PRZEPISY CZYTELNIKÓW I POTRAWY JARSKIE PRZEPISY CZYTELNIKÓW POTRAWY JARSKIE 82 przepisy PVoszynski i S-ka Warszawa 1996 Copyright © Prószyński i S-ka 1996 Wszystkie prawa zastrzeżone Zdjęcia: Jerzy Mańkowski - str. 6-54 oraz str. 60 Roman Andrasik - pozostałe zdjęcia Opracowanie graficzne: Jerzy Matuszewski Wybór, adaptacja i redakcja tekstów: Maria Grzymska, Janina Nicewicz-Kosińska Redakcja techniczna: Elżbieta Urbańska ISSN 1234-7779 Wydanie I Nakład 250 000 egz. Wydawca: Prószyński i S-ka SA ul. Różana 34, 02-569 Warszawa Druk i oprawa: Zakłady Graficzne, sp. z 0.o. ul. Okrzei 5, 64-920 Рца Od redakcji Wśród przepisów nadsyłanych do redakcji „Poradnika Domowego" zdecydowanie przeważają ciasta, a wszelkie sałatki i potrawy jarskie stanowią drugą ilościowo grupę propozycji. Dlatego w kolejnym, siódmym już zbiorze „Przepisów Czytelników" postanowiliśmy zamieścić receptury na potrawy jarskie. Znajdziecie tu Państwo przeszło osiemdziesiąt ciekawych - dotychczas nie pubłikowanych w „Poradniku Domowym" - propozycji kulinarnych. Są wśród nich zimne i gorące przekąski, a także dania obiadowe: zupy, drugie dania i surówki. Okazuje się, że wbrew powszechnemu mniemaniu domowa kuchnia Polaków nie samym mięsem stoi. Świadczy to nie tylko o oszczędności polskich gospodyń i ich talentach kulinarnych, ale również o tym, że domowe jadłospisy coraz częściej układane są w zgodzie z zasadami racjonalnego żywienia i że po prostu lubimy potrawy przyrządzone z produktów roślinnych i nabiału. I nic w tym dziwnego, kuchnia jarska jest bowiem uniwersalna i niezwykle urozmaicona. Każdy - bez względu na swoje żywieniowe zwyczaje i preferencje - znajdzie w niej coś dla siebie. Na przykład placki kartoflane można polać sosem pieczarkowym albo mięsnym, ale zawsze powinno się je zjeść z dużą porcją surówki. Z warzyw, owoców, kasz, mąki, nabiału i tłuszczów roślinnych można przygotować nie tylko wiele tanich, zdrowych, apetycznych i smacznych codzien- 3 nych posiłków dla rodziny, ale również mnóstwo wykwintnych dań na uroczyste okazje. Wszystkie potrawy wydają się nam godne polecenia. Wszystkie też wypróbowaliśmy i sfotografowaliśmy. Czytelnikom, którzy dzielą się z nami tajemnicami swojej kuchni, serdecznie dziękujemy. Postaramy się, aby najciekawsze propozycje kulinarne -i te nadesłane, i te, które mamy nadzieję otrzymać -znalazły się w kolejnych tomikach tej serii. PRZEKĄSKI Bułeczki z zieleniną 30 dag mąki pszennej, 20 dag razowej mąki pszennej, 5 dag drożdży, szklanka mleka, 5 dag masła, jajo, łyżeczka cukru, pęczek szczypiorku, pęczek natki pietruszki, 1,5 łyżeczki soli Drożdże, mleko i cukier wymieszać w misce i odstawić w ciepłe miejsce. Gdy rozczyn podrośnie, dodać mąkę, jajo, sól i stopione masło. Wyrabiać ciasto do czasu, aż zacznie odstawać od miski, po czym postawić w ciepłym miejscu. Gdy podwoi swoją objętość, wsypać posiekaną zieleninę i połączyć ją z ciastem. Uformować okrągłe bułeczki, ułożyć je na posypanej mąką blasze i odstawić do wyrośnięcia. Wstawić do średnio nagrzanego piekarnika i piec około 25 min. Monika Bandura 6 Chleb razowy 50 dag razowej mąki pszennej, ćwierć łyżeczki proszku do pieczenia, łyżeczka cukru, 4 dag drożdży, łyżka otrąb, 10 dag słonecznika łuskanego, 5 dag posiekanych orzechów, po łyżeczce kolendry, kminku i siemienia lnianego, łyżeczka soli, pieprz i sproszkowana słodka papryka Przesiać mąkę z solą i proszkiem. Zrobić wgłębienie i wkru- szyć w nie drożdże, wsypać cukier. Zalać drożdże ciepłą wodą (300 ml) i dobrze wymieszać z częścią mąki. Gdy rozczyn wyrośnie, zagnieść go z resztą mąki i pozostałymi składnikami (2 łyżki ziaren odłożyć do posypania chleba). Dobrze wyrobić. Podłużną formę wysmarować masłem, obsypać otrębami i włożyć do niej ciasto. Wierzch ciasta posmarować wodą i obsypać odłożonymi ziarnami. Odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Gdy ciasto podwoi swoją objętość, wstawić je do nagrzanego piekarnika i piec w temperaturze 200°C około 40 min. Najlepiej zostawić chleb w piekarniku, aż wystygnie. Edyta Sadlak PRZtKĄSKI ^ Ciasteczka cebulowe 60 dag mąki, 25 dag margaryny, 2 duże cebule, łyżka suchego maku, łyżeczka octu, sól Oziębioną margarynę zetrzeć na dużych oczkach tarki, a cebulę na drobnych. Wszystkie składniki ciasta połączyć i szybko zagnieść. 10 Rozwałkować je na stolnicy niezbyt grubo posypanej mąką. Kieliszkiem do wina wyciąć krążki, ułożyć na posmarowanej tłuszczem blaszce, każdy kilkakrotnie nakłuć widelcem. Piec 15-20 minut w dobrze nagrzanym piekarniku. Doskonałe na przekąskę do białego wytrawnego wina lub jako dodatek do czystych zup. Stała Czytelniczka w połowie szklanki wrzątku. Bulion, wino, listek laurowy, plasterki cytryny, pieprz ziarnisty, rozmaryn zagotować. Ostudzony wywar przecedzić przez sitko, dodać rozpuszczoną żelatynę, zagotować. Papryki pokroić w paski, blanszować 3 minuty, ostudzić. Osaczyć kukurydzę, oliwki przepołowić. Do sześciu foremek o pojemności 150 ml wlać wywar do wys. 2 cm i zastudzić. Następnie do każdej włożyć plasterek jaja, oliwki, paprykę i kukurydzę. Dopełnić resztą wywaru i studzić w lodówce minimum 6 godzin. Szczypiorek posiekać, dodać do jogurtu wymieszanego ze śmietaną, doprawić solą i pieprzem. Zakrzepniętą galaretkę wyłożyć na talerzyki. Sos do polania podać osobno. Renata Dubiel Galaretka warzywna Po strąku papryki czerwonej i zielonej, pół puszki kukurydzy, pół słoika zielonych oliwek, 1,5 szklanki bulionu warzywnego, 100 ml białego wytrawnego wina, jajo ugotowane na twardo, plasterek cytryny, 6 łyżek żelatyny, łyżeczka ziarenek czarnego pieprzu, listek laurowy, 2 łyżeczki rozmarynu. Sos: pół szklanki jogurtu, pół szklanki śmietany kremówki, szczypiorek, sól, biały pieprz Żelatynę namoczyć w