz, m�ody panie, wszyscy�my my�leli, �e Odleg�e Kr�lestwa to bajka dla g�uptak�w, no nie? A teraz prawda wysz�a na wierzch, jak ta d�d�ownica w porze d�d�u. Za nied�ugo wr�cimy tam i powitamy ludzi w Odleg�ych Kr�lestwach. Wtedy ju� nic nas nie zatrzyma. Tak, panie, jeno patrze�, jak chwa�a zaleje Oriss�. Serce mi si� raduje, �em doczeka� tego dnia. Od teraz b�dziemy si� tarza� we z�ocie i przyjemno�ciach. Starzec wykrzywi� twarz w bezz�bnym u�miechu. - Tak czy owak, zr�b ono wielkie obwieszczenie. A magowie i s�dzie zarz�dzi�y siedem dzionk�w �w�towania. Teraz si� ma ku ko�cowi. Dzi� popo�udniem ka�dy obawatel, kt�remu trunki nie szumi� zbytnio we �bie, ma p�j�� do Wielkiego Amfiteatru. Cassini ma tam dostawa� jakie� wielkie honory. Co wi�cej, chyba b�dzie wyrusza� z nast�pn� wypraw�. Jeno patrze�, jak wyp�yn�. A teraz dobrze si� przygotuj�. Nie wy�l� grupki z kilkoma �o�dakami. Wielka si�a, powiadam ci, panie, nic nam nie stanie na drodze. Tak, m�ody panie, dumny mo�esz by� z Orissy. Poczu�em, jak serce �omocze mi w piersiach. - Lepiej po�pieszmy do domu mego ojca - zwr�ci�em si� do Janosza i Deoce. Pos�uchali bez s�owa, lecz kiedy oddalali�my si�, starzec zawo�a� za nami: - Kto� ty, m�ody panie? Jako ci� zw�, bym wypi� za ciebie w tawernie, �e� mnie tak hojnie obdarowa�. Odwr�ci�em si� na pi�cie. - Jestem Almaryk Emilie Antero, do us�ug. Starzec popatrzy� na mnie, z niedowierzaniem otwieraj�c usta, po czym odkrzykn��. - Almaryk Antero! A to heca! Ale nie radz� ci, panie, pr�bowa� tego na kim� innym. Bo Odleg�e Kr�lestwa to by�o jego Odkrycie. Tyle, �e poczciwy Almaryk u�wierk� gdzie� w g�uszy. On i reszta cuchn� teraz bardziej ni�li zdech�e ryby. Cassini tak gada�. Nie zdziwi�o mnie, �e Cassini opowiedzia� wszystkim o naszej �mierci. Zd��y� ju� wypr�bowa� sw�j talent k�amcy na setniku Maeenie i kapitanie L�urze, a potem pozosta�o mu wiele tygodni na u�o�enie dok�adnego planu. W drodze do domu z trwog� my�la�em o wra�eniu, jakie te ponure wie�ci musia�y wywrze� na mej rodzinie. Niepok�j dodawa� nam skrzyde�, a lojalno�� r�wnie� wspomaga�a nasz szybki powr�t, jako �e L�ur da� mniej wi�cej tyle samo wiary opowie�ci Cassiniego co setnik Maeen. Kiedy mag na czele grupy tarczownik�w stan�� przed L�urem, poczciwy �eglarz zgodzi� si� przetransportowa� go do Redond, ani kawa�ka dalej. Tam kapitan czeka� na mnie dotrzymuj�c umowy, jak� zawarli�my na Wybrze�u Pieprzowym. - Co� mi nie pasowa�o w gadaniu tego Cassiniego - relacjonowa� L�ur. - Rzek�em mu �Zostan� przy m�odym Antero, szlachetny panie. I przy kapitanie Szarym P�aszczu.� Cassiniemu wyra�nie nie spodoba�a si� ta odpowied�, ale nie mia� zbyt du�ego wyboru, beze mnie nie znalaz�by szybkiego statku do Orissy. P�dzi�em do domu mego ojca, czuj�c wzbieraj�c� w�ciek�o�� i rosn�c� nienawi�� do Cassiniego. Moje wzburzenie znalaz�o swe uzasadnienie: ojciec zaniem�g� srodze na wie�� o mej �mierci, a moja siostra, Rali, ujrzawszy mnie prze�y�a g��bok� rozterk� obawiaj�c si�, �e szok zwi�zany z dobrymi wiadomo�ciami mo�e wys�a� ojca na tamten �wiat. Posz�a przygotowa� go na moje zmarywychwstanie, a w chwil� p�niej zaprosi�a mnie do komnaty. Os�upia�em na widok s�abego, wychud�ego m�czyzny, kt�ry spoczywa� nieruchomo w wielkim �o�u. Skurczy� si� i zestarza�, a wisz�ca lu�no na kruchych ko�ciach sk�ra nabra�a woskowej barwy. Jedynie jego zapadni�te g��boko oczy rozjarzy�y si� radosnym blaskiem na m�j widok. - Dzi�ki Te- Date, �e m�j syn przybywa ca�y i zdrowy - wysapa�. Poczu�em tak silne wzruszenie, �e bliski p�aczu pad�em na kolana. - Nie p�acz, Almaryku - pocieszy� mnie ojciec. - Niedawno poczu�em obecno�� Mrocznego Poszukiwacza. Odczu�em przemo�n� pokus�, by p�j�� za nim, lecz... ostatecznie przep�dzi�em go. Gdybym tego nie uczyni�... - po�o�y� trz�s�c� si� d�o� na mej g�owie - ... nigdy nie zazna�bym tak wielkiego szcz�cia. Zmusi� mnie, bym wsta�. Poklepa� miejsce na ��ku obok siebie. Ujrza�em, jak na blade, wyschni�te policzki wyst�puj� lekkie rumie�ce. - Usi�d� i opowiedz mi o swych przygodach, synu - powiedzia�. - Znalaz�e� Odleg�e Kr�lestwa? - Nie - odpar�em. - Ale widzia�em g�ry o wygl�dzie czarnej pi�ci. Widzia�em te� prze��cz prowadz�c� na drug� stron�. - Wiedzia�em, �e ci si� uda - odrzek� ojciec. - Marzy�em o tym przez d�ugie lata. Teraz wiem, �e nie by�y to pr�ne marzenia. Zda�em ojcu kr�tk� relacj� z naszych przyg�d. Najbardziej uradowa�a go wie��, �e powr�ci�em z wyprawy z przysz�� �on�. Chwyci� mnie mocno za r�k�. - Bez wzgl�du na to, co le�y tam dalej, Almaryku - wyszepta� - traktuj j� jako sw�j skarb najwi�kszy, a umrzesz jako szcz�liwy cz�owiek. - Zwolni� u�cisk, przymkn�� powieki i przerazi�em si�, �e odszed� na zawsze, lecz po chwili dostrzeg�em nik�y u�miech rozja�niaj�cy jego oblicze i lekkie drganie brody. Spa�. Wy�lizn��em si� z komnaty i do��czy�em do pozosta�ych. Moj� siostr� targa�y przeciwstawne uczucia: z jednej strony w�ciek�o�� na Cassiniego, z drugiej rado�� z naszego szcz�liwego powrotu. - To ty jeste� bohaterem, Janoszu. Ty i m�j brat. - Zastanawiam si� - odpar� Janosz - co odpowiedzie�. Prawd� m�wi�c nigdy nie ugania�em si� za s�aw�. Jest zbyt ci�ka, przysparza wi�cej niewyg�d ni�li przyjemno�ci i zbyt �atwo mo�na j� straci�. - Lecz, jak si� okazuje, trwaj� przygotowania do kolejnej ekspedycji - odezwa�em si�. - A chc�, by poprowadzi� j� w�a�nie bohater. Teraz takim bohaterem jest w oczach wszystkich Cassini. - To parszywy k�amca - rzuci�a