Strona 1 Strona 2 Strona 3 Powrót Ojca Chrzestnego Powieś ci Maria Puzo w serii 71 RODZINA BORGIÓW GŁUPCY UMIERAJĄ Strona 4 CZWARTY K MROCZNA ARENA DZIESIĄTA ALEJA W przygotowaniu OJCIEC CHRZESTNY SYCYLIJCZYK OMERTA WINEGARDNER Powrót Ojca Chrzestnego Z angielskiego przełoŜył GRZEGORZ KOŁODZIEJCZYK WARSZAWA 2005 Tytuł oryginału: THE GODFATHER RETURNS Copyright © The Estate of Mario Puzo 2004 Ali rights reserved Copyright © for the Polish edition by Wydawnictwo Albatros A. Kuryłowicz 2005 Copyright © for the Polish translation by Grzegorz Kołodziejczyk 2005 Redakcja: Beata Słoma Ilustracja na okładce: Jacek Kopalski Projekt graficzny okładki i serii: Andrzej Kuryłowicz ISBN 83-7359-224-5 Strona 5 Dystrybucja Firma Księgarska Jacek Olesiejuk Kolejowa 15/17, 01-217 Warszawa tel./fax (22)-631-4832, (22)-632-9155, (22)-535-0557 www.olesiejuk.pl/www.oramus.pl Wydawnictwo L & L/Dział Handlowy Kościuszki 38/3, 80-445 Gdańsk tel. (58)-520-3557, fax (58)-344-1338 SprzedaŜ wysyłkowa internetowe księgarnie wysyłkowe: www.merlin.pl www.ksiazki.wp.pl www.vivid.pl WYDAWNICTWO ALBATROS ANDRZEJ KURYŁOWICZ adres dla korespondencji: skr. poczt. 55, 02-792 Warszawa 78 Wydanie I Skład: Laguna Druk: OpolGraf S.A., Opole Alla mia familia Ten, kto porzuca stare Ŝ ycie dla nowego, wie, co traci, ale nie wie, co znajdzie. przysłowie sycylijskie Oni zabijali moich kolegów. Audie Murphy, najczęściej odznaczany Strona 6 w czasie drugiej wojny światowej amerykański Ŝołnierz tymi słowami odpowiedział na pytanie, jak znalazł odwagę, by walczyć z całą kompanią niemieckiej piechoty. Układ chronologiczny Powrót Powrót ojca ojca chrzestnego Strona 7 chrzestnego (1955— (1959— 1958) 1962)** Strona 8 Ojciec Strona 9 Ojciec Ojciec chrzestny chrzestny II Strona 10 chrzestny III (1945—1954) (1958— (1979—1980) 1959)* * Ojciec chrzestny II przedstawia takŜe w szeregu reminiscencji młodość Vita Corleone (1910— 1939). ** Druga część Powrotu ojca chrzestnego takŜe przedstawia reminiscencje z młodości Michaela Corleone (1920—1945). Postacie Strona 11 Rodzina Corleone Vito Corleone, pierwszy ojciec chrzestny najpotęŜniejszej rodziny mafijnej Nowego Jorku Carmela Corleone, Ŝona Vita i matka ich czworga dzieci Sonny Corleone, najstarszy syn Vita i Carmeli Sandra Corleone, Ŝona Sonny'ego, mieszkająca obecnie na Florydzie Francesca, Kathy, Frankie i Chip Corleone, dzieci Sonny'ego i Sandry Tom Hagen, consigliere i nieoficjalnie adoptowany syn Vita Corleone Theresa Hagen, Ŝona Toma i matka ich trojga dzieci Fredenco „Fredo" Corleone, drugi syn Vita i Carmeli (zastępca szefa rodziny w latach 1955—1959) Deanna Dunn, aktorka, laureatka Oscara, Ŝona Freda Michael Corleone, najmłodszy syn Vita i sprawujący władzę don rodziny Corleone Kay Adams Corleone, druga Ŝona Michaela Anthony i Mary Corleone, dzieci Michaela i Kay Connie Corleone, córka Vita i Carmeli Carlo Rizzi, zmarły mąŜ Connie Ed Federici, drugi mąŜ Connie Strona 12 Struktura organizacyjna rodziny Corleone Cosimo „Momo Karaluch" Barone, soldato, podwładny Geraciego, siostrzeniec Sally'ego Tessia Pete Clemenza, caporegime Fausto Dominick „Nick" Geraci, jr, soldato, podwładny Tessia, później caporegime, wreszcie szef 11 Charlotte Geraci, Ŝona Nicka Barbara i Beverly Geraci, córki Nicka i Charlotte Rocco Lampone, caporegime Carmine Marino, soldato, podwładny Geraciego i daleki kuzyn rodziny Boccicchich Al Neri, szef ochrony hoteli naleŜących do rodziny, w razie potrzeby organizujący ochronę w innych sytuacjach Tommy Neri, soldato, podwładny Lampone, bratanek Ala Neriego Richie „Dwa Gnaty" Nobilio, soldato, podwładny Clemenzy, później caporegime Eddie Paradise soldato, podwładny Geraciego Salvatore Tessio, caporegime Strona 13 Konkurencyjne rodziny mafijne Gussie Cicero, soldato, podwładny Falcone i Ping-Ponga, właściciel klubu w Los Angeles Ottilio „Leo Mleczarz" Cuneo, szef, Nowy Jork Frank Falcone, szef, Los Angeles Vincent „śyd" Forlenza, szef, Cleveland Gruby Paulie Fortunato, szef rodziny Barzinich, Nowy Jork Cesare Indelicato, capo di tutti capi, Sycylia Tony Molinari, szef, San Francisco Rechoczący Sal Narducci, consigliere, Cleveland Ignazio „Jackie Ping-Pong" Pignatelli, zastępca, a później szef w Los Angeles Louie „Buźka" Russo, szef, Chicago Czarny Tony Stracci, szef, New Jersey Rico Tattaglia, szef, Nowy Jork (jego następcą został Osvaldo „Ozzie" Altobello) Joe Zaluchi, szef, Detroit Strona 14 Przyjaciele rodziny Corleone Marguerite Duvall, tancerka i aktorka Johnny Fontane, aktor, laureat Oscara i prawdopodobnie największy piosenkarz salonowy, jaki kiedykolwiek Ŝył Buzz Fratello, konferansjer z nocnego klubu (zwykle pojawiający się z Ŝoną, Dotty Ames) Fausto „Szofer" Geraci, kierowca cięŜarówki w rodzinie Forlenzy, ojciec Nicka Geraciego Joe Lucadello, przyjaciel z młodości Michaela Corleone 12 Annie McGowan, piosenkarka i aktorka, kiedyś prowadząca telewizyjny teatrzyk lalkowy Jojo, pani Serek i Annie Hal Mitchell, emerytowany komandos piechoty morskiej i „papierowy" właściciel naleŜących do rodziny Corleone kasyn w Las Vegas i Tahoe Jules Segal, naczelny chirurg w naleŜącym do rodziny Corleone szpitalu w Las Vegas M. Corbett „Mickey" Shea, dawny wspólnik Vita Corleone przy nielegalnej produkcji alkoholu, były ambasador w Kanadzie James Kavanaugh Shea, gubernator New Jersey, syn ambasadora Daniel Brendan Shea, asystent prokuratora generalnego stanu New Jersey, syn ambasadora Albert Soffet, dyrektor Centralnej Agencji Wywiadowczej William Brewster „Billy" Van Arsdale III, dziedzic „cytrusowej" fortuny Van Arsdale'ów KSIĘGA I Wiosna 1955 Rozdział 1 W zimny poniedziałek po południu, wiosną 1955 roku Michael Corleone wezwał Nicka Geraciego na spotkanie na Brooklynie. Gdy nowy don wszedł do domu świętej pamięci ojca na Long Island, Ŝeby zadzwonić, dwóch męŜczyzn ubranych jak usmarowane małpy oglądało w telewizji przedstawienie teatrzyku lalkowego. Czekali, aŜ zdrajca dostarczy Michaela, a tymczasem podziwiali cycki wykarmionej płatkami kukurydzianymi blondynki, manewrującej lalkami. Michael wszedł na podest, na którym znajdował się naroŜny pokój, wykorzystywany przez ojca jako gabinet. Był sam. Usiadł Strona 15 przy biurku z przesuwanym blatem, które kiedyś naleŜało do Toma Hagena. Biurko consigliere. Michael