kilku łyżkach przegotowanej zimnej wody. Gdy nanecznieie. roznuścić 11 HHZbKĄgKI' ЯІ Pasztet jarski 50 dag selera, 25 dag białej kapusty, 25 dag fasoli lub grochu, 10 dag ryżu, 5 dag orzechów, 2 cebule, 4 jaja, duży ziemniak, 5 dag masła, 4 łyżki oleju, przyprawy (sól, pieprz, majeranek) Fasolę lub groch opłukać, zalać wrzątkiem i moczyć 2 godziny, po czym ugotować do miękkości w świeżej wodzie. Odcedzić, przetrzeć przez sitko lub zmiksować, dodać zmielone orzechy. Ziemniak i seler umyć, obrać, ugotować i odcedzić. Osobno ugotować kapustę i odcisnąć. Cebulę usmażyć na oleju na złoty kolor. Ugotowany na sypko ryż i warzywa zemleć, dodać 12 fasolę z orzechami, żółtka, pianę ubitą z białek i przyprawy, starannie wymieszać. Włożyć masę do brytfanny wysmarowanej masłem i posypanej tartą bułką, upiec na rumiano. Teresa Pieniążek Pasztet razowy Pól chleba razowego, 25 dag pieczarek, 3 cebule, 3 ząbki czosnku, 4-6 łyżek oliwy, 2 łyżki mąki kukurydzianej lub gryczanej, po łyżeczce tymianku, rozmarynu i bazylii, sól, pieprz Chleb pokroić i namoczyć w wodzie. Umyte pieczarki pokroić i poddusić na dwóch łyżkach oliwy. Cebule pokroić, udusić na złoto na dwóch łyżkach tłuszczu i razem z pozostałymi produktami zemleć w maszynce do mięsa. Przyprawić masę do smaku (jeśli jest zbyt sucha, dodać 1-2 łyżki oliwy). Dokładnie wymieszać i włożyć do wysmarowanej oliwą foremki. Piec w piekarniku 40-50 minut. Zofia Łaksa 13 PRZEKĄSKI' Pasztet sojowy 2 filiżanki ugotowanej soi, 50 dag pieczarek, 4 cebule, 3 jaja, 2 średniej wielkości selery, pietruszka, oliwa, przyprawy ziołowe, sól, pieprz Umyte pieczarki pokroić i podsmażyć na czterech łyżkach oliwy. Dodać posiekane cebule i razem poddusić. Pietruszkę oraz seler umyć, obrać i ugotować. Pieczarki, warzywa i soję zemleć w maszynce do mięsa, dodać żółtka, przyprawić do smaku, wymieszać. Na końcu delikatnie połączyć z ubitą na sztywno pianą. Włożyć do wysmarowanej tłuszczem formy. Piec 30-40 minut. Podawać na gorąco z surówką albo na zimno z sosem chrzanowym lub tatarskim. Zofia Łaksa Pasztet z fasoli i kaszy 2 szklanki fasoli (może być różnych odmian i kolorów), po pół szklanki kaszy gryczanej i pęczaku, szklanka płatków owsianych, 4 cebule, 2 marchwie, pietruszka, średni seler, 3-4 ząbki czosnku, 3-4 jaja, pół szklanki oleju, 5 dag drożdży, majeranek, pęczek natki pietruszki, sól, pieprz Kaszę gryczaną i pęczak ugotować (osobno) na sypko. Fasolę zalać wrzątkiem, moczyć 2 godz., następnie odcedzić i ugotować w świeżej wodzie. Cebulę posiekać, czosnek zmiażdżyć, resztę warzyw zetrzeć na tarce o grubych oczkach i udusić razem na oleju. Pod koniec duszenia dodać rozkruszone, bardzo świeże drożdże i podgrzewać, aż się rozpuszczą. Wystudzić. Fasolę i kaszę zemleć w maszynce, dodać warzywa, płatki owsiane, jaja, posiekaną natkę, przyprawić do smaku. Wyrobić masę. Wyłożyć do natłuszczonych i wysypanych tartą bułką foremek i piec ok. 1 godz. Podawać na zimno z pieczywem jako przekąskę lub na ciepło jako danie obiadowe. Stała Czytelniczka 14 15 PRZfcKĄbKJ' Sałatka egzotyczna 3 pomidory, duża puszka pędów bambusowych, pół puszki głąbów karczochów, grejpfrut, cytryna, filiżanka sosu winegret, łyżeczka musztardy, sól, pieprz Osaczyć i opłukać pędy bambusowe i karczochy. Pokroić pomidory w plasterki, pędy w krążki, głąby karczochów oraz obranego grejpfruta w kostkę. Pokropić sokiem z cytryny i wymieszać. Sos połączyć z musztardą i przyprawami i podać w sosjerce. Bardzo Wierna Czytelniczka Sałatka „Kolorowy jarmark" Puszka zielonego groszku, puszka kukurydzy, 2 duże jabłka (najlepiej renety), 2 duże pomarańcze, 2 strąki czerwonej papryki, 10 dag wyłuskanych orzechów włoskich, 3-4 łyżki majonezu, natka pietruszki, sól, pieprz Obrane jabłka i pomarańcze oraz paprykę pokroić w kostkę (jabłka w drobną), orzechy posiekać. Groszek i kukurydzę osaczyć. Wszystkie składniki wymieszać, dodać majonez i doprawić do smaku. Przed podaniem ochłodzić i przybrać natką. Beata Budzowska 16 17 HHZbKĄbKl I Sałatka słoneczna 25 dag pomidorów, świeży ogórek sałatkowy, 2 młode cebulki ze szczypiorkiem, bulwa kopru włoskiego, 2 strąki żółtej papryki, 20 dag kukurydzy z puszki. Sos: 4 łyżki octu jabłkowego, 2 łyżeczki miodu, 6 łyżek oleju słonecznikowego, sól, pieprz Warzywa umyć, koper pokroić na cieniutkie plastry, pomidory na ósemki, ogórek wraz ze skórą na dość grube plastry, cebulki w półksiężyce, paprykę najpierw na ćwiartki, potem w paski, szczy-pior posiekać. W głębokiej przezroczystej salaterce ułożyć warzywa kupkami (np. plastry kopru, obok cebulki i szczypior, po drugiej stronie kukurydza, na niej pomidory, pośrodku salaterki ogórki, na nich papryka). Połączyć składniki sosu — wlać je wszystkie do słoiczka, zakręcić i energicznie potrząsać, aż uzyskają jednolitą gęstą konsystencję. Sałatkę obfi- • cie skropić sosem i zaraz podać. Wymieszać dopiero przed nałożeniem na talerze. Bardzo Wierna Czytelniczka I Sałatka Yam z sosem Kulikuli 4 ziemniaki ugotowane w łupinach, 2 duże pomidory, 25 dag ugotowanej fasolki szparagowej, | 3 jaja ugotowane na twardo, 2 czerwone cebule, kiełki pszenicy lub zielenina, sól, pieprz. Sos: szklanka wyłuskanych pestek dyni, 4 łyżki oliwy, cebulka, sól Pestki dyni namoczyć na noc w wodzie. Następnego dnia osaczyć i utłuc w moździerzu lub zemleć w młynku do kawy. Utrzeć z oliwą i startą lub bardzo drobno posiekaną cebulą (taki sos nadaje się do wszelkich sałatek oraz do jaj.) Fasolkę pokroić na 2-centy-metrowe kawałki. Obrane ze skórki ziemniaki i pozostałe warzywa oraz jaja pokroić w dość grube talarki i ułożyć obok siebie na półmisku. Posypać solą i pieprzem. Polać sałatkę sosem i posypać kiełkami lub posiekaną zieleniną. Bardzo Wierna Czytelniczka 19 PRZEKĄSKI Sałatka