Deoce. - Wyzwij go na pojedynek za te wszystkie szkody, jakie wyrz�dzi�y jego matactwa. Zabij go. W taki spos�b my, kobiety z Salcae, potraktowa�yby�my takiego cz�owieka. Rali roze�mia�a si�, a ja z rozkosz� ws�uchiwa�em si� w ten ukochany �miech. - Naprawd� polubi�am j�, Almaryku. Nie zas�ugujesz na ni�. - Mrugn�a do mnie i zwr�ci�a si� do Deoce: - My, Orissanie nie r�nimy si� tak bardzo od was, kochana Deoce. Cassini jest jednak magiem. Nie mo�na wyzywa� na pojedynek maga. Najmniejsz� kar�, jaka by spotka�a takiego �mia�ka, by�aby nieprzyjemna �mier�. Deoce skrzywi�a si�. - Teraz ju� wiem, �e to m�czy�ni sprawuj� tu w�adz� - stwierdzi�a. - �adna kobieta z charakterem nie przysta�aby na takie prawo. Janosz r�bn�� ci�k� pi�ci� w st�, kt�ry zako�ysa� si� od uderzenia. - �aden m�czyzna te� nie powinien na nie wyrazi� zgody - rzek� stanowczo. - Ale odebranie mu �ycia wydaje si� zbyt prost� zemst�. Odleg�e Kr�lestwa b�d� moje, do diaska. Niczyje inne. - A zatem niechaj dojdzie do konfrontacji - zaproponowa�em. - Ludzie wkr�tce zaczn� si� gromadzi�, by odda� mu nale�ne honory. P�jdziemy tam i nie tylko poka�emy im, �e �yjemy, lecz powiemy, �e niczego nie zawdzi�czamy temu k�amliwemu tch�rzowi, kt�ry porzuci� nas w potrzebie i nam�wi� pozosta�ych, by poszli jego �ladem. Tak w�a�nie zrobili�my. Przekona�em Rali i Deoce, �e najlepiej b�dzie je�eli zostan� pilnowa� domu na wypadek, gdyby nie wszystko posz�o po naszej my�li. Wyda�em polecenie, by osiod�ano wierzchowce i maj�c na sobie wci�� nasze zniszczone, podr�ne stroje ruszyli�my do Wielkiego Amfiteatru. Na ulicach ujrzeli�my sporo ludzi. Co wi�cej, u�wiadomi�em sobie, �e mimo i� stary rybak nie uwierzy� moim s�owom, niew�tpliwie rozpowiedzia� ludziom o m�odym g�upku, kt�ry twierdzi, �e jest Almarykiem Antero. Podnosili teraz g�owy i spogl�dali niepewnie na konnych. Podnios�y si� g�osy zdziwienia. - Czy� to nie Szary P�aszcz? - us�ysza�em poszepty ludzi. - A czy tamten obok niego to nie Almaryk Antero, we w�asnej osobie? A zatem to prawda! Oni �yj�! Kto� z t�umu zawo�a� - Dok�d jedziesz, kapitanie Szary P�aszczu? - Jedziemy, �eby narobi� wstydu wielkiemu k�amcy. - odkrzykn�� Janosz. - Jego s�owa oraz wie��, �e nasze przybycie wcale nie by�o bezpodstawn� plotk�, rozprzestrzenia�y si� lotem b�yskawicy i zauwa�yli�my, �e tu� za nami zacz�� gromadzi� si� coraz wi�kszy t�um, wykrzykuj�c s�owa otuchy i przeklinaj�c Cassiniego i jego k�amstwa. Wkr�tce stan�li�my u bram Wielkiego Amfiteatru. Pot�nie zbudowany stra�nik pr�bowa� zagrodzi� nam drog�, lecz przerazi�y go z�owieszcze okrzyki t�umu. Kapitan stra�y podni�s� w��czni� i wezwa� nas do zatrzymania si�. - Jak �miesz tak m�wi� do obywatela Orissy - krzykn��em, jednak�e m�j protest okaza� si� zbyteczny. Kiedy stra�nik rozpozna� Janosza, opu�ci� zdumiony w��czni�. - Na Te- Date, to� to Janosz Szary P�aszcz - zawo�a�. - �yw, jak tego, dnia kiedy wyszed� z matczynego �ona! - Podszed� do Janosza. - Wiedzia�em, �e �aden mag nie m�g�by czego� podobnego osi�gn��. - Zwr�ci� si� do swoich ludzi: - Czy� nie m�wi�em, ch�opaki? Czy� nie m�wi�em wam, �e tylko prawdziwy wojownik m�g� dokona� tego, co �w przebrzyd�y k�amca sobie przypisa�? - Tarczownicy zacz�li wiwatowa�. Kapitan stra�y poklepa� Janosza po �udzie. - Dalej, cz�owieku - rykn�� basem. - Odleg�e Kr�lestwa s� dla nas wszystkich. Dla �o�nierzy i dla zwyczajnych obywateli, a nie tylko dla tych piekielnych mag�w. - Zsiedli�my z koni, rzucili�my wodze stra�nikowi i przeszli�my przez bram�. Za nami wla� si� t�um ludzi. Tamtego dnia nikt chyba nie chcia�by by� w sk�rze Cassiniego. Wyobra�am sobie, jak si� cz� jeszcze kilka chwil przed naszym nadej�ciem. Wszystkie miejsca w Amfiteatrze by�y zaj�te. Tysi�ce ludzi, kt�rzy przybyli, �eby wychwala� jego triumf, z pewno�ci� prze�ywa�o g��bokie uniesienie. Istnia�a jednak nik�a mo�liwo��, �e Cassini r�wnie� je odczuwa�. Niew�tpliwie doskonale przygotowa� si� do ceremonii, sp�dziwszy uprzednio wiele nocy na nauce przem�wienia pokornego bohatera, kt�re to zamierza� dzisiaj wyg�osi�. Odczeka�by cierpliwie wszystkie wst�pne mowy, nurzaj�c si� w g��bi duszy w falach samouwielbienia. Nadchodzi� punkt kulminacyjny, najdonio�lejszy moment jego �ycia, kt�re, jak si� do niedawna obawia�, przemin�oby niedocenione. Marzy� o kolejnych tryumfach. Poprowadzi nast�pna ekspedycj� do samych wr�t Odleg�ych Kr�lestw i wr�ci otoczony jeszcze wi�ksz� chwa��. Tak, przez kr�tki okres, Cassini do�wiadczy�, co znaczy splendor i chwa�a. Potem pojawili�my si� my i klepsydra glorii uroni�a ostatnie ziarenka piasku. Jeneander, ten stary oszust, w�a�nie gotowa� si� do prezentacji swego protegowanego. Sta� na obszernej scenie amfiteatru; jego g�os, podobnie jak ca�a posta�, zosta�y wyolbrzymione zakl�ciem, rzuconym przez stu dwunastu mag�w jeszcze w czasach, gdy po�o�ono w tym miejscu pierwszy kamie�. Otacza� go t�um osobisto�ci z wszystkich dziedzin orissa�skiego �ycia. Na dw�ch najbardziej zaszczytnych miejscach zasiadali: Gamelan, najstarszy ze Starszyzny mag�w, oraz Sisshon, jego odpowiednik po�r�d S�dzi�w. Po�rodku, na ozdobionym przepi�knymi ornamentami tronie, zasiada� Cassini. Czo�o jego zdobi� wieniec bohatera. Jeneander znajdowa� si� mniej wi�cej w po�owie przemowy, kiedy t�um, kt�ry wtargn�� za nami zacz�� skandowa� nasze imiona i g�owy wszystkich zgromadzonych w Amfiteatrze odwr�ci�y si� jak na komend�. W chwil� p�niej powsta� nieopisany chaos. Zewsz�d