zadzwoniłby z domu, poniewaŜ Kay wyjechała z dziećmi do rodziców w New Hampshire, ale jego telefon był na podsłuchu. Tak samo jak druga linia. Nic z tym nie robił, bo chciał zmylić podsłuchujących. Lecz zmyślne połączenie telefoniczne prowadzące do tego gabinetu — chronione długim szeregiem łapówek — mogło wyprowadzić w pole armię gliniarzy. Michael wybrał numer. Nie potrzebował notesu z numerami, bo miał wyjątkowy talent do ich zapamiętywania. W domu panowała cisza. Matka była z Connie i jej dziećmi w Las Vegas. Po drugim dzwonku odebrała Ŝona Geraciego. Ledwie znał tę kobietę, lecz powitał ją imieniem — Charlotte — i zapytał o córki. Michael z reguły unikał telefonu i nigdy przedtem nie dzwonił do Geraciego w domu. Zwykle rozkazy były buforowane: przechodziły przez trzech ludzi, tak aby nie moŜna ich było powiązać z donem. 17 Charlotte drŜącym głosem odpowiedziała na pytania Michaela, po czym poszła zawołać męŜa. Nick Geraci miał za sobą długi dzień. Dwa statki wiozące heroinę, mające przypłynąć z Sycylii dopiero w przyszłym tygodniu, zawinęły wczoraj w nocy do portów, jeden w New Jersey, a drugi w Jacksonville. Ktoś głupszy siedziałby juŜ za kratkami, ale Geraci wszystko wyprostował, przekazując pieniądze na rzecz funduszu Międzynarodowego Bractwa Kierowców CięŜarówek. NaleŜący do bractwa kierowcy spisali się po mistrzowsku. Następnie złoŜył wizytę (wręczając sowitą daninę) capo rodziny Straccich, kontrolującej doki w północnym Jersey. O piątej wyczerpany Geraci siedział na podwórku swojego domu w East Islip i bawił się z córkami w rzucanie podkowami do celu. Obok fotela w gabinecie spoczywała dwutomowa historia wojen rzymskich, którą właśnie zaczął czytać. Lektura na wieczór. Gdy zadzwonił telefon, Geraci sączył juŜ drugą szklaneczkę chivas z wodą. Na grillu smaŜyły się steki z kością, a w radiu szła transmisja z podwójnego starcia Dodgersów z Filadelfią. Charlotte, która przygotowywała w kuchni resztę posiłku, niosła słuchawkę z długim kablem. Krew odpłynęła z jej tw —a Crz zy eś. ć, Fausto. — Tylko dwóch ludzi nazywało go w ten sposób. Drugim był Vincent Forlenza, ojciec chrzestny Geraciego mieszkający w Cleveland. — Chcę, Ŝebyś wziął udział w tym spotkaniu, które ustawił Tessio. O siódmej w restauracji Two Toms, znasz ją? Strona 16 Niebo było błękitne i bezchmurne, ale kaŜdy, kto zobaczyłby, jak Charlotte zapędza dziewczynki do domu, pomyślałby, Ŝe nad Long Island nadciąga huragan. — Jasne — odparł Geraci — ciągle tam jadam. — To był test. Geraci miał albo zapytać o spotkanie ustawione przez Tessia, albo nie. W szkole zawsze dobrze radził sobie na testach. Wyczuł, Ŝe w tej sytuacji najlepiej być szczerym. — Ale nie mam pojęcia, o czym mówisz. Jakie spotkanie? — Ze Staten Island przyjeŜdŜa paru waŜnych ludzi, Ŝeby załatwić pewne sprawy. Staten Island to rodzina Barzinich, która obstawiła ten teren. Lecz jeśli Tessio załatwił rozmowy pokojowe z Michaelem i don Barzinim, dlaczego on, Geraci, dowiaduje się o tym od Michaela, a nie od Tessia? Spojrzał na płomienie pod grillem. Wtedy zrozumiał, co się stało. Pokręcił głową i zaklął cicho. 