z bananami 2 banany, 30 dag pomidorów, 2 strąki zielonej papryki, strąk czerwonej papryki, 30 dag cukinii, 2 cebule, 2 ząbki czosnku, 2 łyżki oliwy, łyżka siekanych ziół przyprawowych (bazylia, tymianek, natka pietruszki), sól, pieprz Posiekane cebule i czosnek pod-dusić na oliwie. Pomidory sparzyć, obrać ze skóry i pokroić w grubą kostkę. Dodać do cebuli i dusić 10 minut. Oczyszczoną paprykę pokroić w grubą kostkę, cukinię - w plastry i dodać do 20 pomidorów. Przyprawić i mieszając dusić jeszcze 10 minut. Zdjąć warzywa z ognia i włożyć pokrojone w plasterki banany. Ostrożnie wymieszać. Jeszcze raz przyprawić do smaku. Wyłożyć do salaterki i posypać ziołami. Letnią sałatkę podawać z pieczywem tostowym lub chlebem razowym. Barbara Sowa Sałatka z białej fasoli 30 dag drobnej białej fasoli, 5 ziemniaków, 2 cebule, sok z jednej cytryny, 6 łyżek oleju, szczypta cukru, zielenina, sól, pieprz Ziemniaki ugotować w łupinach, obrać, ostudzić, pokroić w drobną kostkę. Fasolę zagotować i odstawić na kilka godzin. Kiedy na-pęcznieje, zmienić wodę i ugotować do miękkości. Cebulę obrać, drobno pokroić. Wszystkie składniki wymieszać, przyprawić solą, pieprzem, cukrem i sokiem z cytryny. Wymieszać z olejem, posypać posiekaną zieleniną. Barbara Sowa 21 PRZEKĄSKI1 Sałatka z brokułów 50 dag brokułów, 2 pomidory, 2 jaja, cebula, 2 ząbki czosnku, strąk żółtej papryki, szklanka majonezu lub sosu winegret, pęczek koperku, sól, pieprz Brokuły umyć, podzielić na mniejsze części i wrzucić do gotującej się osolonej wody na 10 minut. Odcedzić. Pomidory sparzyć wrzącą wodą, obrać ze skórki, pokroić w ćwiartki. Cebulę obrać i pokroić w obręcze. Czosnek obrać i drobno posiekać. Paprykę umyć, wyjąć gniazda nasienne, a strąk pokroić w paseczki. Warzywa wy- 22 — mieszać z przyprawami, a tuż przed podaniem oblać majonezem lub sosem winegret. Przybrać jajami ugotowanymi na twardo i pokrojonymi w ćwiartki, posypać posiekanym koperkiem. Magdalena Patela I Sałatka z buraków Mały słoik buraków konserwowych, 1-2 cebule, 3 jaja ugotowane na twardo, kiszony ogórek, P3 łyżki majonezu, natka pietruszki, 2 łyżki wyłuskanych pestek słonecznika, sól, pieprz Buraki, jaja i ogórek pokroić w drobną kostkę. Włożyć do salaterki, posypać solą i pieprzem. Dodać 2-3 łyżki majonezu i wymieszać. Posypać posiekaną natką oraz uprażonymi na patelni pestkami słonecznika. Wiesława Mała 23 w ^ •а £ь В В N ■'S is^- IM g o a n О- co *^ PRZEKĄSKI1 Sałatka z kalafiora Kalafior, 5 sporych marchewek, 2 pietruszki, 4 strąki papryki czerwonej, 3 strąki zielonej papryki, 3 duże ziemniaki, po 4 łyżki majonezu i jogurtu, Vegeta, szczypiorek, cukier, pieprz Ugotować kalafior na półtwar-do, ostudzić i podzielić na małe różyczki, a łodygę pokroić w kostkę. Ugotowaną i ostudzoną marchewkę, pietruszkę i ziemniaki oraz oczyszczoną surową paprykę po- 26 kroić w drobną kostkę. Wszystkie składniki połączyć. Dodać posiekany szczypiorek i przyprawy. Zalać warzywa sosem z majonezu, jogurtu, przypraw i wymieszać. Iwona Gabryś Sałatka z kapusty pekińskiej Pół dużej kapusty lub jedna mała, puszka ciemnej fasoli, 3 pomidory, słoiczek kukurydzy z groszkiem, ogórek zielony, 5-6 kawałków papryki konserwowej, mały por, zielenina. Sos: mały słoiczek majonezu, 2 łyżeczki octu winnego, kilka kropli przyprawy do zup, łyżeczka cukru, sól, pieprz Kapustę opłukać i pokroić w paski. Pomidory sparzyć, obrać ze skórki i podzielić na cząstki. Umyty ogórek pokroić na ćwierć-plasterki, a bardzo starannie opłukany por - na cieniutkie pół-plasterki. Warzywa konserwowe osaczyć z zalewy. Ułożyć wszystko warstwami w szklanej salaterce. Przyrządzić sos z podanych składników, polać nim sałatkę i posypać posiekaną zieleniną. Ewa Smaga 27 PRZEKĄSKI' Sałatka z soi 20 dag soi, 2-3 ziemniaki, ogórek konserwowy, pół szklanki majonezu, 3 łyżki śmietany 12-proc, natka pietruszki lub szczypiorek, sól, pieprz Soję zalać zimną wodą, zagotować, zdjąć z ognia. Po 2 godz. zmienić wodę, ugotować i odparować. Ziemniaki starannie umyć, ugotować i, gdy przestygną, obrać. Ogórek i ziemniaki pokroić w kostkę, wymieszać z soją, majonezem, śmietaną i częścią zieleniny, doprawić do smaku. Podawać posypane resztą zieleniny. Roma Nawrocka Sałatka z winogronami Główka zielonej sałaty, 15 dag sera solan lub feta, 25 dag winogron, sos winegret, sól Sałatę pociąć lub porwać na wąskie paski, ser pokroić w słupki, winogrona przepołowić i wyjąć z nich pestki. Wszystko wymieszać, lekko posolić, polać sosem i od razu podawać (sałatka nie nadaje się do przechowywania). Alicja Marchwieńska-Fuks j 30 - % V» 31 PHZbKĄbKI Sałatka z zielonego groszku i pieczarek Mała puszka zielonego groszku, 20 dag pieczarek, 2 jabłka, cytryna, 10 dag orzechów włoskich, 3 łyżki majonezu, natka pietruszki, cukier, sól Dokładnie umyte i obrane pieczarki pokroić w cienkie plasterki, posolić, skropić sokiem z cytryny. Po 2-3 godzinach grzyby osaczyć i połączyć z odcedzonym na sitku groszkiem. Jabłka zetrzeć na tarce o dużych oczkach, od razu skropić sokiem z cytryny, dołożyć do groszku i pieczarek. Doprawić do smaku majonezem, sokiem z cytryny, solą i cukrem, delikatnie wymieszać. Posypać sałatkę siekanymi orzechami i natką. Stała Czytelniczka 32 UAIMIA UblAUUWb ZUPY Flaki z boczniaków 50 dag boczniaków, 4 marchewki, 3 pietruszki, 2 nieduże pory, 2 cebule, średniej wielkości seler, 3 kostki bulionu warzywnego, 2 łyżki oliwy, natka pietruszki, mielona papryka, sól, pieprz Jarzyny umyć i obrać. Cebule i i pory pokroić w półplasterki i poddusić na oliwie. Resztę wa-j rzyw pokroić w wąskie paski, za-l lać dwoma litrami wody i zagoto- j wać. Dodać umyte i pokrojone w paski boczniaki, podduszone cebule i pory oraz bulion. Gotować, aż grzyby będą miękkie. Doprawić