rozlega�y si� wrzaski; to tu, to tam wybucha�y nag�e, dzikie bijatyki. S�ysza�em, jak skanduj� moje imi�, lecz najg�o�niej i najcz�ciej wykrzykiwano imi� Janosza. Janosz. Janosz. Ujrza�em Cassiniego. Sta� jak sparali�owany tu� obok Jeneandera, z grymasem panicznej trwogi na twarzy. Upokorzenie ca�kowicie go unieruchomi�o, lecz za to znajduj�cy si� w pobli�u ludzie o�ywili si� znacznie. Niekt�rzy umkn�li po�piesznie ze sceny; inni zacz�li mu wymy�la�, chocia� panuj�cy dooko�a harmider uniemo�liwi� mi rozr�nienie poszczeg�lnych s��w. Gamelan jako pierwszy z mag�w opanowa� targaj�ce nim emocje. Zbli�y� si� do Jeneandera i Cassiniego, obj�� ich ramionami, podni�s� g�ow� ku niebu i rzuci� zakl�cie. Ca�a tr�jka znikn�a w g�stym s�upie dymu i ognia. Wtedy tysi�ce ramion unios�o nas w g�r�; poszybowali�my przez aren�, a� znale�li�my si� na scenie. Ja pierwszy stan��em na nogach. Zaledwie zd��y�em z�apa� r�wnowag�, tu� obok mnie wyl�dowa� Janosz. Rozejrza� si� dooko�a, nieco zdezorientowany, jako �o�nierz czuj�c si� niepewnie w obecno�ci tak wielu skupionych na nim spojrze�. Popchn��em go do przodu domy�laj�c si�, �e w tym w�a�nie miejscu na scenie nasze postacie zostan� powi�kszone. Po ciszy, jaka niespodziewanie zapad�a, zorientowa�em si�, �e moje przypuszczenie okaza�o si� trafne. - Orissanie! - krzykn��em, a moje s�owa eksplodowa�y w powietrzu i powr�ci�y echem, niemal wytr�caj�c mnie z fizycznej r�wnowagi. - Wszyscy mnie znacie, albowiem jestem jednym z was. T�um zacz�� skandowa� moje imi�. - Almaryk! Almaryk! Almaryk! Uciszyli si�, gdy podnios�em d�o�. - Jestem pewien, �e wszyscy s�yszeli�cie o stoj�cym tu obok mnie wojowniku. Przedstawieniu Janosza towarzyszy�a dzika owacja. Popchn��em go przed siebie wyczuwaj�c, �e ludzie pa�aj� do niego ogromn� sympati�, do Janosza i szepn��em mu: - Przem�w do nich. Chc� ci� us�ysze�. Oczy Janosza �wieci�y dzikim blaskiem - Co mam powiedzie�? Popchn��em go, tym razem mocniej. - Po prostu powiedz im prawd�. W tamtej chwili Janosz po raz ostatni do�wiadcza� cierpienia, jakie zwykle towarzyszy pocz�tkuj�cym aktorom. Nagle stan�� prosto otrz�saj�c si� ze strachu i zmieszania. Post�pi� krok do przodu, pe�en wiary w siebie, jakby zosta� zrodzony do takiej roli. - Mieszka�cy Orissy! - zagrzmia�. - Przynosz� wam wie�ci o Odleg�ych Kr�lestwach... Przemow�, jak� tamtego dnia wyg�osi�, wychwalano jeszcze przez d�ugie tygodnie. Orissa nigdy wcze�niej nie mia�a podobnego bohatera. Sta� oto przed nimi cz�owiek pochodz�cy z kr�lewskiej rodziny, panuj�cej w egzotycznym kraju. By� r�wnie� wojownikiem, �o�nierzem, kt�ry wiedzia�, co znaczy cierpienie. Co wi�cej, kr��y�y pog�oski, �e kiedy� by� niewolnikiem, wi�c mogli by� pewni, �e nieobce mu s� trudy i znoje zwyczajnych ludzi. O�mieszy� i wytkn�� oszustwo magowi, a czy� nie jest prawd� po dzi� dzie�, �e nawet najprzyzwoitszych czarodziej�w mo�na szanowa�, ale nigdy darzy� sympati�? Najwa�niejsze jednak, �e z�o�y� im dar. Zwykli ludzie otrzymali to, co jeszcze kilka miesi�cy temu wydawa�o si� zupe�nie niemo�liwe. Obieca�, �e posunie si� dalej i postawi stop� na magicznej ziemi, kt�ra oferowa�a tak wiele obfito�ci. Je�li chodzi o mnie, r�wnie� dost�pi�em zaszczyt�w i honor�w. Ludzie wyprawiali na moj� cze�� uczty i gratulowali mi udanego Odkrycia. O ile fa�szywa skromno�� nie nazwie mnie teraz k�amc�, powiem, �e mnie r�wnie� obwo�ano bohaterem. Mimo wszystko, to w�a�nie moje Odkrycie sta�o si� zarzewiem ca�ej sprawy. Przemierzy�em ten sam szlak co Janosz, cierpia�em te same trudy, co i on. Cho� poprzednio rwa�em si� do natychmiastowego organizowania nowej ekspedycji i wyruszenia przetartym szlakiem, teraz, kiedy po wielu miesi�cach znalaz�em si� w rodzinnym domu, moje serce nie t�skni�o ju� tak mocno za Odleg�ymi Kr�lestwami. Ojciec le�a� z�o�ony chorob�, a bior�c pod uwag� s�aby charakter mych braci, to ja mia�em wzi�� na barki ci�ar interes�w rodziny Antero. Moi bracia nie mieli powodu do k��tni, kiedy ojciec og�osi� mnie swym nast�pc�. Zosta�em g�ow� rodziny. Poklask, jaki zdoby�em swym Odkryciem, zmaza� w du�ej mierze cienie z dobrego imienia naszej rodziny, a przynajmniej sprawi�, �e atakowanie nas by�o czynem wielce nieroztropnym. Ach, tak; zapomnia�em o jeszcze jednej sprawie... Deoce. Sta�a si� pociech� dla mego ojca, kt�ry zawsze potrafi� znale�� odpowiedni� wym�wk�, aby sk�oni� j� do dotrzymania mu towarzystwa. Mimo �e stan jego zdrowia ci�gle si� pogarsza�, pomy�leliby�cie, �e starzec m�odnieje, gdy Deoce wchodzi do jego komnaty. Nic dziwnego, jako �e nieustannie z nim dowcipkowa�a i flirtowa�a. Do dzi� dnia jestem ca�kowicie przekonany, �e przed�u�y�a mu jego czas. Deoce oszo�omi�a r�wnie� Rali, natychmiast anga�uj�c si� na polu manewrowym, prosz�c o nauczenie nowych sztuk walki i udzielaj�c wielu u�ytecznych porad, opartych na w�asnym do�wiadczeniu. - Nie ma w mojej Gwardii ani jednej kobiety, kt�ra nie by�aby w stanie ci jej odbi� - powiedzia�a mi Rali. - Jedyna rzecz, jaka je powstrzymuje, to fakt, i� ta wspania�a kobieta kocha ci� wprost do szale�stwa. Ceremonia za�lubin z konieczno�ci by�a niezwykle skromna. Gdyby lista go�ci wykroczy�a poza najbli�sz� rodzin�, nowo zdobyta przeze mnie chwa�a uczyni�aby z tego pow�d do obrazy. Zaplanowali�my wi�c skromn� uroczysto�� w domu mego ojca, oddaj�c si� w opiek� bogowi naszego ogniska domowego. Z pocz�tku niepokoi�em si�, �e Deoce poczuje si� zlekcewa�ona. - Dlaczego mia�abym