18 Tessio nie Ŝyje. I pewnie wielu innych. Nazwa miejsca spotkania była wskazówką. Tessio uwielbiał ten lokal. A to oznaczało, Ŝe najprawdopodobniej skontaktował się z Barzinim wcześniej i albo on, albo Barzini zastawił pułapkę na Michaela, a ten jakoś to przewidział. Geraci poruszył steki długą stalową szpatułką. — Chcesz, Ŝebym pojechał tam jako ochrona, czy Ŝebym usiadł przy stole? — zapytał. — Diabelnie długo milczałeś. — Przepraszam. Musiałem zdjąć steki z grilla. — Wiem, czym się martwisz, Fausto, ale nie wiem dlaczego. Czy to oznaczało, Ŝe nie ma się czym martwić? Czy raczej to, Ŝe Michael próbuje odgadnąć, jaką rolę on, Geraci, odegrał w zdradzie Tessia? — No cóŜ, wędrowcze — odparł Geraci, starając się naśladować głos Johna Wayne'a — nie martwię się, tylko tyłek mam odparzony od siodła jak wszyscy diabli. — Słucham? Geraci westchnął. Strona 17 — Martwię się nawet wtedy, gdy nie ma powodu do zmartwień. — Poczuł przypływ wisielczego humoru. — No to mnie zastrz — el — Wła o śd ni p eo w dl i ae td ez gi oa łj b ese tz en ś atm ai kę i tn di oe. Strona 18 b ry — rzekł Michael. — Bo się martwisz. Właśnie dlatego cię lubię. — Więc wybaczysz mi, jeśli powiem coś, co jest oczywiste. Nie jedź trasą, którą zwykle jeździsz. I unikaj Flatbush. Teraz z kolei Michael długo milczał. — Flatbush? Dlaczego tak myślisz? — Bumsi grają u siebie. — Rzeczywiście — potwierdził Michael. — Dodgersi. Drugi mecz w Filadelfii. — Słusznie. Geraci zapalił papierosa. — Nie jesteś juŜ kibicem baseballu, co? — Kiedyś byłem. Nie zdziwiło to Geraciego. Wielu łebskich facetów odwróciło się od sportu, gdy zobaczyli, jaki biznes kryje się za zakładami. — To moŜe być rok Burnsów — zauwaŜył. — Ciągle to słyszę — odrzekł Michael. — Oczywiście, wybaczam ci. 19 — Co mi wybaczasz? — śe zwróciłeś uwagę na to, co oczywiste. Geraci zdjął steki z grilla i połoŜył na półmisku. — Mam do tego talent. Godzinę później przyjechał do Two Toms z czterema ludźmi i rozmieścił ich na zewnątrz. Usiadł sam i zamówił espresso. Nie bał się. Michael Corleone, w odróŜnieniu od swoich braci, nie-okrzesanego Sonny'ego i Ŝałosnego Freda, odziedziczył charakter po ojcu, który lubił wszystko przemyśleć. Nie Strona 19 zleciłby zabójstwa na podstawie przeczucia. Upewniłby się, bez względu na to, jak długo by to trwało. A jeśli ktoś taki jak Michael Corleone chce go wypróbować, Geraci zachowa się z honorem, choćby miało go to duŜo kosztować. Był pewny, Ŝe wyjdzie z tej próby cało. Nigdy nie słyszał, by Salvatore Tessio powiedział choć jedno złe słowo o Michaelu, lecz nie wątpił, Ŝe Sally działa ręka w rękę z Barzinim. A Barzini musiał być wściekły na nepotyzm, który sprawił, Ŝe Ŝółtodziób taki jak Michael został donem. Musiał wiedzieć, jakim szaleństwem jest odcinanie organizacji od lokalnych korzeni i kierowanie jej na zachód, by stała się... Czym? Geraci przejął mnóstwo kwitnących niegdyś interesów załoŜonych przez pracowitych niepiśmiennych ojców załoŜycieli, imigrantów, które zostały zrujnowane przez urodzonych w Ameryce synów z dyplomami i marzeniami o ekspansji. Geraci zerknął na zegarek, który dostał od Tessia z okazji