do smaku solą, pieprzem i papryką. Na talerzu posypać zupę posiekaną natką. Maria Bujak Pochlopka 50 dag ziemniaków, pól główki kapusty, włoszczyzna, 2 cebule, 2 łyżki przecieru pomidorowego, łyżka mąki, łyżka masła, pęczek koperku, sól Kapustę drobno poszatkować, cebulę posiekać, a jarzyny pokroić w paski. Zalać dwoma litrami wrzątku i gotować 10 minut. Włożyć pokrojone ziemniaki, a gdy będą miękkie, dodać przecier i oso-lić. Doprawić zasmażką z mąki i tłuszczu. Do zupy podać posiekany koperek. Regina Choinka 35 UAIMIA UBIAUUWt Polewka z serwatki Litr świeżej serwatki, 5 łyżek mąki razowej, szklanka śmietany, grzanki z bułki, natka pietruszki, sól Zagotować serwatkę, dodać śmietanę starannie wymieszaną z mąką. Osolić i zagotować. Podawać z grzankami i posiekaną natką. Regina Choinka Zupa kartoflana z czerwoną papryką 4 średnie ziemniaki, 2 średnie marchewki, pietruszka, kawałek seler; nieduży por, 2 czerwone papryki pomidorowe, kostka maggi lub bulionu warzywnego, 10 dag śmietany, łyżka masła, natka pietruszki, ziele angielskie, liść laurowy, sól, pieprz Br ....... -------- /»------------- ді^ги--n ■; ; % - V ' ',; '•", . ' '^"' ^r*. Шш .4 I .Jife. • «• ішлт 'j, ж . "*"' у, ^. 1 ♦ о '^ .....Ж.^- Ш iii ^^-^gfc^ ..;;..-...- 36 Włoszczyznę drobno pokroić, zalać sześcioma szklankami wrzącej wody, dodać kostkę maggi lub bulionu warzywnego i podgotować. Pokroić ziemniaki w półplasterki, włożyć do warzyw, dodać ziele angielskie, liść laurowy i gotować wszystko do miękkości. Zabielić zupę śmietaną (jeśli będzie za gę- sta, dolać przegotowanej gorącej wody) i dołożyć łyżkę masła, doprawić. Paprykę włożyć na 5 minut do wrzątku, ostudzić, obrać ze skórki, pokroić w paski i dodać do zupy. Podgrzać, ale nie gotować. Na talerzach posypać natką pietruszki. Romuald Szałas 37 DANIA UblAUUWt Zupa-krem z dyni 75 dag dyni, cebula, łyżka masła, 3 szklanki bulionu warzywnego, łyżeczka musztardy, 1-2 łyżki mąki ziemniaczanej, 10 dag kwaśnej śmietany, 2 łyżki octu winnego, 2 łyżki posiekanego szczypiorku, 4 łyżeczki wyłuskanych nasion dyni, cukier, sól, pieprz Drobno posiekaną cebulę zeszklić na maśle, dodać pokrojony w kostkę miąższ dyni i bulion. Gotować około 15 minut, po czym zmiksować, doprawić do smaku cukrem, solą, pieprzem, musztardą i octem. Śmietanę wymieszać z mąką, dodać do zupy, zagotować. Zupę rozlać do bulionówek. Do każdej porcji włożyć łyżeczkę uprażonych na patelni nasion dyni i posypać szczypiorkiem. Renata Dubiel Zupa-krem z kalafiora Pół kalafiora, 4 marchewki, pół dużej pietruszki, kawałek selera, cebula, ząbek czosnku, koperek, 2 łyżeczki Vegety, sól Kalafior podzielić na części, sta-j rannie umyć, resztę warzyw oskro-bać lub obrać. Wszystkie jarzyny (oprócz czosnku) z dodatkiem przy-t praw ugotować w litrze wody uwaj zając, by się nie rozgotowały. Przed końcem gotowania wrzucić cały zą-j bek czosnku i Vegetę. Można też dodać łyżkę masła. Zdjąć garnek z ognia i zmiksować warzywa. Rozlać zupę do filiżanek i posypać posiekanym koperkiem. Podawać z grzankami z bułki lub z groszkiem ptysiowym. Justyna Garon 38 ZUPY 39 DANIA OBIADOWE Zupa-krem z kalarepki 4 duże młode kalarepki, litr wywaru z włoszczyzny, mała cebula, łyżka masła, łyżka mąki, szklanka śmietanki, zielenina, cukier, sól, pieprz. Grzanki: 8 kawałków długiej bułki, I 10 dag startego żółtego sera, 3 łyżki majonezu, 3 ząbki czosnku, łyżka ziaren sezamu, sól ZUPY W wywarze ugotować obrane i pokrojone w niedużą kostkę kalarepki i cebulę. Gdy będą miękkie, zmiksować je w wywarze, dodać masło, przyprawy i zagotować. Uprażoną na patelni mąkę dobrze wymieszać ze śmietanką, wlać do garnka, zagotować zupę, cały czas mieszając, i zdjąć z ognia. Podawać w filiżankach, posypaną posiekaną zieleniną. Przyrządzić grzanki. Ser wymieszać z majonezem, zmiażdżonym czosnkiem i solą. Każdą kromkę bułki posmarować pastą serową i posypać sezamem, ułożyć na wyścielonej pergaminem lub folią blasze i wstawić do gorącego piekarnika. Gdy grzanki się zru-mienią, wyjąć je z pieca i gorące podawać jako dodatek do kremu z kalarepki. Joanna z Otwocka Zupa-krem z pieczarek 2 1 wywaru z włoszczyzny, 40 dag pieczarek, mała I cebula, łyżka masła, 2 łyżki mąki, 2 żółtka, szklanka śmietanki, natka pietruszki, sól, pieprz Pieczarki i cebulę pokroić w plasterki, udusić na maśle, przełożyć do garnka z wywarem i zagotować. Dolać zawiesinę z mąki i pięciu łyżek wody. Gotować kilka minut, zdjąć z ognia, zmiksować i jeszcze raz podgrzać. Żółtka wymieszane ze śmietaną i niewielką ilością gorącego wywaru wlać do zupy, wymieszać i od razu zdjąć z ognia (nie gotować), przyprawić. Podawać z grzankami i posiekaną natką. Jolanta Tabaka 41 UAIMIA UDIAUUWt ZUPY Zupa pieczarkowa Włoszczyzna, 50 dag pieczarek, łyżka masła, łyżka kaszy manny, 2 łyżki śmietany, natka pietruszki, pieprz, sól pieczarki oczyścić, umyć, osaczyć, pokroić. Jeśli nie są białe, wrzucić na 5 minut do wody z octem i osaczyć. Rozgrzać na patelni połowę masła, podsmażyć na nim pieczarki. W dwóch litrach osolonej wody ugotować włoszczyznę. Gdy będzie miękka, wyjąć ją, a wywar zasypać kaszą manną. Gotować kilka minut, włożyć pieczarki i resztę masła. Zabielić zupę śmietaną, doprawić. Na talerzu posypać posiekaną na-tką. Wiesława Nowak Zupa piwna Litr jasnego piwa, łyżka mąki, po 2 łyżki masła, śmietany i cukru, 2 żółtka, skórka z cytryny, cynamon, bułka na grzanki, odrobina soli Piwo zagotować z cukrem, cynamonem i skórką z wyszorowanej i sparzonej cytryny. Gdy zawrze, wyjąć skórkę. Z mąki i łyżki masła zrobić jasną zasmażkę, dodać do piwa i stale mieszając zagotować zupę. Śmietanę rozmącić z żółtkami, rozprowadzić gorącym płynem i wlać do zdjętej z ognia zupy, ubijając ją trze-paczką. Grzanki obrumienić na maśle, rozłożyć