si� czu� dotkni�ta? - wzruszy�a ramionami. - Po�r�d ludu Salcae ma��e�stwo jest wa�niejsze ni�li samo przyj�cie weselne. Prawdziwie wielka feta odbywa si� po okresie, gdy para m�odych szcz�liwie prze�y�a ze sob� ca�y cykl �niwny. Z ka�dymi nast�pnymi �niwami przyj�cia staj� si� coraz bardziej huczne. My�l�, �e w Orissie dzieje si� odwrotnie, jako �e kobiety maj� tu tak niewiele do powiedzenia. Przyj�cie weselne to och�ap rzucony dziewczynie, kt�ra ma przed sob� perspektyw� �ycia w s�u�bie m�owi. To praktycznie jedyna chwila w jej �yciu, kiedy znajduje si� w centrum uwagi i jest wa�niejsza od otaczaj�cych j� go�ci. Czy� nie s�ysza�am, jak Rali wylewa gorzkie skargi z tego w�a�nie powodu? Deoce uj�a mnie za r�k� i po�o�y�a j� delikatnie na swym lekko powi�kszonym brzuchu. Wiedzieli�my oboje, �e za kilka miesi�cy b�dziemy mieli male�k� c�reczk�, poniewa� Rali poprosi�a pewn� wied�m�, kt�ra zajmowa�a si� leczeniem kobiet z jej oddzia�u, �eby rzuci�a odpowiednie zakl�cie. Roze�mia�em si� czuj�c, jak male�stwo kopn�o. - Jak j� nazwiemy? - zapyta�em. - Powinni�my uczci� nasze matki - odpowiedzia�a Deoce. - Nazwijmy j� Emilie, po nazwie klanu twej matki, oraz Ireena po mej matce. - Zastan�wmy si�. Emilie Ireena Antero... Podoba mi si�. - Chc�, �eby� mi co� obieca�, Almaryku - poprosi�a moja przysz�a �ona. - Co tylko zechcesz. - Nie chc�, �eby�my wychowywali nasza c�rk� w �wiadomo�ci, �e kobiety musz� zachowywa� si� tak jak Orissanki. Czuj� po mocnych kopni�ciach, �e b�dzie mia�a siln� wol�. W nocy, kiedy dooko�a panuje cisza, s�ysz� jak jej malutkie serduszko bije r�wnie mocno. To wra�liwe serduszko, Almaryku, prosz� ci�, uwierz mi. Jestem tego pewna, mimo �e jeszcze si� nie spotka�y�my. - Wynajm� najlepszych nauczycieli - odezwa�em si� podekscytowany. - Poprosimy Rali, �eby r�wnie� j� uczy�a daj�c przyk�ad niezale�no�ci. - To nie wystarczy - odpowiedzia�a Deoce. - Emilie pozna inne kobiety, b�dzie obserwowa�, jak schylaj� pokornie g�owy w towarzystwie m�czyzn, czuj�c, �e s� mniej warte, bo nie maj� j�der, i w niemym cierpieniu pe�ni�c wyznaczon� im rol� a� do ko�ca swego mizernego �ycia. - Jak� obietnic� mam ci zatem z�o�y�, aby temu zapobiec? - zapyta�em. - Chc�, �eby moja matka pomaga�a w jej wychowywaniu - pad�a zwi�z�a odpowied�. Wstrzyma�em oddech, bo kt�ry� z ojc�w chcia�by, �eby dziecko znikn�o mu na jaki� czas z oczu? Deoce dostrzeg�a m�j niepok�j i mocniej �cisn�a mi r�k�. - Prosz�, musisz to dla mnie zrobi�. Je�li powiesz �nie,� zaakceptuj� to; nie jako s�u�ebna orissa�ska �ona, bo tak� nigdy nie b�d�, ale dlatego, �e ci� mi�uj�, m�j Almaryku. �adne dziecko nigdy nie b�dzie wa�niejsze od tej mi�o�ci. Nie chodzi mi o to, �eby j� gdzie� odsy�a�. Tego r�wnie�, podobnie jak ty, nie potrafi�abym znie��. Chodzi mi o to, �eby za trzy lata - zanim zd��y ulec z�ym wp�ywom �rodowiska - Emilie Ireena musi spotyka� si� cz�sto z moj� matk�, a� do obrz�d�w kobieco�ci, kiedy sko�czy szesna�cie wiosen. Po tym czasie ju� tylko osobiste s�abo�ci mog� wp�yn�� na jej spos�b my�lenia. Obiecuj� ci, Almaryku, �e nie b�dzie to dziecko o s�abym charakterze. Im wi�cej o tym my�la�em, tym bardziej przekonywa�em si� do tego, co powiedzia�a Deoce. Ogarn�� mnie nawet entuzjazm i zacz��em postrzega� ca�� spraw� jako podnios�y, nowatorski eksperyment: po��czenie dw�ch kultur, kt�rego owocem staje si� doskona�e dziecko, z�ote dziecko. Z�o�y�em oficjaln� obietnic�, po kt�rej przylgn�li�my do siebie tak blisko, jak tylko mo�e przylgn�� para kochank�w. Poczu�em, �e jej r�ka ze�lizguje si� wzd�u� mych go�ych ud. Schyli�a si�, aby poca�owa� gruby mi�sie�, kt�ry tam znalaz�a, po czym podnios�a wzrok, a czarne loki sp�yn�y kaskad� na jej pi�kn� twarz. - Skoro powiedzieli�my ju� sobie wszystko - szepn�a - postaram si�, �eby niczyje uczucia nie zosta�y zranione. - Po tych s�owach skupi�a si� na kojeniu �uczu� swymi gor�cymi ustami. Tydzie� p�niej odby�a si� ceremonia za�lubin. M�j ojciec by� zbyt s�aby, �eby aktywnie w niej uczestniczy�. Siedzia� na wygodnym na krze�le i �ka� z rado�ci jak ma�e dziecko. Rali przej�a jego obowi�zki i poder�n�wszy gard�o jagni�ciu, wype�ni�a jego krwi� ofiarn� mis� przeznaczon� dla boga. Janosz pe�ni� rol� brata Deoce, namaszczaj�c nasze brwi krwi� jagni�cia. Po sko�czonym rytuale ucztowali�my w rado�ci i pokoju przez trzy dni. Ojciec zmar� tu� przed nasz� podr� weseln�. Pocieszam si� my�l�, �e umar� szcz�liwy: jego b��dz�cy syn okaza� si� wart zaufania, rodzin�, kt�ra zostawia� na ziemskim padole, otacza�a aureola chwa�y, a najwi�ksze marzenie z czas�w m�odo�ci urzeczywistni�o si�. Kiedy jednak zastanawiam si� nad jego uczuciami, nie potrafi� zapomnie� s��w Janosza wypowiedzianych na Wybrze�u Pieprzowym - �e m�j ojciec jest lepszym od niego cz�owiekiem, poniewa� b�dzie usatysfakcjonowany, je�li jego syn osi�gnie to, co zosta�o uniemo�liwione jemu. M�j ojciec istotnie by� dobrym cz�owiekiem, niew�tpliwie lepszym od Janosza czy ode mnie. Niestety, nie by� doskona�y, a tylko doskona�y cz�owiek mo�e umiera� w absolutnym szcz�ciu. Nie wtedy, kiedy sta�o si� jasne, �e po odkryciu Odleg�ych Kr�lestw �wiat, kt�ry dotychczas zna�, ju� nigdy nie b�dzie taki sam. ROZDZIA� CZTERNASTY Wyprawa druga Nie dla przechwa�ek pisz�, �e pogrzeb Paphosa Karimy Antero by� jednym z najwi�kszych w historii naszego miasta. Tak wielu chcia�o na niego przyby�, �e s�dziowie zarz�dzili otwarcie Wielkiego Amfiteatru, aby t�umy mog�y tam obejrze� stos pogrzebowy. Niemal