Strona 1 illKl Strona 2 Strona 3 Strona 4 Strona 5 J. B0HU3ZEW ICZ0W A BAJECZKI DLA DZIECI Z ILUSTRACJAMI Wv'd»wj». SI EGA RN/ POPU'- ARMEJ ' w W S d ~$ 7 mw 'f r ? /* ''1' " s ? ' * Strona 6 Strona 7 Biblioteka Narodowa Warszawa Pi v -N 30001007946323 1. Kto były dzieci. P aństw o Milu­ sińscy, była to par­ ka niezm iernie dobra i m iła, zbyt jednak sw aw olna i przez to nieraz roztrzepana. P a n Janio skończył już lat 8 i m iewał stale lekcje z n a u ­ czycielką, panną He­ le ą, co go taką dum ą napełniało, że na odsze rodzeństw o patrzył zgóry. Młodsza o rok od niego p an n a M aniuta męczyła się dopiero nad abecadłem i staw iała mozolnie kajecie pierwsze litery. Dzieci mieszkały w ładnym dworze, za ,órym się c ią g n ą ł obszerny ogrod, ptZV-; ! Strona 8 jący jednym bokiem do niewielkiego jeziorka. Janio i Maniuta lubili tę stronę niezmiernie, ale mamusia nie pozwalała im chodzić w tę stronę samym, a nawet niechętnie godziła się na spacery nad jezioro z nianią, obawia­ jąc się zawsze, że niania, zajęta maleńkim dwuletnim Rysiem, nie zwróci dostatecznej uwagi na Milusińskich. 2. Przykładna oszczędność. Panna Maniuta, pomimo swoich za­ let była, niestety, bar­ dzo łakoma i chociaż walczyła bohatersko z tą wadą, często gę­ sto ulegała pokusie. Pewnego razu mamusia dała dzie­ ciom po trzy karmel­ swoich ki, zalecając, by je karłnelków? — zapytała mama. z j a (JJy d o p ie r o po podwieczorku. Janio usłuchał mamy, włożył karmelki do kieszonki i dopiero po spałaszo- j waniu porcji zsiadłego mleka i chleba z 1 masłem zaczął je chrupać ze smakiem. Strona 9 P a n n a M aniuta zjadła przeznaczoną, ula siebie porcję, podziękowała m am usi i pannie Helenie i chm urna jakaś ku drzwiom się skierowała. - Czemu, Maniuto, nie jesz s karm elków ? — zapytała m am a, patrząc uw aż­ nie n a dziewczynkę, — Kiedy... kiedy... ja je już wszystkie zjadłam , — odparła z a w a d z o n a Maniuta. — Jakto, zjadłaś? przecież mówiłam, abyście poczekali do podwieczorku. Słodycze psują apetyt, wiesz więc, że należy ich uży­ wać tylko po jedzeniu, — rzekła surow o m am a. — Ach, m am usiu jedyna, n h gniewaj się na mnie, — prosiła żałośnie dziewczyn­ k ą ___ a le stało się to tylko przypadkiem. Ja chciałam ugryźć tylko m aleńki kaw ałe­ czek, aby przekonać się jak sm akuje i przez nieuwagę włożyłam do buzi cały, potem J a ­ nio m nie zaw ołał i... i przez prędkość zja­ dłam drugi. A ten trzeci tak rozmiękł, że m usiałam go zjeść czemprędzej, aby się nie zm arnow ał, bo przecież sam a m am usia uczy n as, żebyśmy nic napróżno nie m ar­ nowali. Strona 10 — Zupełnie słuszne dowodzenie, — rze­ kła m am a surow o, — ja też w myśl twoją, aby karm elki nie rozmiękły i przez to nie m arnow ały się w twoim ręku, nie będę ci ich daw ać, dopóki nie oduczysz się tego w strętnego łakom stw a Z tymi słow am i m am usia z panną H e­ leną wyszły z pokoju, zostaw iając pannę Ma- niutę sam ą i zawstydzoną. 