na talerze i zalać zupą. Ewa Skalska 43 UAIMIA UBIAUUWt Zupa Solferino Włoszczyzna, szklanka świeżego bobu, pół szklanki zielonego groszku, 3-4 szparagi, 15 dag suchego makaronu (najlepiej nitek), 15 dag ostrego sera (mazurski, tylżycki), 3/4 szklanki mleka, łyżeczka mąki, trochę startej gałki muszkatołowej, 2 łyżki posiekanego kopru, łyżeczka masła, sól, pieprz Bób i zielony groszeM włożyć do garnka. Resz4 tę jarzyn umyć, obrać] pokroić w plasterki luH w paski, dołożyć dq garnka, zalać dwoma li| trami wrzątku i gotować 15 minut. Osobno ugotować makaron, odstawić go z ognia, wlać kubek zimnej wody, przykryć garnek, a po 10 minutach odcedzić makaron na sicie. Do ugotowanych jarzyn dodać makaron, wlać mąkę rozprowadzoną mlekiem i zagotować, po czym wsypać ser starty na tarce o grubych oczkach, przyprawy, włożyć masło. Zdjąć garnek z ognia. Podawać zupę posypaną koperkiem. Ewa Skalska 44 DRUGIE DANIA no pokrojone pieczarki udusić na oleju. Do ziemniaków wbić jaja, wsypać 3 czubate łyżki tartej bułki i wymieszać. Na koniec dodać uduszone pieczarki, łyżkę majeranku, sól, pieprz i ewentualnie inne przyprawy. Dużą formę wysmarować tłuszczem, obficie obsypać tartą bułką i wypełnić masą ziemniaczaną. Piec 75 min w temp. około 150°C. Wyłożyć babę na talerz. Podawać na gorąco z sosem pieczarkowym lub pomidorowym i z dowolną surówką. . Halina Klęk Babka ziemniaczana 1,5 kg ziemniaków, 30 dag cebuli, 20 dag pieczarek, 3jaja, 4 łyżki oleju, tarta bułka, majeranek, dowolne przyprawy, sól, pieprz Obrać ziemniaki. Połowę utrzeć na miazgę, a pozostałe - na drobne wiórki, włożyć do dużej miski i wymieszać. Posiekana cebule i drób- DANIA UBIAUUWt DRUGIE DANIA Bliny 46 Po 25 dag mąki gryczanej i pszennej, 2 dag drożdży, łyżka cukru, 2 jaja, 6 dag masła, 2-3 szklanki mleka, łyżka soli, tłuszcz do smażenia Mąkę pszenną, drożdże i dwie szklanki ciepłej wody ubić mikserem lub trzepaczką na gładką masę. Przykryć i pozostawić w ciepłym miejscu na godzinę. Do wyrośniętego rozczynu dodać mąkę gryczaną, ciepłe mleko, żółtka, cukier, roztopione masło i sól. Ciasto dokładnie wymieszać i odstawić w ciepłe miejsce, aby wyrosło (w tym czasie dwukrotnie je zamieszać). Wyrośnięte delikatnie wymieszać z pianą z białek (powinno mieć konsystencję gęstej śmietany). Kłaść łyżką niewielkie placuszki na patelnię z dobrze rozgrzanym tłuszczem. Do gorących blinów podawać kwaśną śmietanę lub stopione masło. Agnieszka Kwiatkowska Bliny ziemniaczane 50 dag obranych ziemniaków, 30 ml mleka, 15 dag czerstwej bułki, 15 dag śmietany,'3 jaja, 3 dag drożdży, cukier, sól, tłuszcz do smażenia Czerstwą bułkę zalać mlekiem, aby napęczniała, a następnie lekko odcisnąć. Ziemniaki utrzeć na tarce o drobnych oczkach. Bułkę rozetrzeć na gładką masę, dodać drożdże, starte ziemniaki, śmietanę, żółtka oraz cukier i sól do smaku. Wyrobić ciasto i odstawić w ciepłe miejsce. Gdy wyrośnie, wymieszać z pianą z białek. Na mocno rozgrzanym tłuszczu usmażyć na złoty kolor małe placki. Podawać polane masłem lub śmietaną. Krystyna Jarocka 47 UMIMIM UDIMUUWC Л Brokuły piure 1 kg brokułów, 2 łyżki masła lub margaryny, 2 płaskie łyżki mąki, szklanka mleka, 2 ząbki czosnku, bazylia, koperek, czubata łyżeczka cukru, sól Brokuły umyć, naciąć na krzyż łodygi, włożyć do wrzącej wody z dodatkiem soli i cukru. Gdy będą дііеккіе, odcedzić, przelać zimną wodą, ugnieść jak ziemniaki piure. Z masła i mąki zrobić jasną zasmażkę, rozprowadzić ją mlekiem, ciągle mieszając, aby nie powstały grudki. Do zasmażki dodać roztarty ząbek czosnku, płaską łyżeczkę bazylii, następnie włożyć brokuły i mieszając podgrzewać na słabym ogniu. Doprawić do smaku solą i pieprzem. Posypać zieleniną. Podawać - podobnie jak szpinak -z ziemniakami z wody i jajami sadzonymi. Natalia Stachowiak "~ ■ж%ш . і": 1 > ** 48 DANIA UblAUUWt Cukinia po francusku 4 cukinie, 4 ząbki czosnku, szklanka tartej bułki, pęczek koperku, 6 łyżek oleju, sól, pieprz Umytą i obraną ze skórki cukinię przekroić wzdłuż, wybrać pestki i każdą połówkę podzielić na 2 lub 3 kawałki. Wrzucić do dużej ilości wrzącej wody, osolić i gotować 5 minut. Odcedzić, ochłodzić pod strumieniem zimnej wody, osaczyć i ułożyć w naczyniu do zapiekanek. Czosnek drobno pokroić, wymieszać z posiekanym koperkiem, tar- 50 tą bułką, solą i pieprzem. Cukinię skropić olejem i obsypać mieszanką tartej bułki z przyprawami. Wstawić do dobrze nagrzanego (200°C) piekarnika na 10-15 minut. Na wierzchu powinna się utworzyć złota skorupka. Natalia Stachowiak Dynia zapiekana z ryżem 1 kg dyni, 3/4 szklanki ryżu, 2 duże cebule, 2 jaja, pół szklanki tartego żółtego sera, 2 łyżki oleju, łyżka sosu sojowego, zielenina, sól. DRUGIE DANIA I Sos pomidorowy: łyżka masła lub margaryny, łyżka mąki, po pół szklanki wywaru z warzyw (może być z kostki) i przecieru pomidorowego, 2 łyżki śmietany, cukier, sól, pieprz Ryż ugotować na sypko. Dynię umyć, obrać, usunąć pestki i gąbczasty miąższ. Twardy miąższ zetrzeć na tarce jarzynowej, posolić, wymieszać z ryżem, sosem sojowym, jajami i usmażoną na oleju, drobno posiekaną cebulą. Masę włożyć do natłuszczonego naczynia ogniotrwałego. Z mąki i tłuszczu sporządzić białą zasmażkę, rozprowadzić ją wywarem, dodać przecier pomidorowymi zagotować. Przyprawić solą, cukrem i pieprzem, zabielić kwaśną śmietaną. Dynię z ryżem zalać gorącym sosem pomidorowym, posypać utartym żółtym serem. Wstawić do nagrzanego piekarnika. Gdy ser się lekko zrumieni, wyjąć potrawę z piecyka, posypać posiekaną zieleniną i podać na stół w naczyniu, w którym się zapiekała. Jeść z pikantną surówką. Małgorzata Janowska 51 Fasolka szparagowa 1 kg fasolki szparagowej, 5 łyżek tartej bułki, 3-5 ząbków czosnku, czubata łyżka masła, pęczek natki pietruszki, sól Fasolkę