wszyscy mieszka�cy Orissy uczestniczyli w d�ugiej procesji wzd�u� rzeki, prowadz�cej ku Gajom Podr�nych, gdzie z�o�yli�my ofiar� Te- Date, a ja rozsypa�em na wiatr prochy mego ojca. Wszyscy, w��cznie ze mn�, byli zdumieni, jak popularn� osob� by� m�j ojciec. Ten z natury spokojny cz�owiek stroni� od zaszczyt�w i licznego towarzystwa, lecz - jak ju� wspomnia�em wcze�niej w tym dzienniku - posiada� wprost niezwyk�� umiej�tno�� wyczuwania k�opot�w poczciwych, zas�uguj�cych na godziwy �ywot ludzi i dawania z siebie wszystkiego, aby ul�y� ich cierpieniom. Potrafi� r�wnie� znakomicie prowadzi� interesy, by wychodz�c jak najlepiej na danym targu, nie zra�a� do siebie rywali. To, �e jego popularno�� nigdy nie przejawia�a si� publicznie, sk�adam na karby z�ej woli mag�w i z�a, jakie wyrz�dzili Halabowi. Teraz jednak, dzi�ki memu jednoznacznemu zwyci�stwu, nikt nie obawia� si� okaza� nam swej sympatii. Tym razem, strach mia� zupe�nie inne �r�d�o, jako �e echa pogrzebu trwa�y jeszcze d�ugo potem, jak wiatr rozwia� resztki proch�w mego ojca. Pot�ni mo�now�adcy zacz�li poszukiwa� nowych sprzymierze�c�w; niezgoda zago�ci�a r�wnie� w szeregach mag�w. Pogrzeb mego ojca z towarzysz�cym ceremonii op�akiwaniem, rwaniem w�os�w z g�owy i napuszonymi przemowami stanowi� wa�ne t�o dla �arliwej debaty, kt�ra poch�on�a bez ma�a wszystkich mieszka�c�w Orissy. Dyskusja ta dotyczy�a drugiej ekspedycji... i osoby Janosza Szarego P�aszcza. Nie zdawali�my sobie tak naprawd� sprawy, jak wielki wp�yw wywar�y na nasze �ycie Odleg�e Kr�lestwa. Niespodziewanie, wszelkie akceptowane dotychczas stare zwyczaje zosta�y podane w w�tpliwo��. Wszyscy - od stoj�cych najwy�ej w hierarchii spo�ecznej do najbiedniejszego niewolnika - uwa�ali, �e zas�uguj� na sw�j udzia� w tym, co mia�o niebawem nast�pi�. Ludzie domagali si� jak najrychlejszej zmiany. Dla zwyk�ych kobiet i m�czyzn, dla w�a�ciciela karczmy, �o�nierza, czy niewolnika; dla m�odych i ��dnych przyg�d, Janosz sta� si� symbolem nadziei. Szary P�aszcz promienia� w intensywnym �wietle nag�ej popularno�ci. Bra� udzia� w nie ko�cz�cych si� przyj�ciach wydanych na jego cze��, a nast�pnie zbiera� ze sto��w przysmaki i trunki, kt�re rozdawa� ulicznym biedakom. Opowiada� o naszych przygodach w najbogatszych domach oraz w nadbrze�nych slumsach. Za ka�dym opowiadaniem historia nabiera�a nowej �wie�o�ci, a on za ka�dym razem wzrusza� si� dochodz�c do momentu, kiedy to zobaczyli�my �a�cuch g�rski w kszta�cie czarnej pi�ci. Kobiety zaczepia�y go na ulicach b�agaj�c, aby pozwoli� im urodzi� jego dziecko; matki nazywa�y syn�w jego imieniem; ojcowie wystawali ca�ymi dniami oczekuj�c okazji, by m�c u�cisn�� jego d�o�. Ka�dy chcia� o co� zapyta�. - Pytano mnie ju� o wszystko - od op�at celnych, poprzez podatki, a� po cen� wina w karczmach - zwierzy� mi si� kiedy� Janosz. - Czy ciasto na chleb ro�nie lepiej w czasie przyp�ywu czy odp�ywu, czy konie o ci�kich zadach lepiej nadaj� si� do uprz�y czy pod wierzch? Jaki� rybak zapyta� mnie, czy lepiej zarzuca� sieci, kiedy ksi�yc kryje si� za chmurami. A jaka� kobieta, na Butal�, spyta�a nawet czy podoba mi si� jej c�rka, a nast�pnie naciska�a, �ebym przekona� si�, czy b�dzie z niej dobra na�o�nica. - Wyszczerzy� z�by spomi�dzy ciemnego zarostu i poskroba� si� po brodzie. - Na szcz�cie nikt nie kwestionowa� mej prawdom�wno�ci, gdy odpowiedzia�em twierdz�co na obydwa pytania. Je�li nawet owo ba�wochwalstwo uderzy�o Janoszowi do g�owy, nie pozwala� sobie na kompletn� utrat� rozs�dku. Rzuci� si� w odm�ty tego szale�stwa maj�c przed oczyma jasno wykre�lony cel: kiedy si� z niego wy�oni, poprowadzi nast�pn�, i jak przyrzeka�, ostateczn� ekspedycj� do Odleg�ych Kr�lestw. - Nie jestem politykiem - m�wi�. - Nie pragn� by� s�dzi�... czy kr�lem, je�li takie s� zwyczaje tego miasta. Bogactwo jest dla bogaczy; niechaj si� raduj� chciwo�ci�, je�li tylko potrafi�. Tak naprawd� w �yciu liczy si� tylko idea, a zaczynam przypuszcza�, �e w przysz�ym �yciu jest dok�adnie tak samo. Nie ulega�o w�tpliwo�ci, �e drug� ekspedycj� poprowadzi w�a�nie Janosz. W naszej naiwno�ci, zdumieli�my si� niewsp�miernie, gdy g��wny g�os sprzeciwu doszed� nas z najmniej oczekiwanej strony. Heroizm to dziwna ludzka cecha. Nikt nie pojawia si� po wielkiej pr�bie ze znakiem bohatera na czole. Heroizm jest swoistym nadaniem; s�dzi� ostatecznym jest otoczenie, pozostali musz� si� z nim zgodzi� i pochyla� g�ow� na ulicy, mijaj�c takiego bohatera. Kiedy ju� obwo�ano kogo� bohaterem, nie jest �atwo, jak si� przekonali�my, odebra� mu t� zaszczytn� szat�. Zwolennicy Cassiniego, a by�o ich naprawd� wielu, czuli si� �wi�cie przekonani, �e m�ody mag pad� ofiar� wielkiej niesprawiedliwo�ci. K�amstwa, kt�re pocz�tkowo szerzy�, zosta�y stopniowo jakby rozcie�czone. Niekt�rym by�o nawet na r�k� zapomnie� o nich zupe�nie; inni twierdzili, �e kto� �wiadomie przeinaczy� jego s�owa; jeszcze inni grzmieli, �e Janosz i ja upozorowali�my sw� �mier� z jakiej� niejasnej, nikczemnej przyczyny. Wielu ze zwolennik�w Cassiniego mo�na by�o okre�li� mianem poczciwych g�upc�w: je�li ju� raz poda�e� r�k� bohaterowi, gratuluj�c mu szczerze i wychwalaj�c jego imi� na ca�ym �wiecie, trudno jest nagle zmieni� o nim zdanie, jako �e jego heroizm zostawi� na nas pewne pi�tno. Z drugiej strony, najpot�niejsi poplecznicy Cassiniego kierowali si� bardziej skomplikowanymi pobudkami. Przyznanie, i� jest nikczemny i niegodziwy, oznacza�oby upokorzenie