ukończenia college'u. Michael z pewnością nie odziedziczył legendarnej punktualności dona. Geraci zamówił drugą kawę. Raz po raz udowadniał, Ŝe jest lojalnym członkiem organizacji Corleone, i mimo Ŝe nie miał jeszcze czterdziestu lat, prawdopodobnie zapewniał jej największe dochody. Kiedyś był bokserem wagi cięŜkiej. Występował jako As Geraci (przydomek z dzieciństwa, który postanowił zachować, mimo Ŝe Amerykanie dodawali go do jego nazwiska i przekręcali), ale teŜ pod wieloma pseudonimami (był Sycylijczykiem, lecz miał jasne włosy, więc mógł podawać się za Irlandczyka lub Niemca). Podczas walki z bokserem, który kilka lat później posłał na deski mistrza świata wagi cięŜkiej, przez sześć rund utrzymywał się na nogach. Obijał się po salach gimnastycznych od dziecka. Przysiągł sobie, Ŝe nigdy nie stanie się jednym z tych podpitych patałachów, którzy chwieją się na nogach, ściskając w dłoniach torebkę z wczorajszymi pączkami. Walczył o 2 fo 0 rsę, nie o sławę. Jego ojciec chrzestny z Cleveland (który — o czym Geraci stopniowo się przekonał — był teŜ ojcem chrzestnym całego miasta) skontaktował go z Tessiem, człowiekiem prowadzącym największe operacje hazardowe w Nowym Jorku. Strona 20 Ustawione walki oznaczały mniejszą liczbę ciosów na głowę. Wkrótce wzywano Geraciego, Ŝeby dał komuś wycisk w ciemnym zaułku (pierwszymi ofiarami było dwóch wyrostków, którzy napadli córkę Ameriga Bonasery, przedsiębiorcy pogrzebowego zaprzyjaźnionego z Vitem Corleone). Dostawało się krzykaczom i łajzom, który sami się o to prosili. W ten sposób Geraci zarobił dość pieniędzy, Ŝeby pójść do college'u. Kiedy miał dwadzieścia pięć lat, skończył uczelnię, odszedł z szajki reketierskiej i został obiecującym członkiem regime Salvatore Tessia. Zaczynał z wątpliwymi „papierami": był jedynym bywalcem Klubu Patricka Henry'ego, który nie przyszedł na świat na Brooklynie lub na Sycylii; jedynym, który miał dyplom wyŜszej uczelni i jednym z niewielu, którzy nie chcieli nosić przy sobie broni i odwiedzać dziwek. Jednak najlepszą drogą do awansu było zarabianie pieniędzy dla tych, którzy byli nad nim, a Geraci robił to tak skutecznie, Ŝe wkrótce zapomniano o jego dziwactwach. Doskonała taktyka Geraciego polegała na tym, by przesadzać przy kaŜdej robocie. Zamiast wymaganych pięćdziesięciu procent, oddawał sześćdziesiąt lub siedemdziesiąt. Nawet gdyby go złapali, co mogli mu zrobić — rozwalić? To było bezbłędne podejście. Za duŜe wpłaty były inwestycjami, które miały zwrócić się z nawiązką jak przy wygranej w automacie. Im więcej zarabiał dla przełoŜonych, tym był bezpieczniejszy i szybciej piął się w górę. Im wyŜej zaś stał, tym więcej miał pod sobą ludzi, którzy płacili jemu pięćdziesiąt procent. A jeśli jakiś pazerny dureń go kantował, Geraci był dość bystry, by go na tym przyłapać. W całym Nowym Jorku stało się jasne, Ŝe istnieje róŜnica między ciosem największego twardziela, z jakim kiedykolwiek się biłeś, a ciosem byłego mistrza wagi cięŜkiej, po którym oko zamienia się w krwawą papkę. Opowieści o tym, co Geraci moŜe zrobić, jeśli ktoś zajdzie mu za skórę, stały się legendą ulicy. WW czk ar