oczyścić i ugotować w osolonym i lekko ocukrzonym wrzątku. Po odlaniu wody dodać do fasolki zmiażdżony czosnek, masło, posiekaną natkę i lekko zrumienioną tartą bułkę. Przykryć naczynie, potrząsnąć całym garnkiem i chwilę podgrzewać. Podawać zaraz po przyrządzeniu z młodymi ziemniakami lub krokietami z ziemniaków. Wiesława Stawarz 53 DANIA OBIADOWE Fasolka szparagowa w kręgu jajecznym 60 dag fasolki szparagowej, ząbek czosnku, 2 łyżki masła, łyżka tartej bułki, 6 jaj, 2 łyżki startego ostrego sera, 2 łyżki posiekanych orzechów włoskich, łyżka posiekanej natki pietruszki, cukier, sól, pieprz Fasolkę oczyścić, ugotować w wodzie z dodatkiem soli i cukru. Jaja ugotować na twardo, ostudzić w zimnej wodzie, obrać ze skorupek i dość grubo posiekać. Ser zetrzeć na tarce o grubych oczkach. Na suchej patelni zrumienić tartą bułkę, dodać masło, drobniutko posiekany czosnek i orzechy, mocno rozgrzać, nie smażąc. Ugotowaną fasolkę odcedzić, wyłożyć na okrągły półmisek, polać masłem z bułeczką, otoczyć wianuszkiem jajek wymieszanych z serem, posypać zieleniną. Podawać z ziemniakami z wody. Ewa Skalska Kabaczki po marsylsku 4 kabaczki lub cukinie, cebula, 2 ząbki czosnku, 2 duże pomidory, 5 łyżek ryżu, łyżka sosu sojowego, 3 łyżki oleju, zielenina, sól, pieprz Kabaczki opłukać (jeżeli skóra jest gruba - obrać), pokroić w pla- 54 sterki, posypać solą i odstawić, aby puściły sok. Cebulę i czosnek drobno posiekać, pomidory sparzyć, obrać ze skórki i podzielić na ósemki. W rondlu rozgrzać olej i włożyć cebulę, czosnek oraz pomidory, a po 5 minutach - osaczone kabaczki. Doprawić do smaku 1 dusić pod przykryciem 30 minut. Ryż opłukać i osaczyć. Wrzucić do rondla z jarzynami, wlać sos sojowy. Wymieszać i dusić pod przykryciem na wolnym ogniu dalsze 25 minut (jeśli potrawa pod koniec gotowania będzie zbyt sucha, dolać trochę wrzątku). Posypać zieleniną. Magdalena Patela 55 DANIA OBIADOWE 56 DRUGIE DANIA Kalafior zapiekany Kalafior, 10 dag żółtego sera w cienkich plastrach, łyżka masła, łyżka wyłuskanych nasion słonecznika, koperek, cukier, sól, papryka Kalafior umyć, podzielić na różyczki. Wrzucić do wrzącej lekko osobnej i ocukrzonej wody. Gotować 15 minut. Odcedzić, ułożyć w wysmarowanym masłem naczyniu żaroodpornym, obłożyć plasterkami sera, posypać nasionami słonecznika, oprószyć papryką. Zapiekać w piekarniku, aż ser się stopi. Po wyjęciu z pieca posypać posiekanym koperkiem. Podawać z młodymi ziemniakami lub ziemniakami piure i z surówką. Ewa Skalska Kapusta pekińska z grzybami Kapusta pekińska, cebula, 50 dag grzybów (leśnych lub pieczarek), 5 dag oleju lub masła, sól, pieprz Kapustę pociąć w paski, opłukać i ugotować w niewielkiej ilości wody. Osobno udusić na tłuszczu oczyszczone, umyte i pokrojone grzyby z posiekaną cebulą. Wszystko wymieszać, doprawić i zagotować. Podawać z ziemniakami smażonymi lub z wody. Ewa Smaga 57 DANIA OBIADOWE - I Kluski tarte z grzybami Szklanka mąki, 2 jaja, 40 dag podgrzybków, 2 średnie cebule, 2 łyżki oleju, łyżka masła, 3/4 szklanki śmietany, 3 łyżki startego żółtego sera, natka pietruszki lub koper, sól, pieprz Z mąki (najlepiej krupczatki) i jaj ze szczyptą soli zagnieść ciasto o ścisłej konsystencji. Zawinąć w folię i włożyć na godzinę do lo- dówki. Grzyby dobrze oczyścić, umyć, osaczyć i pokroić, włożyć do naczynia z posiekaną cebulą, olejem i masłem, osolić i dusić, aż odparują. W dużym garnku zagotować wodę, lekko osolić. Utrzeć ciasto na tarce o dużych oczkach, wsypać do wrzącej wody, ugotować. Odcedzone kluski włożyć do uduszonych grzybów, zalać śmietaną, przyprawić do smaku pieprzem i posiekaną zieleniną i ponownie podgrzać. Podawać z surówką z kapusty. Natalia Stachowiak ^k Kluski I z ziemniaków 1,5 kg ziemniaków, jajo, sól Ziemniaki umyć i obrać. Połowę ugotować we wrzącej osolonej wodzie. Pozostałe zetrzeć na tarce do ziemniaków, włożyć do lnianego woreczka i mocno odcisnąć nad miską. Po 10 minutach zlać płyn z miski, a osad dodać do odciśniętych ziemniaków. Ugotowane, gorące ziemniaki przecisnąć przez praskę i połączyć z surowymi, dodać jajo. Dobrze wyrobić na jednolitą masę, uformować okrągłe kluski i ugotować. Podawać polane stopionym masłem lub dowolnym sosem i z sezonową surówką. Sabina Majewicz DANIA OBIADOWE Kolorowe ziemniaki 30 dag ziemniaków, 5 małych cebulek, 20 dag marchewki, strąk czerwonej papryki, łyżka oleju, Bi łyżka słodkiej śmietanki, łyżeczka Vegety, po pół łyżeczki lubczyku, lani»*™, ziół prowansalskich, łyżlca posiekanej natłd pietruszki DRUGIE DANIA Ziemniaki obrać i pokroić na grube kawałki. Rozgrzać olej w rondlu, podsmażyć ziemniaki pod przykryciem. Dodać wymyte i pokrojone w pierścienie cebulki, w półplasterki - marchewki, w paski - paprykę i krótko poddusić. Na końcu wlać pół szklanki wody, wsypać Vegetę, przykryć i dusić na niedużym ogniu. Doprawić do smaku ziołami, zabielić śmietanką. Posypać natką. Iwona Gabryś Kopytka 1 kg ugotowanych ziemniaków, jajo, ok. 50 dag mąki pszennej, 2 łyżki mąki ziemniaczanej, łyżeczka majeranku, szczypta pieprzu i kolendry, łyżka soli Ciepłe ziemniaki przepuścić przez praskę i ostudzić. Dodać jajo, mąkę ziemniaczaną, przyprawy i tyle mąki pszennej, by można było zagnieść ciasto i utoczyć z niego wałeczki. Wałeczki spłaszczyć i "pokroić na ukośne kopytka. Gotować je w dużej ilości osolonej wody ok. 10 minut. Wyjąć kluski z wody i podać polane masłem z tartą bułką lub sosem pieczarkowym, z dodatkiem gotowanych warzyw i surówki. Bardzo smaczne są także kopytka podsmażane. Jadwiga Sewastionowicz 61 DANIA OBIADOWE Kotlety z chleba 1 kg czerstwego białego chleba, 3 szklanki mleka, 4 średniej wielkości cebule, 2 jaja, 2 łyżki uprażonych pestek słonecznika, 2 łyżki posiekanej natki pietruszki, sól, pieprz