3, Wycieczka do lasu. Pewnej nie­ dzieli tatu ś ka­ zał przygotować wóz drabiniasty i zapowiedział dzieciom, ze je sam po obiedzie zawiezie do la­ su. M am usia zo­ stała w dom u, spodziew ała się Jasio pracował z zapałem. bowiem wizyty jednej z sąsiadek, niania zaś m usiała pilno­ wać Rysia, który od rana był jakiś,'niesw ój i osowiały. Strona 11 Dzieci z wybuchem radości przyjęły za­ powiedź tatusia i z zapałem poczęły szyko­ wać dzbanuszki na jagody i koszyczki n a grzyby. — N azbieram m am usi całą furę jagód i drugą grzybów, — chwaliła się M aniuta. — Bardzo ci będę wdzięczna, moje dziec­ ko, — odparła z uśm iechem m am usia, — bo bardzo lubię poziomki. Tylko nie pomyl się przypadkiem i nie włóż wszystkich do brzu­ szka zam iast do dzbanka. M aniuta zaczerwieniła się, nic jednak nie rzekła, tylko postanow iła uzbierać dla m am usi największy dzbanek jagód. Droga przeszła bardzo wesoło, w lesie zaś tatu ś skręcił na prześliczną polankę, gdzie było prawdziwe królestwo poziomek i stanął na uboczu. Przywiązawszy konie do drzewa i rzuciwszy im wiązkę siana, sam ułożył się n a trawie i wyjął z kieszeni gazety, które zaczął czytać ciekawie. — No, dzieci, do roboty! — zawołała pan n a Helena. — Kto pierwszy uzbiera pe­ łen dzbanek, dostanie tabliczkę czekolady! Janio i M aniuta pochwycili dzbanki i z zapałem zabrali się do zrywania. Poziom ek Strona 12 w tym roku była obfitość wieiK'a, a Janio pracow ał z zapałem , to też wkrótce pierwszy zaw ołał z tryumfem: — Ja już! — I m nie niewiele brakuje, — odparła panna H elena, dopełniając pospiesznie dzban­ ka. — A ty M aniuto? n an n a M aniuta pokazała do połowy za­ ledwie napełniony dzbanek, a jej um azana poziomkami buzia mówiła wyraźnie, że oba­ wy m am usi sprawdziły się co do joty. — O jej, co za fura! — zaśm iał się Janio przekornie, ale panna H elena rzekła surowo: — Przypuszczam , M aniuto, że zechcesz dozbierać resztę, bo wstydby ci było ofiaro­ wać m am usi taką odrobinę. Zabierz się więc do roboty, a my z Janiem pójdziemy na grzyby. — Proszę pani, i ja pójdę, a potem do- zbieram jagód, — prosiła dziewczynka, która niezmiernie lubiła zbierać grzyby. — Nie, Maniuto, — odparła nauczyciel­ ka, — nie m ożna rzucać jednej roboty nie­ dokończonej i brać się do drugiej. Skończ najprzód z jagodam i, a potem , jeśli czasu zostanie, weźmiesz się do grzybów. Strona 13 — A na pociechę przypomnij sobie, że się grzybów na surow o nie jada, — dorzucił Janio, który dokuczał czasem siostrzyczce za jej łakom stw o. Dziewczynce łzy stanęły w oczach, nie rzekła jednak nic i gorliwie zabrała się do rw ania jagód, podczas kiedy panna H elena z Janiem zapuścili się w głąb lasu i tylko wesołe ich głosy dochodziły do niej. O wiele jednak było jej przykrzej wie­ czorem, kiedy tatu ś dziękował pannie Helenie i Janiowi za grzyby, które m am usia kazała udusić n a kolację, a w których zbieraniu Ma- niuta żadnego udziału wziąć nie m ogła. 4. Przygoda z Szarusią. — M aniuto, zabieraj się! P a n n a Helena pozwoliła n am się bawić w grabowej alei i za­ raz tam do n a s przyjdzie, — rzekł Janio do siostry, która siedziała na werandzie. Na to wezwanie M aniuta rzuciła w kąt córeczki i w podskokach