dla nich samych a, jak wiadomo, w kr�tych zau�kach w�adzy, gdzie bitw� albo si� wygrywa, albo przegrywa, nie ma miejsca na upokorzenie. Na przeszkodzie Janoszowi sta� jeszcze jeden problem: cz�� wp�ywowych osobi�cie nie odczuwa�a potrzeby poznania Odleg�ych Kr�lestw. Byli zadowoleni z tego, co ju� posiedli. Ci�kie, okute �elazem skrzynie w ich piwnicach nie domyka�y si� od nadmiaru z�ota, ich niewolnicy bez zarzutu spe�niali swe obowi�zki, a perspektywa jakiejkolwiek zmiany mog�a nie�� jedynie zagro�enie dla tego boskiego raju. Malaren, m�j przyjaciel i kolega po fachu, bardzo trafnie to kiedy� okre�li�. By� w moim wieku i chocia� mia� pewne cechy fircyka, pod pozorem elegancika kry�a si� t�ga g�owa my�liciela, kt�ry maskowa� sw�j talent swobodn�, nierzadko nonszalanck� powierzchowno�ci�. - Och, nie musisz mnie przekonywa�, drogi Almaryku - m�wi�. - Uwa�am to za do�� ekscytuj�ce. Ale wszyscy wiedz�, �e uwa�am r�wnie�, i� Orissa sta�a si� pos�pn�, star� j�dz� o zaplutej brodzie. Musisz wp�yn�� na mego ojca i jemu podobnych. On nadal s�dzi, �e to miasto jest szczytem doskona�o�ci. Wcale mu si� przy tym nie dziwi�. Nie musi nawet podnie�� palca, �eby z�oto wysypywa�o si� z �adowni jego statk�w. Nie zwraca najmniejszej uwagi, kiedy mu m�wi�, �e jego synowie i c�rki nie b�d� mieli tak �atwego �ycia, a jeszcze ci�szy los przypadnie w udziale jego wnukom. - Ale chyba zdaje sobie spraw�, �e jednym ruchem mo�emy doprowadzi� do rozszerzenia wp�yw�w miasta - odpali�em. - A na szali nie znajduj� si� tylko zyski i wp�ywy. Cz�owieku, pomy�l o wiedzy, kt�r� mo�na w ten spos�b zyska�! Nie ulega w�tpliwo�ci, �e mieszka�cy Odleg�ych Kr�lestw maj� nam wiele do zaoferowania. Sam fakt ich istnienia, pomimo tak wielu przeciwno�ci losu, �wiadczy niezbicie, �e pod wieloma wzgl�dami ust�pujemy im m�dro�ci� i poziomem cywilizacji. - To w�a�nie najbardziej go przera�a - odpar� Malaren. - W tej chwili m�j ojciec jest niby wielki w�� na p�ytkiej wodzie. �ywi si�, kiedy przyjdzie mu na to ochota, bez najmniejszego trudu znajduj�c straw�. Jak b�dzie jednak wygl�da�, kiedy zmierzy si� z mieszka�cami Odleg�ych Kr�lestw? A je�li dwukrotnie przewy�szaj� go rozmiarami... albo s� jeszcze wi�ksi? - To ju� nie zale�y od nas - odpowiedzia�em. - Nie mo�emy pozwoli�, aby Odleg�e Kr�lestwa zn�w zamieni�y si� w legend� i po prostu zawr�ci� z raz obranej drogi. Zapewniam ci�, �e Likant natychmiast skorzysta z okazji i wkroczy na szlak, z kt�rego my zrezygnujemy. A wtedy gwarantuj� ci, �e nadmuchiwane kr�lestwo twego ojca szybko obr�ci si� wniwecz. Jego profity, nie - ca�e jego �ycie, stanie w obliczu wielkiego zagro�enia. Wierz mi, Likantyczycy nie wyka�� tyle cierpliwo�ci, by pozwoli� mu umrze� z godno�ci� i dopiero wtedy dobra� si� do jego dzieci. Malaren zamy�li� si�, po czym skin�� g�ow�. - Nigdy wcze�niej nie k�ad�e� tak silnego nacisku na ten ostatni argument - odezwa� si� po namy�le. - Pozw�l, �e mu go przytocz�, a potem zobaczymy. Wkr�tce po naszej rozmowie przyjaciele Cassiniego wydali kosztowne, cho� nie wychodz�ce poza pewne kr�gi przyj�cie, aby uczci� swego bohatera. Nikt z zewn�trz nie wiedzia�, co si� na nim wydarzy�o, jako �e trzymano to w �cis�ej tajemnicy, lecz w nast�pnym tygodniu miasto zala�a istna fala najr�niejszych plotek atakuj�cych osob� Janosza. Zarzucano mu, �e jest op�acany przez Likant, �e w rzeczywisto�ci, jest synem jednego z archont�w i uprawia czarn� magi� g��wnie z zamiarem zwa�nienia poczciwych obywateli Orissy. Janosza najwyra�niej nie obesz�y oszczercze ataki. Kiedy poradzi�em mu, aby odparowa� cios i powiedzia� tym k�amc� co� do s�uchu, nie skorzysta� z mojej rady. - Za tym stoi Cassini i wszyscy zdaj� sobie z tego spraw� - powiedzia�. - Jedyne, co mog� zrobi�, to powt�rzy� to, co ju� wcze�niej powiedzieli�my: �e jest tch�rzliwym, zapatrzonym w siebie oszustem. Niestety, tak si� zwykle dzieje, �e im cz�ciej si� to powtarza, tym szybciej ten sam zarzut zostaje skierowany przeciwko jego autorowi. - A zatem co proponujesz? - Obstawa� przy swoim - odpar� Janosz. - Z ka�dym dniem zyskujemy nowych sprzymierze�c�w. Co wi�cej, zosta�em zarzucony tyloma pro�bami wzi�cia udzia�u w nast�pnej ekspedycji, �e w�a�nie zamierza�em poprosi� ci� o fundusze, by�my mogli wszystkich zadowoli�. Jestem �o�nierzem, nie urz�dnikiem, ale zaklinam si� na bog�w, kt�rzy opiekuj� si� urz�dnikami, �e ju� nigdy w �yciu nie b�d� oczernia� tego zawodu. Zalewa mnie pow�d� dokument�w, pergamin�w, o�wiadcze�. S� wsz�dzie i z dnia na dzie� jest ich coraz wi�cej. - Nie martw si� tym - pocieszy�em go. - Mog� wynaj�� ci kogo� do pomocy oraz odst�pi� jakie� pomieszczenie w jednym z naszych biur. Jednak... czy nie wyprzedzasz troch� biegu wypadk�w? Druga ekspedycja nie zosta�a jeszcze oficjalnie zatwierdzona, a tym bardziej osoba, kt�ra j� poprowadzi. - Wiem o tym - rzek� Janosz. - Ale zamierzam kontynuowa� przygotowania jakby nigdy nie podlega�o to kwestii. Zbyt wielu ludzi w to wierzy. Nie ma sensu dawa� naszym przeciwnikom pola do popisu. - To bardzo w�a�ciwe podej�cie - przyzna�em. - Kiedy jednak ju� wspominasz o tych wszystkich, kt�rzy sprzeciwiaj� si� twojej wyprawie, nie zapominaj o jednej grupie, kt�ra, cho� nieliczna, posiada ogromne wp�ywy. Mam na my�li mag�w. Wszyscy oni popieraj� Cassiniego. Przypuszczam, �e nie maj� wyboru, jako �e pot�pienie jego czyn�w r�wna�oby si� pot�pieniu samych siebie. Bez wzgl�du na to, jak wielu Orissan nas popiera, wystarczy