Chleb pokroić na kromki, namoczyć w mleku, odcisnąć i razem z cebulami przepuścić przez maszynkę. Dodać jaja, pestki słonecznika, natkę, sól i pieprz do smaku. Dokładnie wymieszać i uformować kotlety. Smażyć na rozgrzanym oleju z obu stron, aż się zrumienią. Podawać z gotowanymi warzywami, duszonymi grzybami i surówkami. Barbara Sowa 62 DRUGIE DANIA I Kotlety z grochu lub fasoli 3 szklanki suchego grochu lub fasoli, 3 średniej wielkości ziemniaki, cebula, łyżka margaryny, 2 jaja, 2 łyżki tartej bułki, majeranek, olej do smażenia, sól, pieprz Ugotować groch lub fasolę (namoczone we wrzątku dwie godziny wcześniej), odcedzić, przetrzeć przez sito, dodać ugotowane i przepuszczone przez praskę ziemniaki, podsmażoną na mar- garynie, drobno pokrojoną cebulę, żółtko i jedno całe jajo. Przyprawić do smaku solą, pieprzem, majerankiem, wymieszać. Jeżeli przetarty groch lub fasola po odciśnięciu są zbyt rzadkie, można wsypać łyżkę tartej bułki. Z masy formować kotlety. Każdy posmarować pianą z lekko ubitego białka i obtoczyć w tartej bułce. Bardzo ostrożnie kłaść łopatką na rozgrzany tłuszcz, bo nie usmażone kotlety dość łatwo się łamią. Podawać z surówkami. Elżbieta Matuszewska 63 DANIA OBIADOWE 64 DRUGIE DANIA Kotlety z grzybów i kaszy Szklanka kaszy jęczmiennej (perłowej) lub gryczanej, 3-5 dag suszonych grzybów, cebula, 1-2 jaja, pęczek posiekanej natki pietruszki, olej do smażenia, sól, pieprz Kaszę ugotować na sypko. Grzyby namoczyć, ugotować, pokroić bardzo drobno lub przepuścić przez maszynkę. Posiekaną cebulę udusić na tłuszczu. Wszystkie składniki połączyć, wymieszać i doprawić do smaku. Uformować niewielkie kotlety i obtoczyć w mące. Smażyć na dobrze rozgrzanym oleju, aż się zrumienią. Podawać z surówkami. Halina Makuch Kotlety ziemniaczane z jabłkami 1 kg ziemniaków, 20 dag jabłek, 3 dag masła, 2 jaja, 5 dag mąki, 3 łyżeczki proszku do pieczenia, 6 dag tartej bułki, olej do smażenia, sól Ugotowane ziemniaki przepuścić przez maszynkę lub praskę i ostudzić. Masło utrzeć z żółtkami, wymieszać z ziemniakami. Następnie mieszając dodać kolejno: mąkę z proszkiem, jabłka starte na tarce o grubych oczkach, sól i pianę z białek. Uformować i obtoczyć w tartej bułce nieduże owalne kotleciki i usmażyć je na rozgrzanym tłuszczu na złoty kolor. Podawać ze śmietaną i z surówkami z warzyw. Mirosława Rostkowska 65 DANIA UblAUUWt Kotlety ziemniaczane z orzechami 50 dag ziemniaków, cebula, 3 jaja, 2 łyżki oleju, pęczek posiekanego koperku, 10 dag zmielonych orzechów włoskich lub uprażonych na patelni ziaren sezamu, mąka, tarta bułka, olej do smażenia, sól, pieprz Ugotowane ziemniaki przepuścić przez maszynkę lub praskę 66 DRUGIE DANIA ostudzić. Cebulę drobno pokroić i podsmażyć na oleju. Wymieszać ziemniaki, cebulę, 2 jaja, 3 łyżki tartej bułki, koperek, orzechy lub sezam i przyprawy. Uformować kotleciki, obtoczyć je w mące, jaju i tartej bułce. Usmażyć na złoto na dobrze rozgrzanym oleju. Podawać z sosem grzybowym lub koperkowym i z surówką. Czytelniczka ze Zwierzyńca Kotlety z kapusty włoskiej przez maszynkę wraz z bułkami. Następnie dodać posiekaną cebulkę podsmażoną na tłuszczu, jajo, sól, pieprz, gałkę muszkatołową i dobrze wymieszać. Uformować owalne kotleciki, obtoczyć je w mące, rozmąconych jajach i tartej bułce. Usmażyć kotlety na złoty kolor na rozgrzanym tłuszczu. Podawać z ziemniakami piure. Małgorzata Tomaszewska Główka kapusty włoskiej, 2 bułki namoczone w mleku, 2 łyżki margaryny, mała cebula, 3 jaja, gałka muszkatołowa, 2 łyżki mąki, 3 łyżki tartej bułki, olej do smażenia, sól, pieprz Kapustę obrać z zewnętrznych liści, opłukać, przekroić na 4 części, włożyć do wrzącej wody, ugotować. Kiedy będzie miękka, odce-dzić, odcisnąć przez ściereczkę i przepuścić 67 DANIA UBIAUUWh Makaron z grzybami 50 dag makaronu (rurek), 1 kg świeżych grzybów (najlepiej prawdziwków), 5 dag margaryny, 2 cebule, 15 dag śmietany, zielenina, sól, pieprz Ugotowany makaron przelać zimną wodą. Oczyszczone, obrane i umyte grzyby pokroić w paski. Drobno pokrojoną cebulę podsmażyć na tłuszczu, dodać grzyby i razem smażyć, często mieszając. Pod koniec smażenia wlać śmietanę i krótko dusić pod przykryciem. Połączyć grzyby z makaronem, wymieszać, przyprawić do smaku. Przed podaniem posypać drobno pokrojoną zieleniną. Krystyna Jarocka fH Mieszanka warzywna 25 dag szparagów lub fasolki szparagowej, puszka zielonego groszku, nieduży kalafior, po 30 dag kalarepy i marchewki, kostka bulionu warzywnego, 10 dag masła, natka pietruszki, sól, pieprz Warzywa umyć. Szparagi (lub fasolkę) obrać i pokroić na kawał- 68 DRUGIE DANIA ki długości około 4 cm. Odlać zalewę z groszku. Kalafior oczyścić, podzielić na różyczki, opłukać. Kalarepę obrać, marchewki oskro-bać i pokroić w kostkę. W dużym garnku zagotować wodę z kostką bulionową oraz solą i włożyć do niej kalafior. Po 15 minutach dodać szparagi (lub fasolkę) i gotować przez dalsze 10-20 minut, po czym osaczyć. Kalarepę i marchewkę udusić z dwiema łyżkami masła, doprawić solą i pieprzem, wymieszać z kalafiorem, szparagami, groszkiem, posiekaną natką i resztą masła. Potrawa ta może stanowić dodatek do ziemniaków i jarskich kotletów. Elżbieta Adamik 69 DANIA UBIAUUWh Pęczak z grzybami Szklanka pęczaku lub innej kaszy jęczmiennej, 40 dag świeżych grzybów, cebula średniej wielkości, łyżka margaryny, 3 marchewki, 3 pomidory, 3 łyżki oliwy, zielenina, sól, pieprz Kaszę ugotować wcześniej vt trzech szklankach osolonego Wrzątku, zawinąć w ręcznik lub kx)C Grzyby dobrze oczyścić, umyć, osączyć, pokroić w paski i udusić ?0 na margarynie. Cebulę pokroić w drobną kostkę, marchew opłukać, oskrobać i pokroić w cienkie plasterki. Na rozgrzany tłuszcz włożyć najpierw marchew, dusić 5-10 minut, potem - cebulę, osolić i dusić, mieszając. Gdy marchew i cebula będą miękkie, dołożyć obrane ze skórki i drobno pokrojone pomidory. Przyprawić do smaku solą i pieprzem, posiekaną zieleniną i dusić jeszcze 5 minut. Do uduszonych grzybów dodać ugotowaną kaszę, warzywa, wymieszać wszystko widelcem i podgrzać. Podawać z dowolną surówką. Natalia Stachowiak DRUGIE DANIA Pierogi z soją Ciasto: 65 dag mąki, jajo. Farsz: 35 dag ziaren soi, 2 jaja, 10 dag cebuli, 10 dag tartej bułki, 2 łyżki oleju, sól, pieprz; masło, zielenina Soję zalać wrzątkiem i odstawić na 2-3 godz. Następnie ugotować ją w świeżej wodzie, odcedzić i zemleć. Dodać jaja, posiekaną i podsmażoną cebulę, tartą bułkę, kil- ka łyżek wody oraz przyprawy i starannie wszystko wymieszać. Z mąki, jaja i więcej niż szklanki wody wyrobić ciasto (powinno być dość ścisłe, ale elastyczne). Rozwałkować je na wysypanej mąką stolnicy i wykroić spore krążki. Na każdy nałożyć trochę farszu, starannie zlepić brzegi ciasta. Ugotować pierogi w osolonym wrzątku, odcedzić. Polać stopionym masłem i posypać posiekaną zieleniną. Podawać z surówkami. Roma Nawrocka 71 UANIA UblAUUWt Placki z cukinii 30 dag mąki, 3 jaja, ok. półtorej szklanki mleka, pół łyżeczki proszku do pieczenia, 50 dag cukinii, pęczek dymki, pęczek koperku, por, łyżka sosu sojowego, olej do smażenia, odrobina cukru, sól, pieprz Z mąki, mleka, jaj, proszku oraz przypraw przyrządzić ciasto. Cukinię obrać i zetrzeć na tarce o dużych oczkach. Dobrze umyty por pokroić na cienkie półplasterki, a dymkę wraz ze szczypiorkiem posiekać. Wymieszać warzywa z ciastem. Na rozgrzanym oleju usmażyć na rumiano niewielkie placki. Podawać na gorąco z dowolną surówką lub sałatką. Elżbieta Adamik Pory a la szparagi 6 porów średniej wielkości, 4 jaja, 4 łyżki masła, łyżeczka margaryny, 2 łyżki tartej bułki, natka pietruszki, cukier, sól ^^^ ■ ■■■■■- • . - ,:-.■ ■l'. .'■ ^/j.^M.^ І^КШР^' '■-*' ' ""'^ЧНЙЯиІїї тг I* ^^titSH- зри JtP " т 72 DRUGIE DANIA Pory dobrze wymyć, odciąć liście zielone oraz twarde, żółte lub zepsute. Białe części ugotować w niewielkiej ilości wody z dodatkiem soli, cukru i margaryny. Jaja ugotować na twardo, obrać, drobno posiekać. Tartą bułkę lekko obrumienić, dodać masło, roz- topić je (nie smażyć!). Pory wyjąć z wody, ułożyć na półmisku, polać masłem z tartą bułką, posypać jajami i drobno posiekaną natką pietruszki. Podawać z ziemniakami z wody lub jarskimi kotletami. Ewa Skalska 73 DANIA OBIADOWE DRUGIE DANIA ^T Racuszki afrykańskie 6 bananów, 12,5 dag mąki pszennej, 12,5 dag płatków ryżowych, 2 jaja, 2 szklanki mleka, olej do smażenia, pół łyżeczki cynamonu, szczypta soli Płatki ryżowe zemleć na mąkę w młynku do kawy i połączyć z mąką pszenną. Wbić jaja, wsypać cynamon, szczyptę soli i wlewając stopniowo mleko utrzeć na jednolitą masę (najlepiej mikserem). Odstawić ciasto na godzinę w chłodne miejsce. Banany umyć, obrać, przepołowić wzdłuż. Każdą połówkę zanurzać w cieście i smażyć tak jak pączki w głębokim, dobrze rozgrzanym tłuszczu. Gdy się zrumienią, wyjąć, osaczyć na bibule, posypać cukrem pudrem i natychmiast podawać. Ewa Kiewra Rawiolki pieczarkowe Ciasto: 2 szklanki mąki, jajo, szczypta soli. Nadzienie: 20 dag pieczarek, 2 cebule, 2 łyżki oleju, żółtko, 2 łyżki tartej bułki, sól, pieprz; -masło, tarta bułka, natka pietruszki Umyte pieczarki drpbno pokroić, cebulę posiekać i razem usmażyć na oleju. Gdy woda odparuje, dodać żółtko, tartą bułkę, przyprawy i starannie wymieszać. Z podanych składników i 2/3 szklanki wody zagnieść ciasto pierogowe — dość ścisłe, ale elastyczne. Rozwałkować je cienko i pokroić na nieduże jednakowe kwadraty. Na połowę kwadracików nakładać po trochu farszu, przykryć pozostałymi i zlepić pierożki, przyciskając brzegi placków widelcem. Ugotować w osolonym wrzątku. Polać masłem z tartą bułeczką, posypać posiekaną natką. Jeść z surówkami. Rawiolki z pieczarkami można też podawać do barszczu. Edyta Sadlak 75 UAIMIA OBIADUWE ^^ Szparagi zapiekane 1 kg szparagów, 10 dag utartego żółtego sera, 5 dag masła lub margaryny, szklanka śmietanki, 2 jaja, sól, pieprz Szparagi obrać z włókien, opłukać j ugotować w osolonej wodzie z dodatkiem cukru. Następnie 76 dobrze osaczyć z wody i ułożyć na ogniotrwałym półmisku. Posypać utartym serem, obłożyć kawałkami masła lub margaryny, zalać śmietanką rozmąconą z jajami. Wstawić do nagrzanego piekarnika mniej więcej na 15 minut. Andrzej Pałasz DRUGIE DANIA Witaminowe naleśniki 25 dag szpinaku, 10 dag pieczarek, 4 łyżki mleka, 2,5 czubatej łyżki mąki, jajo, średnia cebula, ząbek czosnku, pół łyżki masła lub margaryny, 3 łyżki oleju, mielona gałka muszkatołowa, sproszkowana słodka papryka, sól, biały pieprz, pomidor, natka pietruszki Mleko, mąkę, jajo, łyżkę oleju, szczyptę soli i 4 łyżki wody zmiksować. Odstawić na kilka minut, aby składniki dobrze się połączyły. Szpinak umyć i oczyścić, pieczarki pokroić na ćwiartki. Na rozgrzanym tłuszczu poddusić posiekaną cebulę i czosnek. Włożyć pieczarki, krótko przesmażyć. Dodać posiekany szpinak, dusić jeszcze 5 min, doprawić. Z ciasta usmażyć 4 małe naleśniki. Posmarować je farszem. Każdy złożyć lub zwinąć, posypać papryką. Podać przybrane natką i pomidorem. Joanna Jaros 77 DANIA UBIAUUWh •"M,- 78 DRUGIE DANIA Zapiekanka warzywna Ciasto: 50 dag mąki, 5 dag drożdży, po pół szklanki mleka i wody, 2 łyżki oliwy, łyżeczka cukru, łyżeczka soli. Farsz: kalafior (ok. 1 kg), 50 dag marchewki, 8 jaj ugotowanych na twardo, keczup, olej. Sos: 20 dag kremówki, 30 dag startego żółtego sera, Vegeta, pieprz cayenne Zrobić rozczyn z cukru, łyżki mąki, drożdży i letniego mleka. Odstawić w ciepłe miejsce. Gdy rozczyn podwoi swoją objętość, połączyć go z resztą składników. Dokładnie wyrobić ciasto, wyłożyć nim natłus