pospieszyła za bra­ tem . Przechodząc obok klombu, dzieci spo­ strzegli wygrzewającą się n a słońcu kotkę, Szarusię. Strona 14 — Niedobra Szarusia, — rzekła Maniu- ta, — wyleguje się tutaj, a tam pewnie jej dzieci piszczą do matki. — To też m u­ simy ukarać ją za to, — rzekł Janio surowo. — W eźmiemy ją z sobą i w sadzi­ my n a godzinę do kozy. Jak się do­ brze stęskni, to nie będzie opuszczać Spostrzegli wygrzewającą się kociąt. kotkę Szaru się. -Tak, trzeba ją u k arać, — potwierdziła M aniuta z prze­ konaniem i nie nam yślając się długo, pochwy­ ciła Szarusię na ręce W alei Janio, jako m ajster do wszyst­ kiego* uplótł z traw i gałązek wielką klatkę, którą przyczepił do sztach et i wsadził w nią Szarusię. Kotka pozwoliła robić ze sobą wszystko i dopiero znalazłszy się w ciasnem więzieniu zaniepokoiła się nieco i zaczęła drapać dość przezroczyste ściany. Janio i Maniuta stali na straży, aby im więzień nie Strona 15 uciekł, pom im o to Szarusia zdołała przerwać mkiś otwór i jednym susem wyskoczyła przez sztachety w pole. I. — Szarusiu! Śzarusiu! kici kci! — zawo­ łała M aniuta. Kotka zatrzym ała się na chwilę, niepe­ wna, czy sztachety bronią ją dostatecznie od małych dręczycieli, gdy nagle na niespodzie- w ającą się niczego rzucił się zboku jakiś ol­ brzymi, wałęsający się wkoło ogrodu brytan. P rzerażone dzieci krzykiem i kam ienia­ mi starały się odstraszyć okrutnego nap astn i­ ka, ale kiedy się im to wreszcie udało, bie­ dna S zarusia leżaki m artw a na ziemi. Z pła­ czem opowiedziały dzieci nadchodzącej pan­ ie Helenie o śm ierci biednej kotki, a i n a u ­ czycielce zakręciły się łzy w oczach, bo wszy- :y w dom u łagodną i m ądrą Szarusię lubili bardzo. 5. Psie serca. Dzieci długo nie mogły się uspokoić po • .racie Szarusi, tern więcej że sum ienie wy­ rzucało im, iż one to były m im owolną przy­ czyną śm ierci biednego zwierzątka. M amusia panna H elena patrzyły na nie ze sm utnym Strona 16 wyrzutem, a tatu ś pogniewał się n a dobre, mówiąc, że nie należy czynić się sędzią spraw, o których się niem a pojęcia. Janio i M aniu- ta odczuwali swoją winę i starali się opieką i troskliw o­ ścią wynagrodzić kociętom stratę ich m ateczki. Pom im o jednak, iż przenie­ śli je do miękko wysłanego kosza, potem bez cerem onji w skoczyła iż m leczkiem je do środka. ciepłem poili i koł­ derką flanelową od chłodu okrywali, biedne m aleństw a drżały nieustannie i piczczały ża­ łośnie. Pewnego poobiedzia M aniuta przy­ niosła koszyk z kociętam i na werandę, aby słonko pogrzało je cokolwiek, sam a zaś z J a ­ siem usiadła na schodkach, coś m u cieka­ wego opowiadając: ; Kocięta pod wpcyWem dobroczynnego ciepła zasnęły spokojnie, po chwili jednak zaczęły się kręcić i piszczeć cicho. — Jeść im się chce, — zadecydował Ja- Strona 17 ni o — Idź, M aniuto i przynieś m leka dla nich. Z anim jednak M aniuta zdążyła wejść do pokoju, n a w erandę wbiegła suczka „Wier­ ny s ia ”. Usłyszawszy pisk kociąt, powęszyła nie­ spokojnie, podbiegła do koszyka, polizała m a­ leństwa, a potem bez cerem onji wskoczyła do