jedno s�owo mag�w, by zniweczy� nasze plany. - Naprawd� tak s�dzisz? - spyta� Janosz i czu�em, �e sam w to w�tpi. - Osobi�cie uwa�am, �e nie up�ynie zbyt wiele czasu. A je�li nawet sam wielki Te- Date stanie na drodze tym masom ludzi, obawiam si�, �e rozerw� go na strz�py i nie zwa�aj�c na konsekwencje, rusz� ku Odleg�ym Kr�lestwom. - Mo�e masz i racj� - odpar�em. - Chocia� s�dz�, �e twoja wizja jest zbyt r�owa. Magowie wci�� s� pot�n� si��. Nie mo�na ich lekcewa�y�, w przeciwnym razie mo�emy straci� o wiele wi�cej ni� tylko drug� wypraw�. Rali ostatecznie udowodni�a, �e moje obawy, cho� w pe�ni uzasadnione, okaza�y si� grubo przesadzone. Kiedy otrzyma�em wie�ci, odpoczywa�em w�a�nie w miejskiej �a�ni. By� to jeden z tych niewielu dni, kiedy uda�o mi si� uciec od napi�� zwi�zanych z handlem i polityk� i da� ukojenie zm�czonym mi�niom i umys�owi. Dzie� chyli� si� ju� ku ko�cowi, wi�c poza niewolnikiem, kt�ry dogl�da� gor�cych kamieni, w �a�ni pozosta�o tylko kilku m�czyzn. Kiedy napi�cie pu�ci�o i ze spokojem rozwa�a�em swoje sprawy osobiste, takie jak na przyk�ad upragniony powr�t do domu i rzucenie si� w obj�cia Deoce, us�ysza�em g�o�ny protest w�a�ciciela �a�ni. - Kobietom tu nie wolno! - Zejd� mi z drogi, pchlarzu - nadesz�a grzmi�ca odpowied�. Rozpozna�em d�wi�czny g�os Rali. - Prosz� przyj�� jutro - odpar� pchlarz. - Jutro jest dzie� dla kobiet. Dzisiaj przyjmujemy tylko m�czyzn. - Nie naprzykrzaj mi si�, cz�owieku. Nie zobacz� tam nic, czego nie widzia�abym ju� wcze�niej. Us�ysza�em odg�osy szarpaniny, krzyk b�lu, po czym Rali wesz�a zwyci�sko do opustosza�ej sali. Dostrzeg�a mnie mimo k��b�w pary i podesz�a spr�ystym krokiem, ignoruj�c przera�one spojrzenia pozosta�ych m�czyzn. Poklepa�em miejsce obok siebie na kamiennej �awie, bawi�c si� ich za�enowaniem i patrz�c z rado�ci�, jak moja ukochana siostra po raz kolejny stawia �wiat na g�owie. - Szukam ci� od samego rana, Almaryku. - o�wiadczy�a. Rozejrza�a si� po sali; m�czy�ni po�piesznie odwr�cili wzrok. Nie mieli poj�cia, jak si� powinni zachowa�. Uwa�ali, �e doznaj� upokorzenia bez wzgl�du na to, czy zdecyduj� si� zosta�, czy te� wyj��. - Prawd� m�wi�c, czuj� si� taka zm�czona - powiedzia�a w ko�cu Rali - �e chyba do��cz� do ciebie. Po tych s�owach zrzuci�a sanda�y, �ci�gn�a tunik� i w mgnieniu oka usadowi�a swe wspania�e, go�e po�ladki na gor�cej �awie. - Wi�cej pary - krzykn�a do niewolnika, kt�ry po�piesznie wype�ni� polecenie. Dwaj czy trzej m�czy�ni umkn�li z �a�ni r�wnie szybko. Rali rozci�gn�a si� na �awie, rozk�adaj�c szeroko nogi. Jeden z siedz�cych tu jeszcze m�czyzn o�mieli� si� zlustrowa� j� po��dliwie, lecz moja siostra, zamiast z��czy� nogi i zakry� piersi, odwzajemni�a mu si� hardym spojrzeniem. - Zjad�abym ci� �ywcem, ma�y - warkn�a. Ma�y uciek� bez s�owa, a zanim kolejna kropla potu zd��y�a sp�yn�� mi po brwiach, w �a�ni, opr�cz nas, nie by�o ju� nikogo. Wybuchn��em gromkim �miechem i chichota�em tak d�ugo, a� rozbola� mnie brzuch. - Doskonale - odezwa�a si� Rali. - Do tego, co chc� ci powiedzie�, potrzebuj� prywatno�ci. Ale najpierw... troch� wina, m�j drogi bracie, �eby zaspokoi� pragnienie. Nala�em jej wina i natychmiast opr�ni�a kielich. Nast�pnie zaczerpn�a du�y dzban zimnej wody i pola�a si� z wyra�n� rozkosz�. Woda sp�yn�a na pod�og�, wpadaj�c do zag��bienia z kamieniami, gdzie zmieni�a si� w pot�ny s�up pary. - A teraz powiedz mi, c� to za wie�ci doprowadzaj� ci� do takiej desperacji, �e straszysz tych biedak�w? - zapyta�em. - Och, przesadzasz ,Almaryku. Przynajmniej b�d� teraz mieli o czym gada�. To doda pieprzyku ich nudnemu �ywotowi. Mo�e tak ich podnieci�am, �e przy odrobinie szcz�cia pop�dz� do domu, by natychmiast udowodni� swym kobietom, �e mimo wszystko naprawd� s� m�czyznami. - No, przesta� si� wym�drza� - przerwa�em jej z u�miechem. - Wie�ci? Co to za wie�ci? - Nape�ni�em jej kielich i przesz�a od razu do sedna. - W moim oddziale jest pewna m�oda kobieta - zacz�a Rali - kt�rej matka od wielu lat s�u�y magom jako czy�cicielka pod��g. Od tak dawna czy�ci ich korytarze i komnaty, �e w ko�cu przestali j� dostrzega�. Poniewa� owa kobieta okaza�a si� na tyle m�dra, �e skierowa�a c�rk� do mego oddzia�u i nie pos�a�a jej w swoje �lady, my�l�, �e zgodzisz si� ze mn�, i� magowie nie wykazali si� zdrowym rozs�dkiem traktuj�c j� w ten spos�b. Szczerze m�wi�c, matka mojej podopiecznej darzy ich tak wielk� niech�ci�, �e z rado�ci� zgodzi�a si� pods�uchiwa� ich sekretne dysputy. Wyprostowa�em si� na �awie. Rzeczywi�cie nadarza�a si� wy�mienita okazja. Gwardia Maranon sk�ada przysi�g� zachowania neutralno�ci we wszystkich sprawach miasta, wi�c z konieczno�ci musz� mie� wiele �uszu,� jak to uj�a moja siostra, aby unikn�� pos�dzenia o kierowanie si� uczuciem. - Powiedz mi co� wi�cej, o m�dra i pi�kna siostro - poprosi�em. Rali roze�mia�a si�, da�a mi kuksa�ca w rami� i ci�gn�a dalej: - Wczoraj w po�udnie odby�o si� spotkanie Rady Starszych. Uczestniczyli w nim r�wnie� Cassini oraz jego mentor, Jeneander. Nasza czy�cicielka znalaz�a brudne miejsce na posadzce tu� przed drzwiami komnaty i nastawia�a uszu. Twierdzi�a, �e z g�os�w wynika�o jasno - szczerze m�wi�c, byli bardzo wzburzeni - �e przedmiotem ich debaty by�y Odleg�e Kr�lestwa. - A wi�c sprawy zasz�y a� tak wysoko - rzuci�em pos�pnie. - Gromadz� przeciwko nam swe najpot�niejsze si�y. - Nie mo�esz si� bardziej myli� - brzmia�a odpowied� mojej siostry. - Mo�e trudno w to uwierzy�, ale magowie s� r�wnie podzieleni jak mieszka�cy Orissy. Oficjalnie popieraj� Cassiniego, robi� jednak wy��cznie dlatego, �e jest on jednym z nich i wielu czuje wewn�trzny przymus. Prywatnie ca�a sprawa podzieli�a ich na kilka zwa�nionych oboz�w. W tej chwili poplecznicy tego typa, Cassiniego, trzymaj� wodze w swoich r�kach, lecz, wed�ug tego, co m�wi nasza dzielna informatorka, r�ce zaczynaj� im coraz bardziej dr�e�. Najg�o�niejszym bowiem zwolennikiem dla ca�ej ekspedycji i osoby Janosza jako jej przyw�dcy jest nikt inny, jak sam Gamelan. Omal nie spad�em na pod�og�. - Ale... on jest najstarszy z nich wszystkich. A co za tym idzie, najbardziej zdeterminowany, by broni� honoru mag�w. - Ja r�wnie� dosz�abym do takiego wniosku - odrzek�a Rali. - Jednak z jego uwag wynika�oby co� zupe�nie przeciwnego. Jak si� okazuje, wyg�osi� nami�tn� przemow�, w kt�rej podkre�li�, i� Orissie grozi g��boka stagnacja, co w obliczu zewn�trznego niebezpiecze�stwa wydaje si� niemal katastrof�. Nie tylko trzeba wys�a� jak najszybciej drug� ekspedycj�, lecz na jej czele powinien stan�� Janosz, jako �e od jej powodzenia zale�y tak wiele. - A Cassini? - zdj�ty bezgranicznym zdumieniem ledwo mog�em m�wi�. - Najwyra�niej Gamelan ocenia go bardzo nisko. O�wiadczy� bowiem otwarcie, �e Cassini nie tylko zha�bi� dobre imi� mag�w, lecz r�wnie� podkopa� wiar�, jak� ludzie w nich pok�adali. Teraz nie mog�em powstrzyma� si� od �miechu. - Wiar�? Bardziej chodzi tu o strach ni� o wiar�. - No c�... zgadza si�. Najwa�niejsze, �e Gamelan jest po naszej stronie. Nigdy nie s�dzi�am, �e do�yj� dnia, kiedy jaki� mag opowie si� po stronie rodziny Antero. - Ja te� nie - przyzna�em. - Jaki by� wynik debaty? - Oczywi�cie Gamelan poni�s� pora�k�, lecz nasz sumienny szpieg doni�s�, �e zwyci�stwo by�o zaledwie o krok. Wydaje mi si�, �e musimy znale�� spos�b, by subtelnie wesprze� te zmiany w szeregach mag�w. - Absolutnie zgadza�em si� z jej tokiem rozumowania. Nie wiedzia�em tylko jak si� do tego zabra�. W g�owie wirowa�o mi od k��bi�cych si� my�li, poszukuj�cych najlepszego rozwi�zania. - Jest jeszcze jedna sprawa - odezwa�a si� moja siostra. - Zdaje si�, �e istnieje jakie�, ma�e ugrupowanie, stoj�ce na czele pozosta�ych. Matka mojej podopiecznej zaklina�a si�, �e z piwnicy nieustannie dochodzi�y j� tajemnicze odg�osy otwieranych i zamykanych drzwi. Rzucano wiele zakl��, rozlega�y si� dziwne g�osy, dolatywa�y jeszcze bardziej osobliwe zapachy; osobliwe nawet jak na jaskini� czarodzieja. To niezwykle tajemnicza grupa i pozostali nie bardzo wiedz�, co maj� o nich my�le�. - Co uwa�a nasz przyjaci�ka? Rali wzruszy�a ramionami. - Nie ma poj�cia. Nic jej nie przychodzi do g�owy. Powiedzia�a mi, �e gdyby ona mia�a jakie� podejrzenia, to Gamelan i pozostali magowie r�wnie� domy�liliby si� tego. Mimo �e wszystko wskazywa�o na szybkie rozwi�zanie dr�cz�cej nas sprawy, ci�gn�a si� ona jeszcze przez kilka tygodni. Janosz wys�ucha� informacji Rali i z tym wi�ksz� zapalczywo�ci� zacz�� n�ka� swych przeciwnik�w. Je�li chodzi o mnie, mia�em na g�owie rodzin� i interesy. Pomys� skrystalizowa� si� wkr�tce po naszym powrocie do Orissy. By�a to idea, kt�rej nasionko zacz�o kie�kowa� po �mierci Eanesa. Z pocz�tku my�la�em sobie, �e jestem g�upcem, skoro pozwalam sobie na piel�gnowanie takiego planu, lecz im d�u�ej przygl�da�em si�, jak zwykli ludzie reaguj� na Odleg�e Kr�lestwa, uwa�aj�c je za swoj� w�asno��, tym bardziej przekonywa�em si� do swojej koncepcji. Przed podj�ciem jakichkolwiek krok�w postanowi�em skonsultowa� si� z Deoce. - Od niedawna jeste�my razem, kochanie - zacz��em. - Ale w tym czasie znalaz�em w tobie nie tylko kochaj�c� �on� i bliskiego przyjaciela, lecz r�wnie� najlepszego doradc�, jakiego kiedykolwiek mia�em. - Dzi�kuj�, �e tak m�wisz, m�u - odpar�a - ale ten wst�p jest ca�kowicie zbyteczny, jako �e w dniu, w kt�rym przesta�by� pyta� mnie o rad� i, co wi�cej, liczy� si� z moimi s�owami, wsiad�abym na pierwszy statek odp�ywaj�cy do Salcae, gdzie nie u�ywa si� s�odkiego balsamu, zanim zapyta si� kobiet� o zdanie. Sp�oni�em si� jak sztubak, a Deoce roze�mia�a si� weso�o, klepi�c mnie po ramieniu. - Nie obawiaj si�, drogi Almaryku. Je�eli tw�j charakter pozwoli� ci traktowa� mnie tak jak inni Orissanie traktuj� swe �ony, dawno bym to dostrzeg�a. I, co najwa�niejsze, nigdy nie posz�abym z tob� do �o�a. Poruszy�a si� na poduszkach pr�buj�c znale�� wygodn� pozycj�, po czym poklepa�a si� po brzuchu, kt�ry powi�kszy� si� ju� znacznie, co wskazywa�o, �e nasza c�reczka, Emilie, jak obwie�ci�y ostatnio akuszerki, niebawem do nas do��czy. - S�uchaj, uwa�nie, male�stwo - zwr�ci�a si� Deoce do brzucha. - Tw�j ojciec ma zamiar przem�wi�. U�miechn��em si� i powiedzia�em: - My�l�, �e znalaz�em pow�d niepokoj�w, kt�re dr�cz� Oriss�. To samo jest przyczyn�, dla kt�rej Odleg�e Kr�lestwa tak silnie przem�wi�y do wyobra�ni ludzi. Ty sama wielokrotnie zetkn�a� si� z t�... chorob�, bo chyba mo�na to tak nazwa�. - To sprawa nieprzyznawania praw kobietom, prawda? - zapyta�a. - Tak, to wi��e si� z problemem, o kt�rym my�l�. Kobiety s� jednak tylko jednym czynnikiem. W Orissie wszyscy wraz z narodzinami zostaj� bezpowrotnie przypisani do swych r�l. Kobieta mo�e podj�� si� tylko kilku powszechnie aprobowanych zada�. Tak samo dzieje si� w przypadku wszystkich klas spo�ecznych w tym mie�cie. Je�li urodzi�e� si� rzemie�lnikiem, to umrzesz rzemie�lnikiem... i tak dalej. Halab napotka� na b