środka. — Pdamusiu! panno Heleno! — zaw oła­ ły przerażone dzieci. — W ierna wskoczyła do kociąt, pewnie im co złego zrobi! Obie panie przybiegły zaniepokojone i ,rżały do kosza, uśm iechnęły się jednak natychm iast w zruszone i m am usia pogłaskaw ­ szy Wierną, zwróciła się do dzieci: — Nie obawiajcie się o kocięta, — rze­ kła. — N asza W ierna m a zbyt szlachetne ce, aby uczynić krzywdę sierotkom . Spoj­ rzyjcie, jak je tuli i liże, jakby jej własnem i dziećmi były. Pam iętajcie tylko karm ić m a­ leństwa, a ona już je wychowa. Od tej chwili Wierna stale opiekowała kociętam i, a dzieci jeszcze serdeczniej po­ ke? ohały poczciwą suczkę. Strona 18 6. Kto zawinił. Pewnego dnia mamusia weszła po coś do stoło- wego pokoju i uj- rżała na kredensie f/Uję / I w °*worzon3 * pustą VifŁ f y $ cukiernicę. pgv > — jNie wiecie, dzieci, gdzie się li podział cukier z ujrzała na k red en sie pustą c u k ie r n ic y ? Z a- cukiernicę. pytała mama. — Wszak po śniada­ niu było w niej jeszcze kilka kawałków. — Nie wiem, mamusiu, — odparł Janio, zajęty reparowaniem lejc. — I ja nie wiem, — powtórzyła Maniu- ta, zaczerwieniła się jednak przy tern ogro­ mnie. tamusia udała, że nie spostrzegła ru­ mieńca córeczki izwróciła się znowu do 7 nia. — Przyznaj się, Janiu, może to ty wzią- łe cukier? — Nie, mamusiu, ja nic nie biorę pokry- Strona 19 jo mu. TA gdybym wziął, tobym się zaraz przyznał, — odparł chłopcyk z godnością. — Więc to ty, Maniuto? — rzekła ma­ ma z wyrzutem. — Nie, mamusiu. A on niech na mnie nie spędza, bo nie widział wcale, jakiem bra­ ła... stał właśnie odwrócony tyłem, — zawo­ łała Maniuta zaperzona. Na te słowa Janio wybuchnął śmiechem, ale mama spojrzała na dzieci poważnie i przyciągając do siebie córeczkę, rzekła z przej­ mującym smutkiem w głosie: — A więc jednak znowu uległaś łakom­ stwu, Maniuto. Czy ty rozumiesz do jakich brzydkich czynów ta wstrętna wada cię po­ pycha? Czy wiesz jak uczciwi ludzie nazy­ wają branie czegokolwiek pokryjomu?., — Kradzieżą, — wtrącił Janio. — Cicho bądź, Janiu, — zgromiła wtrą- calskiego mamusia. — Jestem pewna, że Ma­ niuta samaby po zastanowieniu tak swój czvn nazwała. Maniuta wybuchnęła płaczem, mama zaś pogłaskała dziewczynkę po złotej główce i ciągnęła dalej: — Pam iętaj, dziecko, moje, że wszystkie Strona 20 złe czyny i przewinienia ludzkie zawsze się w dzieciństwie od drobnych wykroczeń za­ czynają. Pilnuj się więc, dziecino, bo ani kary, ani napom nienia nic nie pomogą, jeże­ li ty sam a nie zechcesz wyrabiać w sobie uczciwości. M aniuta zapłakana, w milczeniu u cało ­ w ała ręce m am usi i m am usia uspokoiła się zupełnie, bo wiedziała, że jej córeczka posta­ ra się o poprawę. 7. Sztuczne jezioro. JilS l'- — Dzieci, po­ proście do m nie pani Szarskiej, — rzekła m am usia, stając na progu m leczarni, do dzie­ ci, które na pod­ wórzu budowały jakąś olbrzymią Położono go do Mżka. wieżę z cegieł. Ja­ nio i M aniuta po- skoczyli ku oficynie, gdzie m ieszkała gospo­ dyni, powtórzyli jej wezwanie m am y i w ra­ cali do zabawy, gdy nagle stanęli i oczy ro-